Landelijke variatie in het behandeladvies bij MDO longkanker
In Nederland krijgen patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom, stadium III of IV, verschillende behandeladviezen, afhankelijk van het MDO waarin hun situatie wordt besproken. Een hoge leeftijd en de fysieke conditie van een patiënt lijken een belangrijke reden te zijn om af te wijken van de landelijke richtlijn. Dat blijkt uit een recente studie van Candiff et al, waarin 3 casussen werden besproken in 8 MDO’s.
In een multidisciplinair overleg (MDO) worden behandeladviezen gegeven op basis van patiënt- en tumorkarakteristieken en de landelijke richtlijn. Bij longkanker kan het nodig zijn om af te wijken van de richtlijn in verband met bijvoorbeeld hoge leeftijd of ernstige co-morbiditeit. Om inzicht te krijgen in de overwegingen die meespelen bij het tot stand komen van een behandeladvies werd onderzoek gedaan in 8 long-MDO’s in Nederland. De resultaten van dit onderzoek zijn recent verschenen in het Nederlands Tijdschrift voor Oncologie (NTvO).
Het onderzoek
Voor het onderzoek werden 3 casussen besproken tijdens een regulier MDO. Bij het MDO was een onderzoeker aanwezig die audio-opnames maakte die achteraf geanalyseerd werden met het programma QDA Miner. In de 8 long-MDO’s werden voor de 3 casussen uiteindelijk 11 verschillende behandeladviezen geformuleerd. Deze uitkomst bevestigt eerdere uitkomsten van NKR-studies naar regionale variatie in behandelbeleid. Beperkte fysieke conditie en hoge leeftijd werd vaak genoemd als reden om af te wijken van de richtlijn. Belangrijke beperking van dit onderzoek is natuurlijk dat het een ‘papieren’ casus betreft, waarbij geen van de aanwezige specialisten de patiënt kende. Daarnaast werd meerdere malen ‘shared decision-making’ geadviseerd.
Nieuw model voor MDO
Goede organisatie van het long-MDO blijft essentieel, zodat ongewenste praktijkvariatie wordt voorkomen en iedere patiënt het beste behandeladvies krijgt. Om deze besluitvorming bij de zorg voor patiënten te ondersteunen, werkt IKNL sinds 2018 samen met zorgprofessionals en patiëntenverenigingen aan de ontwikkeling van een nieuw, toekomstbestendig model voor het multidisciplinair overleg (MDO) bij onder meer longkanker.
Afname kleincellig longkanker en steeds vaker behandeling gericht op kwaliteit van leven
De incidentie van kleincellig longkanker, ook wel SCLC, in Nederland is de afgelopen 30 jaar aanzienlijk gedaald. Dat blijkt uit een studie van Daphne Dumoulin van het ErasmusMC en collega’s op basis van de Nederlandse Kankerregistratie, waarover onlangs gepubliceerd werd in het European Journal of Cancer. Een toenemend aandeel ouderen en vrouwen kreeg de diagnose kleincellig longkanker. De man-vrouwverhouding werd daardoor vergelijkbaar. Waarschijnlijk als gevolg van meer oudere en waarschijnlijk kwetsbaardere patiënten kregen meer patiënten alleen behandeling gericht op kwaliteit van leven (best supportive care – ofwel BSC).
lees verderBeter onderscheid tussen agressieve en minder agressieve carcinoïden van de long
Het correct diagnosticeren van atypische versus typische carcinoïden (zeldzame, neuro-endocriene tumoren van de long) enkel op basis van een preoperatief biopt blijkt lastig. Dit terwijl atypische carcinoïden een slechtere prognose hebben – die lange follow-up vereist - dan typische carcinoïden én de diagnose de omvang van de operatieve behandeling mogelijk beïnvloedt. Extra (preoperatieve) biomarkers zorgen voor betere prognostische voorspelling bij longcarcinoïden, waardoor voor een deel van de patiënten jarenlange follow-up in de toekomst mogelijk vermeden kan worden. Dit concludeert Laura Moonen (MUMC+) in haar proefschrift, onder andere op basis van gekoppelde data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en Palga. Moonens onderzoek werd gefinancierd door KWF.
lees verder
