Blaasspoelingen met BCG-vaccin trainen afweer blaaskankerpatiënten
Blaasspoelingen met het BCG-vaccin bij patiënten met blaaskanker zorgt voor een actiever afweersysteem. Deze ‘training’ van het afweersysteem verhoogt bovendien mogelijk de effectiviteit van de blaaskankerbehandeling. Dit blijkt uit onderzoek van een team van nationale en internationale onderzoekers van het Radboudumc, Erasmus MC, Murdoch Children’s Research Institute en IKNL.
Actiever immuunsysteem door BCG-blaasspoelingen
We weten dat vaccinatie met het BCG-vaccin tegen tuberculose het aangeboren afweersysteem ‘traint’. Via deze training, ook wel ‘trained immunity’ genoemd, kunnen immuuncellen van het afweersysteem sneller en krachtiger reageren. BCG-vaccinatie biedt daardoor ook bescherming tegen andere luchtweginfecties.
Of blaasspoelingen met BCG als behandeling voor blaaskanker óók leidt tot trained immunity, was onbekend. Een team van nationale en internationale onderzoekers heeft dit onderzocht door lichaamsmateriaal te verzamelen en data te analyseren in vier blaaskankerstudies; Tribute, BlaZIB, UroLife en de Nijmegen Blaaskankerstudie (NBCS). Bij de laatste drie studies is IKNL nauw betrokken.
De belangrijkste resultaten uit het onderzoek
In de Tribute-studie werden er bij 19 patiënten met niet-invasieve blaaskanker, gedurende het eerste jaar van de BCG-behandeling bloed- en urinemonsters verzameld. Laboratoriumexperimenten met afweercellen, geïsoleerd uit het bloed lieten zien dat afweercellen ná BCG-blaasspoelingen inderdaad actiever waren. Deze verhoogde activiteit bleef weken tot maanden na de laatste BCG-spoeling aanwezig.
Middels analyse van gegevens van 678 patiënten uit de BlaZIB- en UroLife-studie vonden de onderzoekers dat behandeling met BCG het risico op een luchtweginfectie met 37% verlaagde. Deze resultaten laten zien dat trained immunity inderdaad ontstaat bij blaasspoelingen met BCG.
In 215 met BCG behandelde patiënten van de NBCS-studie is vervolgens middels genetisch onderzoek het verband tussen de mate van training en de uitkomst van BCG-behandeling onderzocht. Hieruit bleek dat er mogelijk een verband is tussen genetische varianten die de mate van training door BCG beïnvloeden en de terugkeer van blaaskanker na BCG-behandeling.
Het herhaaldelijk spoelen van de blaas met BCG-vaccin leidt tot een langdurige training van het aangeboren immuunsysteem. Deze training geeft mogelijk een verlaagde kans op terugkeer van de blaastumor.
dr. ir. Sita Vermeulen
Verder onderzoek naar verbetering blaaskankerbehandeling
De aangetoonde training van het afweersysteem is mogelijk relevant voor de klinische uitkomst van BCG-therapie. Het is van belang om in verder onderzoek na te gaan hoe we deze kennis kunnen inzetten voor het verbeteren van de behandeling van patiënten met blaaskanker. Zo kan in laboratoriumexperimenten worden onderzocht of de inzet van andere middelen die een sterke training geven, eventueel in combinatie met BCG, een beter klinisch resultaat geeft.
Bron
Dit onderzoek is gepubliceerd in the Journal for ImmunoTherapy of Cancer: Intravesical BCG in patients with non-muscle invasive bladder cancer induces trained immunity and decreases respiratory infections. Jelmer H. van Puffelen, Boris Novakovic, Liesbeth van Emst, Denise Kooper, Tahlita C.M. Zuiverloon, Ursula T.H. Oldenhof, J. Alfred Witjes, Tessel E. Galesloot, Alina Vrieling, Katja K.H. Aben, Lambertus A.L.M. Kiemeney, Egbert Oosterwijk, Mihai G. Netea, Joost L. Boormans, Antoine G. van der Heijden, Leo A.B. Joosten, Sita H. Vermeulen.
Meer informatie
In dit artikel van het Radboudumc vindt u meer informatie over deze studie. Heeft u een vraag? Neem dan contact op met dr. Katja Aben, senior onderzoeker van IKNL of adviseur urogenitale kanker en kanker & leven dr. Vera Atema.
