Nieuws

Patiënten met een hoge sociaal-economische status hebben meer kans op het krijgen van een pancreasresectie dan patiënten met een lage sociaal-economische status, aldus een publicatie van Margijske van Roest (UMC Groningen) en collega’s in Plos One. Verder blijkt dat de overlevingskansen van patiënten die behandeld zijn in een academisch ziekenhuis hoger liggen dan van patiënten die een behandeling kregen in niet-universitair ziekenhuis. In deze studie is nog géén rekening gehouden met niet-universitaire ziekenhuizen die gespecialiseerd zijn in pancreaschirurgie. Opmerkelijk is dat ná resectie de sociaal-economische status geen risicofactor meer is. Volgens de onderzoekers is betere voorlichting gewenst aan alle patiëntengroepen over de behandelopties bij alvleesklierkanker.

Met de komst van nieuwe therapieën en behandelingen is er de afgelopen jaren grote vooruitgang geboekt in de oncologie. Deze extra mogelijkheden hebben echter ook een keerzijde. Kiezen we voor het toevoegen van leven aan de dagen, of dagen aan het leven? Het lijkt vaak te gaan over het laatste. Dr. Linda Brom (IKNL), dr. Inge Henselmans (AMC), dr. Art Vreugdenhil (MMC) en prof. dr. Peter Huijgens (IKNL) beschrijven welke mechanismen daaraan ten grondslag liggen. Wat geef je eigenlijk op als je stopt met de behandeling om de kanker te remmen ? Hoe kunnen we het taboe op 'opgeven' doorbreken? Volgens de auteurs is er niet één oplossing. Betere zorg begint met een goed gesprek.

Het beoordelen van ‘draaglijke pijnintensiteit’ met behulp van een scorelijst die patiënten met kanker zelf invullen in de polikliniek, is haalbaar. Dat blijkt uit een gerandomiseerde studie van Wendy Oldenmenger (Erasmus MC) en Carin van der Rijt (IKNL), waarin de pijnbeleving van patiënten met reguliere zorg versus een interventiegroep met aanvullende voorlichting over pijn met elkaar zijn vergeleken. Patiënten die deelnamen aan de interventiegroep werden wel kritischer en accepteerden minder pijn. Volgens de onderzoekers is er meer onderzoek nodig naar de factoren die de pijnbeleving beïnvloeden, voordat dit model ingezet kan worden in de klinische praktijk.

Er bestaat grote variatie in de documentatie van overwegingen van artsen om chemotherapie aan te bieden aan patiënten in de palliatieve of laatste levensfase. Die conclusie trekken Hilde Buiting (IKNL, AVL) en collega’s van IKNL, Antoni van Leeuwenhoek, Onze Lieve Vrouwe Gasthuis en Reinier de Graaf op basis van een studie waarin de medische dossiers van 147 patiënten met long- en alvleesklierkanker is onderzocht. Volgens de onderzoekers geven medische dossiers inzicht in de besluitvorming rondom systemische behandeling in de palliatieve en laatste levensfase, maar is aanvullend onderzoek nodig om na te gaan op welke wijze deze dossiers kunnen bijdragen aan het evalueren van de kwaliteit van het besluitvormingsproces.

Het ziekenhuis waar de diagnose ‘slokdarmkanker’ wordt gesteld, heeft invloed op de behandeling en uiteindelijke overlevingskansen van deze patiënten. Uit onderzoek van Margreet van Putten (IKNL) en collega’s blijkt namelijk dat er een aanzienlijke variatie bestaat tussen het ziekenhuis van diagnose en de kans dat patiënten met curabele slokdarmkanker worden doorverwezen voor een curatieve behandeling. Om deze verschillen te verkleinen adviseren de onderzoekers alle patiënten te bespreken in multidisciplinaire overlegteams in aanwezigheid van ervaren slokdarmkankerspecialisten.

De dag van de week waarop een slokdarmkankeroperatie plaatsvindt, heeft geen enkele invloed op de algehele overleving van patiënten met in opzet curabel slokdarmkanker. Ook is er geen relatie gevonden tussen de operatiedag en de 30-dagenmortaliteit, het aantal verwijderde lymfeklieren en het aandeel R0-resecties. Dat blijkt uit een grote population-based cohortstudie met data van de Nederlandse Kankerregistratie door Els Visser (UMC Utrecht) in samenwerking met collega’s van UMC Utrecht en IKNL. Daarmee is de suggestie in de literatuur weerlegd dat de operatiedag invloed zou hebben op de overlevingskansen van deze patiënten. 

Bijwerkingen die mannen na behandeling van prostaatkanker ervaren, hangen vooral samen met de medische behandeling die zij hebben gekregen. Andere risicofactoren zijn complicaties tijdens de biopsie, aanwezigheid van comorbiditeit(en) en fysiek functioneren voor de behandeling. Dat blijkt uit een grote, population-based studie van onderzoekers van de Universiteit Twente, IKNL en collega’s uit Ierland en Noord-Ierland gepubliceerd in de European Journal of Cancer Care. De uitkomsten van deze studie kunnen worden gebruikt om patiënten en artsen beter te informeren over de risico’s op het ontstaan van bijwerkingen bij specifieke behandelingen.

Een aanvullende darmoperatie na endoscopische resectie zou alleen overwogen moeten worden bij patiënten met stadium T1 darmkanker met een hoog histologisch risico of een positieve resectiemarge. Dat advies geven Tim Belderbos (UMC Utrecht) en collega’s van IKNL, Catharina Ziekenhuis, AMC en Radboudumc op basis van een studie met data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Een risicovolle histologie verhoogt de kans op lymfekliermetastasen, maar hangt niet samen met een grotere kans op recidieven op lange termijn. De onderzoekers verwachten dat goed geselecteerde patiënten baat kunnen hebben bij een additionele operatie na initiële endoscopische resectie.