Robot-geassisteerde radicale prostatectomie (RARP) en uitwendige radiotherapie (EBRT), vaak gecombineerd met hormonale therapie, zijn veelgebruikte behandelingen voor hoog-risico, niet-gemetastaseerd prostaatkanker. Tot op heden bestaat er geen consensus over de meest optimale behandeling in deze patiëntenpopulatie. Met de RECOVER-studie (high-Risk prostatE Cancer radiatiOn Versus surgERy) willen we hier meer inzicht in geven.
Uit onderzoeksproject Prostaatkanker Zorg In Beeld (ProZIB) bleek dat er een aanzienlijke praktijkvariatie is in de toepassing van beide behandelopties die niet kan worden verklaard door patiënt- en tumorkarakteristieken of voorkeur van patiënten. Voor het bepalen van de meest optimale behandeling voor deze patiëntengroep is er meer inzicht nodig in de kwaliteit van leven en functionele uitkomsten in de jaren na behandeling. Ook ziektevrije en metastasevrije overleving, kosten en kosteneffectiviteit zijn belangrijk.
Elk jaar krijgen ruim 12.000 mannen in Nederland, voor het eerst
de diagnose prostaatkanker. Ongeveer 20% van deze patiënten heeft bij diagnose hoog-risico, niet gemetastaseerd prostaatkanker. Op basis van cijfers uit de Nederlandse Kanker Registratie
(NKR) blijkt dat circa 60% in aanmerking komt voor deelname aan de RECOVER-studie.
Het primaire doel van de RECOVER-studie is om te bepalen of behandeling met robot-geassisteerde radicale prostatectomie of uitwendige bestraling (vaak gecombineerd met hormonale therapie) de optimale behandeling is voor mannen met hoog-risico niet-gemetastaseerd prostaatkanker, in termen van gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en functionele uitkomsten. Als secundaire doelstelling zullen verschillen tussen beide behandelopties met betrekking tot kosteneffectiviteit, progressievrije en metastasevrije overleving worden geëvalueerd.
In dit project wordt er samengewerkt door urologen, radiotherapeuten, verpleegkundig specialisten, (oncologie)verpleegkundigen, onderzoekers en patiëntvertegenwoordigers.
Het onderzoeksteam bestaat uit dr. Katja Aben (epidemioloog, IKNL en Radboudumc), dr. Berdine Heesterman (post-doc onderzoeker IKNL), prof. dr. Igle Jan de Jong (uroloog, UMCG en NVU) en dr. Floris Pos (radiotherapeut, AvL en NVRO). Verder zijn bij deze studie vier prostaatkankernetwerken, de Prostaatkankerstichting, IKNL en ruim 25 ziekenhuizen betrokken.
Het project wordt ondersteund door de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) en de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie (NVRO). De inclusie is gestart in januari 2023.
Opzet
De RECOVER-studie is een prospectieve observationele cohortstudie waarin ruim 800 patiënten worden geïncludeerd. Patiënten tussen de 50 en 75 jaar met hoog-risico, niet gemetastaseerd prostaatkanker die fit genoeg zijn voor zowel behandeling middels een robot-geassisteerde radicale prostatectomie als uitwendige bestraling komen in aanmerking voor de studie en worden in het ziekenhuis gevraagd deel te nemen.
Dataverzameling
Via vragenlijsten wordt informatie verzameld over de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en functionele uitkomsten. Ook worden medische gegevens, zoals patiënt- en tumorkarakteristieken, gegevens over diagnostiek, behandeling en complicaties verzameld. Daarnaast wordt het ziekteverloop (terugkeer en progressie van ziekte en overleving) in kaart gebracht. Deze dataverzameling wordt uitgevoerd door datamanagers van IKNL en vastgelegd in de Nederlandse Kanker Registratie (NKR).
Patiënten worden voor de start van behandeling, één en drie jaar na de behandeling gevraagd om een vragenlijst in te vullen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de prostaatspecifieke ‘EPIC-26’ en de meer generieke ‘EORTC-QLQ-C30’ gevalideerde vragenlijsten. Daarnaast bevat de vragenlijst een aantal algemene vragen over leefstijl, gezondheid, behandelkeuze en arbeidsparticipatie. Door de vragenlijst op meerdere momenten in te vullen kunnen veranderingen in de gezondheid en kwaliteit van leven worden gemeten.
Resultaat
Met de uitkomsten van de RECOVER-studie krijgen we beter inzicht in de ervaringen van patiënten met hoog-risico, niet-gemetastaseerd prostaatkanker die zijn behandeld met uitwendige bestraling of een robot-geassisteerde radicale prostatectomie.
Met deze inzichten willen wij betere ondersteuning bieden aan patiënten en hun naasten in de keuze voor een behandeling. Dit kan bijvoorbeeld door de uitkomsten van de studie te verwerken in een keuzehulp voor patiënten. Ook kunnen deze uitkomsten worden gebruikt om wijzigingen door te voeren in richtlijnen voor de behandeling van patiënten met prostaatkanker. Zo streven wij naar zorg waarin elke patiënt de behandeling ontvangt die het beste bij hem past.
Uitkomstmaten
In de RECOVER-studie worden verschillende uitkomsten onderzocht. De belangrijkste uitkomstmaten zijn kwaliteit van leven en functionele uitkomsten, gemeten op 36 maanden na de start van behandeling.
Secundaire uitkomstmaten zijn kosten en kosteneffectiviteit (gemeten op 36 maanden na start van behandeling) en progressievrije en metastasevrije overleving (gemeten op 60 maanden na diagnose.
Financiering
Deze studie wordt uitgevoerd binnen het programma Zorgevaluatie & Gepast Gebruikt en wordt mede mogelijk gemaakt door ZonMw.
Meer informatie
Voor vragen over dit project kunt u contact opnemen met PhD-onderzoeker Caroline van der Starre, post-doc onderzoeker dr. Berdine Heesterman of senior onderzoeker dr. Katja Aben.
Meer informatie over deze studie is te vinden op de RECOVER-pagina van Zorgevaluatie Nederland. Eerdere berichtgeving staat in dit nieuwsbericht, op de RECOVER-pagina van ZonMw en in de MedNet Uro-Oncologie special van september 2022.
