Nieuws Huidkanker

Patiënten met ductaal carcinoom in situ en een vroeg stadium van prostaat-, borst-, huid-(melanoom), zaadbal- of schildklierkanker hebben in Nederland een vergelijkbare overleving als mensen uit de algemene bevolking gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en kalenderjaar. Dat concluderen Avinash Dinmohamed (IKNL) en collega’s met gegevens van ruim 225.000 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie. In de Journal of Hematology & Oncology stellen zij dat overdiagnose en gezondheidsverschillen in Nederland minder groot zijn dan in de VS.

Huidkanker is de kankervorm met de snelst stijgende incidentie in Nederland, zo blijkt uit cijfers van de NKR. In de meeste gevallen wordt huidkanker veroorzaakt door teveel en onbeschermde blootstelling aan uv-straling. Voorkomen van zonneschade aan de huid en regelmatige zelfcontrole van de huid zijn dan ook cruciaal, zeggen dermatologen via hun beroepsvereniging, de NVDV. ‘Hoe ziet je huid er echt uit’, is de centrale vraag van de speciale jaarlijkse campagne. Het ultieme doel? Waar mogelijk voorkomen dat mensen huidkanker krijgen!

In de discussies over de druk op de huidkankerzorg komt regelmatig de optie van substitutie van zorg - van het ziekenhuis naar de eerste lijn i.c. de huisarts - voorbij. Een tweetal recente publicaties, in Huisarts en wetenschap en het Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie, bespreekt een aantal hiervoor te overwinnen hobbels en geeft daarmee aanleiding om niet slechts op één paard te wedden. Het lijkt de moeite waard ook over andere alternatieven voor de huidkankerzorg na te denken.

Uit onderzoek van Rauwerdink en collega’s van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) naar de vroegdiagnostiek van melanoom bij patiënten met multipele atypische melanocytaire naevi is gebleken dat jaarlijks dermatologisch onderzoek leidt tot opsporing van een substantieel aantal melanomen dat niet door de patiënt was opgemerkt. Vooral patiënten met atypische naevi die een lichte huid hadden met tekenen van zonneschade bleken een hoger risico te hebben op melanoom.

Tot voor kort was er geen consensus over de meest effectieve behandeling van multipele actinische keratosen. Maud Jansen en collega’s van het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ toonden middels een gerandomiseerd multicenter onderzoek aan dat 5% 5-fluorouracil de meest effectieve veldbehandeling is in vergelijking met 5% imiquimod-crème, MAL-fotodynamische therapie en 0.015% ingenolmebutaatgel.

Een minder intensieve nacontrole bij patiënten met melanoom (stadium IB-IIC) is een passend, veilig en kosteneffectief alternatief ten opzichte van het conventionele follow-up-schema zoals momenteel wordt geadviseerd in de Nederlandse melanoomrichtlijn. Dat concluderen Eric Deckers (UMC Groningen) en collega’s op basis van de uitkomsten van de melanoom follow-up studie (MELFO). Volgens de onderzoekers heeft een minder intensieve nacontrole, aangepast aan het stadium, geen negatief effect op enerzijds de kwaliteit van leven en anderzijds het tijdstip waarop patiënten een recidief ontwikkelen of komen te overlijden ten gevolge van melanoom.

Patiënten met keratinocytcarcinoom die ontevreden zijn over de informatievoorziening in het ziekenhuis rapporteren een significant lagere gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Dat blijkt uit onderzoek van Rick Waalboer-Spuij (dermatoloog, Erasmus MC) en collega’s. Zij adviseren de informatievoorziening te verbeteren, vooral aan jongere patiënten en patiënten met een tumor in het aangezicht, zonder partner of met comorbiditeiten. Daarnaast is extra aanvullende zorg nodig voor vrouwen en jongere patiënten met keratinocytcarcinoom.

Bestaande vragenlijsten zijn niet geschikt om alle aspecten te meten van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven van patiënten met keratinocytcarcinoom, een veel veelvoorkomend huidaandoening. Rick Waalboer-Spuij, dermatoloog in het Erasmus MC te Rotterdam beschrijft in zijn proefschrift de ontwikkeling en validatie van een nieuwe vragenlijst (BaSQoL) om een beter beeld te krijgen van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven, ziekteperceptie en informatievoorziening bij deze patiënten. De vragenlijst werd diverse malen getest en uiteindelijk ingezet om de impact van diagnose en behandeling te meten bij patiënten met keratinocytcarcinoom.