Voorkom niet-passende zorg door vroegtijdige inzet gespecialiseerde palliatieve zorg
Palliatieve zorg verbetert de kwaliteit van leven van patiënten met een levensbedreigende ziekte of kwetsbaarheid door preventie en verlichting van lijden door middel van vroege signalering, en een zorgvuldige beoordeling en behandeling van symptomen van fysieke, psychosociale en spirituele aard, en door het faciliteren van complexe besluitvorming en vroegtijdige zorgplanning. Door tijdig de palliatieve zorgbehoeften en behandel(on)mogelijkheden te bespreken en af te stemmen, worden patiënt en diens naasten in de gelegenheid gesteld om tot het volledige besef van het natuurlijke ziektebeloop van hun ziekte of kwetsbaarheid te komen en om hun wensen en grenzen daarin met de zorgprofessional te bespreken.
Ruim een kwart van de patiënten ontvangt potentieel niet-passende zorg
Om te beoordelen of kankerpatiënten die meer dan een maand voor hun overlijden gespecialiseerde palliatieve zorg kregen ook minder kans hadden op niet-passende zorg aan het levenseinde dan patiënten die dat niet kregen, hebben de onderzoekers een studie uitgevoerd in twee Nederlandse ziekenhuizen. In totaal werden de gegevens van 2603 patiënten onderzocht die gediagnosticeerd waren met en/of behandeld werden voor kanker in het jaar voorafgaand aan hun overlijden in 2018 of 2019. Van alle 2603 patiënten bleken er 690 (27%) potentieel niet-passende zorg te krijgen gedurende de laatste 30 dagen van hun leven.
Verband tussen niet-passende zorg in de laatste levensfase en afwezigheid gespecialiseerde palliatieve zorg
Uit de analyse bleek een significant verband tussen het ontvangen van potentieel niet-passende zorg aan het einde van het leven en de afwezigheid van gespecialiseerde palliatieve zorg. Voor patiënten die toegang hadden tot gespecialiseerde palliatieve zorg lag de kans op onnodige medische interventies en agressieve behandelingen in de laatste levensfase 45% lager. Dit onderstreept dat inzet van gespecialiseerde palliatieve zorg kan bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg van patiënten met ongeneeslijke kanker.
Vroegtijdig integreren van palliatieve zorg in behandeling patiënten met kanker
De bevindingen van dit onderzoek benadrukken het belang van vroegtijdige integratie van gespecialiseerde palliatieve zorg in de zorg en behandeling van patiënten met kanker. Uit eerder landelijk onderzoek werd reeds duidelijk dat ook het bieden van vroegtijdige palliatieve zorg door de eigen behandelaar de kwaliteit van zorg verbetert en kan bijdragen aan het voorkomen van onnodige ziekenhuisopnames en medische interventies in de laatste fase van het leven. Dit leidt, zo blijkt ook uit ander onderzoek, tot een waardiger en menselijker ervaring voor patiënten aan het einde van hun leven en een beter emotioneel welzijn van naasten.
Conclusie
Uit dit onderzoek blijkt dat verwijzingen naar specialistische palliatieve zorg voor patiënten met kanker meestal laat in het ziektetraject plaatsvinden. Het starten van specialistische palliatieve zorg vóór de laatste levensmaand gaat gepaard met minder potentieel niet-passende zorg rond het levenseinde. Het poliklinisch inzetten van deze zorg lijkt de kansen op passende zorg verder te vergroten. De onderzoekers moedigen zorgprofessionals aan om palliatieve zorg vroegtijdig te integreren in het behandelplan van alle mensen die ongeneeslijk ziek zijn en waar nodig in palliatieve zorg gespecialiseerde zorgverleners te betrekken om de kwaliteit van zorg verder te verbeteren en alle patiënten een passende laatste levensfase te bieden.
Meer informatie
In de monitor oncologische zorg die IKNL met DHD heeft opgezet, staat informatie opgenomen over palliatieve zorg en zorg in de laatste levensfase van in het ziekenhuis overleden patiënten met kanker. Ziekenhuizen kunnen hiermee bekijken hoe vaak er sprake is van passende en potentieel niet-passende zorg in de laatste levensfase.
.jpg?width=1000&height=667&ext=.jpg "Adequaat en vroegtijdig problemen herkennen")
