Het ontdekken, ontwikkelen en op de markt brengen van nieuwe geneesmiddelen duurt gemiddeld 15 jaar. Ook de ontwikkeling van kankerbehandelingen is een risicovol, duur en tijdrovend proces. Daarnaast zijn nieuwe behandelingen vaak slechts effectief in een subgroep van de beoogde patiëntenpopulatie. De manier waarop we kankerbehandelingen ontwikkelen moet daarom dringend versnellen en verbeteren.
Oncode Accelerator wil dit voor elkaar krijgen door bestaande publieke en private expertise op het gebied van preklinische geneesmiddelenontwikkeling in Nederland te integreren, op te schalen, te innoveren en te valideren. Op die manier willen we de kwaliteit van het leven van kankerpatiënten verbeteren en kosten van nieuwe kankergeneesmiddelen verlagen. Het Nationaal Groeifonds investeert 325 miljoen euro in het totale plan van Oncode Accelerator (meer over dit plan, de doelstellingen en platforms zijn te zien via dit filmpje).
IKNL houdt zich, in samenwerking met onder andere Performation, binnen dit project bezig met de ontwikkeling van een nieuwe, generieke gegevensinfrastructuur. Hiermee worden automatisch real-time klinische gegevens vanuit elektronische patiëntdossiers (EPD’s) verzameld via een zogenaamde datagateway, ofwel een brug of doorgang voor de data, naar de NKR. Het doel is om deze gegevensinfrastructuur te implementeren voor het merendeel van de Nederlandse ziekenhuizen. Andere partners zijn Hartwig Medical Foundation, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Prinses Maxima Centrum, Nederlands Kanker Instituut en Erasmus MC.
Projectstructuur en samenwerking
Om nieuwe en aantoonbaar effectieve kankermedicijnen sneller en goedkoper te ontwikkelen, werkt IKNL binnen Oncode Accelerator samen in een landelijk consortium van publieke en private partners, waarbij de onafhankelijke stichting Oncode Accelerator penvoerder is naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Stichting Oncode Accelerator wordt aangestuurd door een executive board en rapporteert aan een onafhankelijke Raad van Toezicht.
Binnen het Oncode Accelerator programma werken vele onderzoekers, oncologen, kennisinstellingen en bedrijven samen om betere en betaalbare kankermedicijnen sneller te ontwikkelen. Er worden overeenkomsten gesloten met verschillende partners om het preklinische ontwikkelproces te verbeteren. De partners werken samen in een groot samenwerkingsverband, waarbinnen 9 verschillende consortia diverse taken uitvoeren.
Zo zijn er vier werkstromen gedefinieerd, die de meest voorkomende typen kankermedicijnen bevatten (small molecules, biologics, cel- en gentherapieën en therapeutische vaccins). Daarnaast worden drie innovatieplatforms (organoïden, Artificial Intelligence, goed gedefinieerde patiëntcohorten) meegenomen in het project. Tenslotte zijn er 2 werkstromen die centraal zijn belegd (regulatoire innovatie en demonstratie). IKNL draagt binnen Oncode Accelerator met name bij aan het innovatieplatform goed gedefinieerde patiëntcohorten.
Binnen het innovatieplatform patiëntcohorten werken we nauw samen met een al langer bestaand IKNL-project R(H)ONDA . Dit project is in 2021 in pilotvorm gestart en heeft als doel om eerder inzicht te krijgen in de effectiviteit van nieuwe, dure geneesmiddelen en therapieën. Dit gebeurt door vroeger in het zorgtraject van de patiënt én vaker gebruik te maken van reeds beschikbare, real-time klinische data én door real-time NKR-data beter te benutten in innovatieve trial designs. R(H)ONDA houdt zich bezig met de technische realisatie van het automatisch ophalen van (near) real-time data uit het EPD via de datagateway van Performation naar de NKR. Doel van R(H)ONDA is om deze mogelijkheid op te schalen om zo vanuit het merendeel (2/3) van de ziekenhuizen data automatisch te importeren. Performation heeft de datagateway reeds geïnstalleerd in 32 ziekenhuizen. Deze datagateway geeft op een beveiligde en geüniformeerde wijze real-time toegang tot actuele ziekenhuisgegevens. R(H)ONDA levert hiermee een belangrijke bijdrage aan Oncode Accelerator via het (near) real-time beschikbaar maken van klinische data als minimale dataset voor het innovatieplatform patiëntcohorten. Oncode Accelerator kan hierdoor de patiënt al centraal stellen in het preklinische ontwikkelproces van medicijnen en vanaf de start van de medicijnontwikkeling gebruik maken van beschikbare klinische data, weefsel en moleculaire data.
IKNL is samen met Performation betrokken bij het innovatieplatform patiëntcohorten, waarbij het UMCU coördinerend partner is van dit innovatieplatform. Dit platform wordt vanuit UMCU geleid door Miriam Koopman en Geraldine Vink.
Opzet
IKNL is binnen Oncode Accelerator bij de ontwikkeling van het innovatieplatform patiëntcohorten voor preklinisch en vroeg-klinisch onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen. Binnen dit platform houdt IKNL zich vooral bezig met:
- dataharmonisatie en ontwikkeling van informatiestandaarden;
- het (near) real-time beschikbaar krijgen van klinische gegevens;
- koppeling van verschillende datasets met terminologiestelsel;
- ontwikkeling van een veilige patiënt identifier functionaliteit en;
- vergroting van de veilige beschikbaarheid van data voor AI.
Het innovatieplatform patiëntcohorten helpt mee aan het veilig ontwikkelen van kandidaat-medicijnen door het verbinden van (near) real-time klinische data aan preklinisch- en vroeg-klinisch onderzoek. Om hierin te slagen zijn er goed gedefinieerde patiëntcohorten nodig. In een patiëntcohort worden – uiteraard op basis van geïnformeerde toestemming - gegevens en materiaal van patiënten verzameld vanuit verschillende databronnen. Die data en het materiaal zijn van belang voor wetenschappelijk onderzoek naar medicijnen.
Voor dit project zijn patiëntcohorten nodig met real-time klinische data, weefsel en moleculaire data. Al deze data worden samengebracht in een platform ten behoeve van vroeg-klinische studies en voor het proces van zogenaamde 'target and lead finding validation', wat belangrijk is bij de ontwikkeling van medicijnen. Het innovatieplatform maakt het mogelijk om medische behoeften op basis van klinische data te bepalen, lichaamsmateriaal van patiënten in combinatie met klinische gegevens beschikbaar te stellen, nauwkeurig de juiste doelpopulatie van een kandidaat-medicijn vast te stellen en vorm te geven aan adaptieve vroeg-klinische studies met gebruik van real-time data.
Binnen het innovatieplatform patiëntcohorten zijn er vier werkpakketten (WP’s). IKNL werkt samen met Performation aan WP1 om op (korte) termijn een selectie van (near) real-time, real-world data aan te leveren.
WP1: Real-world data komen (near) real-time beschikbaar.
Real-world data die in de NKR worden vastgelegd zijn nu met enige vertraging beschikbaar voor analyses in het kader van onderzoek. Binnen Oncode Accelerator is het doel deze data sneller beschikbaar te krijgen voor het preklinische en vroeg-klinische ontwikkelproces.
WP2: Goed gedefinieerde patiëntcohorten.
Voor preklinisch onderzoek naar de werkzaamheid van kandidaat-medicijnen zijn cohorten van patiënten met verschillende tumortypes van grote meerwaarde. Er wordt met een breed palet aan patiëntcohorten met klinische data, weefsel en moleculaire data samengewerkt.
WP3: Platform voor vroeg-klinisch adaptieve trials.
Het realiseren van een landelijk platform voor vroeg-klinisch onderzoek waarbij studies volgens een innovatief adaptief design kunnen worden uitgevoerd door gebruik te maken van de patiëntcohorten en (near) real-time data.
WP4: Coördinatie programma.
Het aansturen en begeleiden van het innovatieplatform patiëntcohorten.
Door op lange termijn (near) real-time klinische data via de NKR toe te voegen aan patiëntcohorten, deze te combineren met andere databronnen en in te zetten in de preklinische ontwikkelfase, kan de ontwikkeling van geneesmiddelen verbeteren en versnellen. Ook kunnen met real-time data patiënten die in aanmerking komen voor bepaalde studies in een vroeger stadium worden geïdentificeerd en kan de juiste patiënt sneller bij de juiste studie terechtkomen.
Financiering
Het Nationaal Groeifonds, een initiatief van de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Financiën, investeert in totaal 325 miljoen euro in het plan van Oncode Accelerator om het preklinische ontwikkelproces van kankermedicijnen te versnellen. De subsidie voor IKNL en Performation wordt via coördinator UMCU toebedeeld. IKNL gebruikt de subsidie van Oncode Accelerator om de technische mogelijkheid te realiseren om (near) real-time, real-world data uit het EPD via de NKR uit te leveren aan het Oncode Accelerator innovatieplatform. IKNL zet de Oncode Accelerator gelden zoveel mogelijk in om huidige en toekomstige IKNL-projecten te versnellen die zich richten op het gebied van het real-time beschikbaar maken van data om automatisch de NKR te vullen en deze aan te kunnen leveren. Zo worden op dit moment de ambities van R(H)ONDA versneld gerealiseerd.
Meer informatie
Voor vragen of meer informatie over dit project kunt u contact opnemen met programmamanager Emmely van Bommel.
Voor vragen over R(H)ONDA en de samenwerking tussen IKNL en Performation kunt u een mail sturen naar Lizette Berkx.