Cruciale behoefte aan meer ondersteuning voor naasten van patiënten met kanker in de laatste levensfase

Significante afname emotioneel welzijn naasten in laatste levensfase

De resultaten van het onderzoek van Ham tonen aan dat het emotioneel welzijn van naasten significant afneemt tijdens deze periode. Een gebrek aan voldoende ondersteuning vanuit zorgverleners, gecombineerd met een toenemende druk op mantelzorgers door maatschappelijke ontwikkelingen, versterkt dit probleem. Hams studie wijst uit dat er een dringende behoefte is aan meer kennis en ondersteuning voor naasten, specifiek gericht op het herkennen en omgaan met de lichamelijke en emotionele klachten van hun dierbare.

Factoren met invloed op welzijn

Factoren zoals slaapproblemen bij de patiënt en het ontvangen van mogelijk niet-passende zorg door de patiënt, kunnen een negatieve invloed hebben op het emotioneel welzijn van naasten. Daarentegen kan meer continuïteit van zorg, inclusief een vast aanspreekpunt voor zowel patiënt als naaste, bijdragen aan een minder sterke afname van dit welzijn.

Steun voor patiënt én naaste

Ham benadrukt het belang van een holistische benadering in de zorg, waarbij zorgverleners niet alleen de patiënt maar ook de naasten ondersteunen. Dit kan door het erkennen van hun specifieke behoeften, het verbeteren van de continuïteit van zorg, en het bieden van gerichte ondersteuning en informatie. Initiatieven zoals ‘Oog voor naasten’, lotgenotenbijeenkomsten, IPSO-centra en de ‘Mantelzorgbalans’-tool en de informatie op Kanker.nl over mantelzorgen zijn cruciaal voor het bieden van deze nodige ondersteuning. Ham vraagt zorgverleners ook oog te hebben voor naasten ná het overlijden van de patiënt.

Rol formele en informele zorg

Het proefschrift roept op tot een brede erkenning van de rol die zowel formele zorgverleners als de sociale omgeving van naasten spelen in het bieden van ondersteuning. ‘Naast goede zorg voor de patiënt in de laatste levensfase is het essentieel dat diens naasten ondersteuning krijgen. Zorgverleners hebben daar een rol, maar ook de mensen om naasten heen en informele zorgverleners zijn belangrijk in deze ondersteuning,’ aldus Ham. Door naasten te betrekken in proactieve zorgplanning, ook hun wensen en behoeften daarin vast te leggen en hen te wijzen op beschikbare ondersteuningsmogelijkheden, kunnen we samen werken aan een verbetering van het welzijn van naasten in deze uitdagende periode.

Meer informatie

Voor meer informatie neemt u contact op met dr. Laurien Ham of dr. Natasja Raijmakers. Laurien Hams onderzoek is financieel mogelijk gemaakt door Stichting Roparun.

• Ham nam een podcast op over haar proefschrift met Oncologie.nu in de serie 'Proefschriften'. Luister de podcast op Spotify.
• Lees de proefschriftbespreking van Ham in Psychosociale Oncologie, nummer 1, 2024
• Ham schreef een artikel over haar proefschrift voor de NVPO voor de rubriek 'Proefschriftbespreking'. Lees het artikel.
• Eerder publiceerden we al berichten over Hams onderzoek:
  • Verandering in emotioneel functioneren naasten van patiënten met gevorderde kanker in laatste levensjaar
  • Tijdige ondersteuning emotioneel welzijn van nabestaanden van belang
  • Bijna helft ouderen met longkanker krijgt potentieel ongeschikte medicatie aan het einde van hun leven
  • COVID-19-maatregelen geen significante impact op welzijn van nabestaanden