Nieuws

Ependymomen, pilocytair astrocytomen, medulloblastomen en intracraniële kiemceltumoren zijn hersentumoren die relatief vaak voorkomen bij kinderen, maar zeldzaam zijn bij volwassenen. In dit onderzoek stelden IKNL-onderzoeker Vincent Ho en zijn collega’s incidentie-, behandel- en overlevingspatronen vast voor deze hersentumoren bij volwassen patiënten (≥18 jaar) over een periode van 30 jaar (1989-2018). Zij bieden daarmee basisinformatie voor (inter)nationale standaardbehandelprotocollen en dus voor verdere verbetering van de zorg.

De levensverwachting van patiënten met chronische lymfatische leukemie (CLL) is flink toegenomen sinds 1989. Dat concluderen Lina van der Straten (IKNL/Albert Schweitzer/Erasmus MC) en collega’s van het Albert Schweitzer Ziekenhuis, Erasmus MC, Reinier de Graaf Ziekenhuis, Amsterdam UMC en IKNL, op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Maar ondanks deze bemoedigende bevinding is er vandaag de dag nog steeds oversterfte onder patiënten met CLL.

Een recente publicatie van Girardi et al.[1] biedt een wereldwijd overzicht van de histologie (het soort weefsel) van hersentumoren. Er is echter een grote variatie te zien in de verdeling van hersentumoren naar histologisch type. Daarnaast blijken er grote internationale verschillen te bestaan in de registratie van hersentumoren met niet-kwaadaardig gedrag, zo zagen onderzoekers Otto Visser (IKNL) en Henrike Karim-Kos (Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie en IKNL) en hun collega’s. Dit kan van grote invloed zijn op de schattingen van incidentie en overleving.

Stabiele incidentie, verbeterde overleving en een lagere sterfte zijn de uitkomsten van de eerste populatiestudie in Nederland bij kinderen en jongeren onder de 18 jaar met het non-hodgkinlymfoom, over de periode 1990 – 2015. Dat zijn gunstige uitkomsten, stelt dr. Henrike Karim-Kos, epidemioloog en hoofdonderzoeker in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht en senior onderzoeker bij IKNL. Karim-Kos is initiatiefnemer van de populatiestudie omdat er in Nederland nooit eerder epidemiologisch onderzoek was gedaan naar incidentie, overleving en mortaliteit onder kinderen (0-14 jaar) en jongeren (15 – 17 jaar) met non-hodgkin.

In het tweede kwartaal van 2020 werd Nederland getroffen door de eerste Covid-golf. Mensen gingen minder snel met klachten naar de huisarts, het verwijzigingsproces naar het ziekenhuis stagneerde en de oncologische zorg in het ziekenhuis werd tijdelijk aangepast. In veel ziekenhuizen was de afdeling Longziekten overbelast door de toestroom van patiënten met Covid en er werd gevreesd dat de resultaten van de behandeling van longkanker slechter zouden worden. Uit de meest recente cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie blijkt dat echter niet het geval.

De overleving van patiënten met een zeldzame kanker stijgt veel minder dan die van patiënten met een niet-zeldzame kanker. Dat blijkt uit onderzoek van Eline de Heus (IKNL/Radboudumc) en collega’s op basis van NKR-data. Bij de meeste zeldzame kankers nam de overleving enigszins toe, maar volgens de onderzoekers is dringend verbetering van diagnostiek, behandeling en management van zeldzame kankers nodig om het gat tussen zeldzame kankers en niet-zeldzame kankers te dichten.

Verbeteringen in overleving bij zeldzame kankers blijven nog steeds achter bij niet-zeldzame kankers. Dat concluderen Eline de Heus (IKNL en Radboudumc) en collega’s uit onderzoek op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Hoewel enige vooruitgang in de vijfjaarsoverleving voor de meeste zeldzame kankerdomeinen en enkele kankerentiteiten werd gezien, is verdere verbetering van diagnose, behandeling en management van zeldzame kankers dringend nodig. In dit onderzoek keken de Heus en collega’s naar incidentie, prevalentie en overleving bij volwassen patiënten met solide zeldzame en niet-zeldzame kanker in Nederland van 2010 tot en met 2019 en naar overlevingstrends van 1995-1999 tot 2015-2019.

Sinds 2011 adviseren behandelrichtlijnen om gerichte therapie met tumorgroeiremmers (tyrosinekinaseremmer, TKI) toe te passen bij patiënten met zogenoemde activerende epidermale groeifactorreceptor mutaties (ofwel EGFR+) bij niet-kleincellige longkanker (NSCLC). Radioloog Deirdre ten Berge en IKNL-onderzoeker Mieke Aarts en hun collega’s deden onderzoek naar patiënten met de diagnose EGFR+ NSCLC. Zij concludeerden dat TKI-behandeling bij patiënten met EGFR+ stadium IV NSCLC zeer gunstige effecten heeft op de behandeluitkomst. Van de relatief kleine verbetering in overlevingscijfers die in de loop van de jaren voor de hele groep patiënten met longkanker te zien was, lijkt ongeveer een derde te worden toegeschreven aan TKI-behandeling bij EGFR+ patiënten.