Nieuws

Uit onderzoek van Rauwerdink en collega’s van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) naar de vroegdiagnostiek van melanoom bij patiënten met multipele atypische melanocytaire naevi is gebleken dat jaarlijks dermatologisch onderzoek leidt tot opsporing van een substantieel aantal melanomen dat niet door de patiënt was opgemerkt. Vooral patiënten met atypische naevi die een lichte huid hadden met tekenen van zonneschade bleken een hoger risico te hebben op melanoom.

Een minder intensieve nacontrole bij patiënten met melanoom (stadium IB-IIC) is een passend, veilig en kosteneffectief alternatief ten opzichte van het conventionele follow-up-schema zoals momenteel wordt geadviseerd in de Nederlandse melanoomrichtlijn. Dat concluderen Eric Deckers (UMC Groningen) en collega’s op basis van de uitkomsten van de melanoom follow-up studie (MELFO). Volgens de onderzoekers heeft een minder intensieve nacontrole, aangepast aan het stadium, geen negatief effect op enerzijds de kwaliteit van leven en anderzijds het tijdstip waarop patiënten een recidief ontwikkelen of komen te overlijden ten gevolge van melanoom.

Het aantal patiënten met huidkanker stijgt snel en zal de komende jaren blijven stijgen, dat blijkt uit het rapport ‘Huidkanker in Nederland’ van Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Voor het eerst is er volledig zicht op het voorkomen van huidkanker, doordat vanaf 2016 gegevens van ziekenhuizen, zelfstandige behandelcentra en huisartsenpraktijken samenkomen in de Nederlandse Kankerregistratie. Daaruit blijkt dat huidkanker de meest voorkomende kankersoort is in Nederland. Van alle diagnoses kanker is ongeveer de helft huidkanker.

Mannen die roken hebben geen verhoogd risico op het ontwikkelen van een melanoom. Bij rokende vrouwen werd geen duidelijk relatie gevonden. Dat blijkt uit een studie van Liesbeth Sondermeijer (Radboudumc) en collega’s. Fundamenteel laboratoriumonderzoek is noodzakelijk om vast te stellen of componenten in tabaksrook mogelijk een beschermend effect hebben en in de toekomst een rol kunnen vervullen bij de behandeling van patiënten met een verhoogd risico op het ontwikkelen van melanomen.

Mannen met een melanoom hebben andere klinisch-pathologische eigenschappen dan vrouwen. Ook zijn mannen vaak ouder bij het stellen van de diagnose en hebben zij vaker zwerende melanomen en/of melanomen op de romp of hoofd/hals. De prognose van mannen met een melanoom is vaak slechter en is bovendien de afgelopen jaren verder gedaald, zo blijkt uit onderzoek van Mary-Ann el Sharouni (UMCU) en collega’s. Waarschijnlijk spelen sociaaleconomische factoren hierbij een rol. De onderzoekers roepen zowel artsen als personen met een verhoogd risico op zich meer bewust te zijn van de kans op het krijgen van een melanoom en voorzorgsmaatregelen te nemen.

De overlevingskloof tussen jongere en oudere patiënten met een melanoom is tussen 1989 en 2015 kleiner geworden en hangt samen met een daling van de gemiddelde Breslow-dikte. Echter, de incidentiekloof tussen jongeren en ouderen is in deze periode disproportioneel toegenomen door een sterke toename van de incidentie van oudere patiënten, vooral van mannen van 70 jaar en ouder. Dat concluderen Melinda Schuurman (IKNL) en collega’s in een publicatie in Acta Oncologica. Waarschijnlijk hebben deze ouderen een hogere dosis UV-straling opgelopen in combinatie met onvoldoende gebruik van beschermingsmiddelen en mogelijk minder geprofiteerd van later geïntroduceerde voorlichtingscampagnes.

Overlevenden van kanker die ten tijde van de diagnose al hart- en vaatziekten hadden, rapporteren vaker een negatief effect op hun gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Het gaat hierbij onder meer om hun algehele kwaliteit van leven, fysiek functioneren en symptomen als vermoeidheid en dyspneu. Dat concluderen Dounya Schoormans (CoRPS, Tilburg University) en collega’s in Acta Oncologica. Volgens de onderzoekers is het belangrijk dat zorgverleners extra aandacht schenken aan deze kwetsbare groep overlevenden. Daarbij dient ook rekening gehouden te worden met mogelijke progressie van cardiovasculaire aandoeningen, aangezien oncologische behandelingen cardiotoxisch kunnen zijn.

Huidkanker komt veel voor bij ouderen. Toch is huidkanker meer dan alléén een typische ouderdomsziekte. De laatste jaren is er daarnaast toenemende aandacht voor met name melanoom bij jongvolwassenen en kinderen. Melanomen op kinderleeftijd worden gemakkelijk gemist, doordat deze melanomen minder ABCDE-karakteristieken vertonen dan melanomen bij volwassenen.