Nieuws

Prof. dr. Valery Lemmens, hoofd van de afdeling Onderzoek van IKNL, houdt vrijdag 5 juni 2015 zijn inaugurele rede bij de aanvaarding van de bijzondere leerstoel Kankersurveillance aan Erasmus MC in Rotterdam. Volgens prof. Lemmens staat de zorg in Nederland de komende jaren voor grote uitdagingen vanwege het stijgend aantal patiënten met kanker, de oplopende leeftijd van deze patiënten en het aantal overlevenden dat een beroep zal blijven doen op de zorg. Voorafgaand aan de oratie van prof. Lemmens vindt een symposium plaats.

Hoewel mannen met prostaatkanker in de controle-arm van de European randomized study of screening for prostate cancer (ERSPC/Rotterdam) meer hebben kunnen profiteren van zorginnovaties tijdens de looptijd van deze studie, is de ziektevrije overleving van mannen in de screeningsarm (bij wie de prostaatkanker eerder is ontdekt door middel van screening) toch vergelijkbaar of beter. Dat blijkt uit een studie van Leonard Bokhorst (Erasmus MC) en collega’s in samenwerking met IKNL.

Het aantal mensen met kanker én diabetes type 2 neemt sterk toe. De afgelopen 15 jaar is het aantal patiënten met deze combinatie in Nederland zelfs verdubbeld. Dit gegeven was aanleiding voor arts-onderzoeker Marjolein Zanders (IKNL) om onderzoek te doen naar de relatie tussen kanker en diabetes. Het proefschrift laat onder meer zien dat patiënten met dikkedarmkanker én diabetes minder vaak chemotherapie krijgen dan patiënten zonder diabetes. Daarnaast hebben deze patiënten de neiging minder trouw te zijn in het gebruik van glucoseverlagende middelen. Het gebruik van cholesterolverlagers lijkt bij te dragen aan een verbetering van de overlevingskans. 

Voor bijna alle soorten kanker stijgen de overlevingskansen. Dat blijkt uit cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Van alle kankerpatiënten uit 2008-2012 geneest ongeveer 62%. Dat is een stijging van 3% vergeleken met de periode 2004-2007. De stijging van overlevingskansen vergeleken met 1989-1993 is 15%.

Steeds meer patiënten met alvleesklierkanker presenteren zich met gemetastaseerde ziekte. Hoewel het gebruik van palliatieve chemotherapie tussen 1993 en 2010 is toegenomen, bleef de mediane overleving van deze patiënten onveranderd rond de 10 weken. Nienke Bernards (IKNL) en collega’s stellen dat in toekomstige studies moet worden nagegaan of recent geïntroduceerde, nieuwe behandelingen een positieve impact hebben op de overleving van deze patiënten.

Patiënten met anaplastisch schildkliercarcinoom mét pre-existent struma zijn over het algemeen jonger dan patiënten zonder pre-existent struma of gedifferentieerde schildklierkanker. De overleving tussen deze patiëntengroepen verschilt echter nauwelijks, zo blijkt uit onderzoek van Lars C. Steggink (UMC Groningen), Boukje van Dijk (IKNL) en collega’s. De resultaten van deze studie zijn recent verschenen in The American Journal of Surgery. 

Patiënten met maagkanker die na een R1-resectie een adjuvante behandeling ondergaan met chemoradiotherapie, hebben betere overlevingskansen dan patiënten die geen aanvullende therapie kregen na de operatie. Uit onderzoek van Jurriën Stiekema (NKI-AVL) en collega’s blijkt namelijk dat adjuvante chemoradiotherapie een onafhankelijke, prognostische factor is voor toename van de totale overleving (overall survival) van deze patiënten. De resultaten van deze studie zijn recent verschenen in Annals of Surgical Oncology.

De prognose van overlevenden van een colorectale tumor neemt toe met elk extra overleefd jaar sinds diagnose. De grootste verbeteringen zijn te zien in de eerste jaren na de diagnose. Het absolute risico om te sterven aan een colorectale tumor verminderde sterk in de tijd en was minder dan 5 procent na 5 jaar. Dat staat te lezen in een publicatie van Felice van Erning (IKNL) en collega's in de European Journal of Cancer. Inzicht in de relatieve, conditionele overleving is nuttig voor zorgverleners om patiënten te informeren en te adviseren tijdens de follow-up.