Nieuws Jonge vrouwen krijgen 1,5 keer vaker kanker dan jonge mannen

Jonge vrouwen krijgen 1,5 keer vaker kanker dan jonge mannen

Aantal kankerdiagnoses neemt toe in de leeftijd van 18-39 jaar

Laatst gewijzigd op: 13 mei 2025

Onder jongvolwassenen van 18 t/m 39 jaar komt kanker 1,5 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. In de algehele populatie krijgen juist meer mannen dan vrouwen de diagnose kanker. Dat blijkt uit cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie, die wordt beheerd door IKNL. Vrouwen worden in hun jongvolwassen jaren vooral getroffen door borst- en baarmoederhalskanker en melanoom van de huid. Afgelopen 35 jaar nam het aantal borstkankerdiagnoses bij jonge vrouwen toe van bijna 600 diagnoses in 1989 naar 878 in 2024. Bij jonge mannen steeg het aantal diagnoses van zaadbalkanker explosief: van 241 diagnoses in 1989 naar 574 in 2024.

IKNL brengt de cijfers over kanker bij jongvolwassenen (ook wel AYA’s genoemd, Adolescents & Young Adults), naar buiten in aanloop naar het SPACE4AYA-congres, georganiseerd door het AYA Zorgnetwerk, dat morgen plaatsvindt. Dr. ir. Henrike Karim-Kos, onderzoeker bij IKNL: “Als we dieper in de cijfers duiken, zien we dat de stijging van borstkanker te zien is bij alle AYA-leeftijdsgroepen. Wat betreft het aantal diagnoses van zaadbalkanker: dat blijft stijgen onder de 30-plussers, maar lijkt te stabiliseren bij de 25- t/m 29-jarigen. Onder mannen van 20 t/m 24 jaar daalt het aantal juist.”

De opvallendste bevindingen:

Het aantal jongvolwassenen met kanker neemt toe. In 2024 kregen bijna 4.200 mensen van 18 t/m 39 jaar te horen dat ze kanker hebben. 35 jaar geleden ging het nog om zo’n 3.100 mensen.
Tot de leeftijd van 28 jaar ontlopen het aantal kankerdiagnoses bij mannen/jongens en vrouwen/meisjes elkaar niet zoveel. Daarna komt kanker vaker voor bij vrouwen. Na het 60ste levensjaar krijgen weer meer mannen de diagnose kanker.
Bij jonge mannen staat zaadbalkanker ruim bovenaan als meest voorkomende kankersoort. 574 mannen van 18 t/m 39 jaar hoorden in 2024 die diagnose. Zaadbalkanker laat de grootste stijging van alle kankersoorten onder jongvolwassenen zien tussen 1989 en 2024. De laatste jaren stabiliseert dit onder de jongste leeftijdsgroepen. In veel landen om ons heen in Europa is dit ook het geval.
De meest voorkomende kankersoort bij jonge vrouwen is borstkanker. In 2024 kregen 878 jongvolwassen vrouwen borstkanker.
Melanoom van de huid is bij zowel jongvolwassen mannen als vrouwen de op-een-na-meest voorkomende kankersoort. Jonge vrouwen worden er ongeveer twee keer zo vaak door getroffen dan jonge mannen. In 2024 kregen 346 jongvolwassen vrouwen en 188 jongvolwassen mannen die diagnose.
Andere vormen van kanker die bij jongvolwassen vrouwen relatief vaak voorkomen zijn: lymfeklierkanker en schildklierkanker. Bij jongvolwassen mannen gaat het om lymfeklierkanker en hersentumoren.

Toename borstkanker, baarmoederhalskanker en zaadbalkanker in deze groep

De verschillen tussen jonge mannen en vrouwen ontstaan onder andere door de geslachtsgebonden vormen van kanker. Bij vrouwen zijn dit borstkanker (hoewel dit ook voorkomt bij mannen, maar veel minder) en baarmoederhalskanker, bij mannen gaat het om zaadbalkanker.

Er is niet een eenduidige oorzaak van de stijgingen aan te wijzen. Wel is bekend dat het vóórkomen van borst- en zaadbalkanker in de familie het risico verhoogt om deze vormen van kanker op jonge leeftijd te krijgen. Voor zaadbalkanker zijn onder andere een niet ingedaalde zaadbal (al dan niet geopereerd hieraan) of hypospadie (een onvolledig gevormde plasbuis) en verminderde vruchtbaarheid ook factoren die het risico verhogen. Karim-Kos: “De overleving voor deze kankersoorten is gelukkig flink toegenomen de afgelopen jaren. En het aantal zaadbalkankerdiagnoses lijkt de laatste jaren onder de jongste groep zelfs alweer te stabiliseren.”

Meer jongvolwassenen leven met kanker

In Nederland vormen jongvolwassenen ongeveer 3,5% van het totaal aantal mensen bij wie (ooit) kanker is vastgesteld. Doordat de overleving bij AYA’s de afgelopen decennia flink is toegenomen, leven er dus ook meer AYA's met de gevolgen van kanker. Winette van der Graaf, voorzitter AYA Zorgnetwerk: “Deze jonge mensen hebben unieke fysieke, psychische en maatschappelijke behoeften als het gaat om kankerzorg. Zo kan door de diagnose kanker het behalen van belangrijke ontwikkelingsmijlpalen, zoals het krijgen van kinderen of het voortzetten van studie of werk, ineens onzeker worden.” Het AYA Zorgnetwerk biedt leeftijdsspecifieke zorg tijdens en na de kankerbehandeling aan. Morgen vindt het congres ‘SPACE4AYA’ plaats, waarop de inrichting van AYA-zorg centraal staat. Op Kanker.nl is een speciale pagina ingericht voor jonge mensen met kanker.

IKNL heeft meer cijfers over de incidentie, prevalentie, overleving en sterfte van AYA's op de site staan.

Voor persinformatie over en interviewverzoeken, neem contact op met Marjon Kranenbarg, persvoorlichter bij IKNL: m.kranenbarg@iknl.nl of 06 14 71 74 24.

Bent u een zorgprofessional of onderzoeker en wilt u meer informatie over de registratie of het onderzoek rond kanker bij jongvolwassenen, dan kunt u contact opnemen met:
dr. ir. Henrike E. Karim-Kos, senior onderzoeker