Nieuws

Door patiënten in de eerstelijn gedurende een langere termijn te monitoren, kunnen gegevens over de late effecten van kanker en behandelingen worden opgespoord. Dankzij een koppeling tussen de Nederlandse Kankerregistratie en de NIVEL Zorgregistraties Eerstelijn zal meer inzicht ontstaan in het volledige zorgpad van mensen met kanker. De gedeeltelijke samenvoeging van deze registraties heeft de naam ‘Primary-Secondary Cancer Care Registry’ (PSCCR). Momenteel bevat de PSCCR alleen gegevens over borstkanker, maar in de toekomst kan dit uitgebreid worden naar andere soorten kanker. 

Ondanks een toename van het gebruik van chemotherapie bij jongere patiënten (tot 75 jaar) met niet-geopereerde en niet-uitgezaaide alvleesklierkanker (NR-M0), was er tussen 2006  en 2014 nauwelijks verbetering in de algehele overleving van deze patiënten. Uit onderzoek van Lydia van der Geest (IKNL) en collega’s blijkt dat dit onder meer samenhangt met de gevorderde leeftijd van de meeste patiënten (52% was ouder dan 75 jaar). Verder bleef het gebruik van chemotherapie over het algemeen zeldzaam. Toekomstig onderzoek zou daarom gericht moeten zijn op de vraag of een ruimere inzet van chemotherapie kan bijdragen aan verbetering van de overleving van deze groep patiënten met alvleesklier.

Door introductie van de PSA-test is het aantal mannen dat wordt gediagnosticeerd en behandeld vanwege prostaatkanker toegenomen, maar veel van deze mannen zouden nooit enige symptomen van prostaatkanker of sterfte als gevolg van deze ziekte hebben ondervonden. Een internationale groep urologen, patiënten, huisartsen en onderzoekers doen daarom in de British Journal of Medicine een voorstel voor een richtlijn met een ‘zwakke aanbeveling’ tégen het aanbieden van PSA-screening in de context van een bevolkingsonderzoek. De aanbeveling is ‘zwak’, omdat er slechts een klein maar onzeker voordeel is van screening op daling van de overlijdenskans door prostaatkanker, waarbij de voordelen niet opwegen tegen de nadelen.

Bij de behandeling van oudere patiënten met rectumkanker is een individuele benadering vereist, waarbij op de eerste plaats de kwetsbaarheid van de patiënt voorop dient te staan. De primaire focus dient daarbij te liggen op zorgvuldige selectie van patiënten die in aanmerking komen voor een resectie. Daarnaast kunnen verbeterde chirurgische en peri-operatieve technieken bijdragen aan verbetering van de zorg. Maar zeker zo belangrijk zijn functieherstel na de operatie en uitkomsten van behandeling zoals die door de patiënten zelf worden ervaren. Dat stelt een groep ervaren oncologen en geriaters uit Europa en de VS in de European Journal of Surgical Oncology.

Circa één op de vijf overlevenden van endometriumcarcinoom heeft last van negatieve ziektepercepties. Dit kan leiden tot frequenter bezoek aan huisarts en/of specialist, zo blijkt uit onderzoek van Melissa Thong (AMC; Deutsches Krebsforschungszentrum, Heidelberg) en collega’s. Bij overlevenden met een onaangepaste ziekteperceptie kan een gesprek met een zorgverlener bijdragen aan het verminderen van deze zorgen. Volgens de onderzoekers is er meer onderzoek nodig naar de impact van cognitieve gedragsinterventies bij overlevenden met onaangepaste ziektepercepties.

Optimistische ziektepercepties bij overlevenden van kanker hangen samen met een betere gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en overleving, zelfs wanneer deze percepties onrealistisch-optimistisch lijken te zijn met betrekking tot de prognose, zo blijkt uit onderzoek van Belle de Rooij (Tilburg Universiteit, IKNL) en collega’s. Overlevenden met pessimistische ziektepercepties daarentegen lijken de slechtste uitkomsten te hebben vergeleken met overlevenden met realistische ziektepercepties. Daarom is het belangrijk om patiënten met pessimistische ziektepercepties betere ondersteuning te bieden.

Bijna 300 deelnemers uit 50 landen bezochten van 17 tot en met 19 oktober het 39^e congres van de International Association of Cancer Registries (IACR) in Utrecht. Het programma bood een breed scala aan onderwerpen variërend van nieuwe modellen voor dataverzameling en interpretatie, maar uiteraard ook updates en trends in incidentie en overleving van kanker. Naast historische terugblikken (onder andere beroepsgerelateerd kankeronderzoek) was er aandacht voor nieuwe uitdagingen, zoals het omgaan met de explosie aan data en de toename van kanker in landen met opkomende economieën. De organisatie van het congres was in handen van het Belgisch Kankerregister en IKNL. Een impressie van de eerste dag.

Endocriene therapie is de hoeksteen van de behandeling van hormoonpositief, gevorderd mammacarcinoom. Het toevoegen van CDK4/6-remmers aan endocriene therapie zorgt ervoor dat de behandeling langer werkt. Op welk moment de CDK4/6-remmers het beste kunnen worden ingezet, is nog niet bekend. De SONIA-studie richt zich dus op de vraag wat het beste moment is voor inzet hiervan: CDK4/6-remmers direct bij diagnose toevoegen aan de endocriene therapie (de eerstelijnsstrategie) of pas later in het behandeltraject (de tweedelijnsstrategie).