Tweesporenbeleid voor tijdige inzet van palliatieve zorg in hemato-oncologie: kansen en barrières in beeld
Hematologische zorgprofessionals erkennen meerwaarde tijdige palliatieve zorg, maar ervaren barrières in timing en uitvoering
Patiënten met hematologische maligniteiten krijgen minder specialistische palliatieve zorg dan patiënten met solide maligniteiten, ondanks hun vergelijkbare symptoomlast. Dat blijkt uit een kwalitatieve interviewstudie onder zestien zorgverleners uit Nederlandse ziekenhuizen, uitgevoerd door IKNL in samenwerking met UMC Utrecht, LUMC en Amsterdam UMC.
Deze interview studie toont aan dat zorgverleners de meerwaarde van palliatieve zorg nadrukkelijk onderkennen, maar dat het integreren ervan in de dagelijkse praktijk wordt bemoeilijkt door verschillende factoren. De belangrijkste obstakels zijn het onvoorspelbare ziektebeloop, de grote hoeveelheid behandelopties en het gevoel dat gesprekken over palliatieve zorg de hoop van patiënten kunnen ondermijnen.
Soms is het makkelijker om nog een behandeling aan te bieden dan het moeilijke gesprek aan te gaan over de laatste levensfase, aldus een deelnemende hematoloog.
Tweesporenbeleid als oplossing
De onderzoekers pleiten voor een tweesporenbeleid, waarin curatieve én palliatieve zorg parallel lopen. Het curatieve spoor is gericht op genezen en binnen het tweede spoor is aandacht voor kwaliteit van leven op dat moment en ook in de toekomst. Deze benadering helpt om patiënten goed te informeren en voor te bereiden op mogelijke complicaties of snelle achteruitgang waardoor de stervensfase plotseling begint, als gevolg van het grillige beloop van het ziektetraject van hematologische maligniteiten, zonder de hoop op genezing direct los te laten
Daarnaast noemen zorgverleners meer scholing over palliatieve zorg en duidelijkere taakverdeling tussen het behandelteam en het specialistische team palliatieve zorg als voorwaarden voor succesvolle integratie van palliatieve zorg in de hemato-oncologie.
Palliatieve zorg betekent niet automatisch terminale zorg. Juist in de hematologie is uitleg essentieel, want mensen leven soms nog jarenlang mét de ziekte, aldus een deelnemende hematoloog.
Implicaties voor beleid en onderwijs
De studie onderstreept de noodzaak om palliatieve zorg structureel op te nemen in de opleiding van hematologen, en het onderwerp zichtbaarder te maken op vakinhoudelijke congressen. Ook roept het op tot reflectie op de samenwerking tussen hemato-oncologische teams en de specialistische teams palliatieve zorg.
Over de studie
De studie is uitgevoerd door onderzoekers van IKNL en samenwerkingspartners. De eerste auteur is Beaudine van den Berg (IKNL), zij heeft stage gelopen bij IKNL vanuit haar opleiding gezondheidswetenschappen aan de VU Amsterdam en is nu werkzaam als junior onderzoeker bij Vilans. Het artikel is recent gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Supportive Care in Cancer.
Meer informatie
Lees de volledige publicatie: Supportive Care in Cancer – Clinicians’ Experiences Integrating Palliative Care in Hematological Malignancy Care (2025)
Neem voor vragen contact op met:
Natasja Raijmakers, hoofdonderzoeker en teamlead IKNL of Avinash Dinmohamed, senior onderzoeker en groepsleider
