Herziene richtlijn Delier in de palliatieve fase

Een delier is een plotseling optredende verwardheid met vaak een lichamelijke oorzaak, zoals een infectie. Het uit zich in gedragsveranderingen of emotionele stoornissen, zoals onrust, wantrouwen of verdriet. Ook kan een patiënt last hebben van hallucinaties. Een delier komt vaak voor in de palliatieve fase, met name in de laatste weken van het leven. Hoe zieker iemand is, hoe groter de kans op een delier, zeker als de stervensfase nadert. Een delier kan een uiterst beangstigende ervaring zijn voor de patiënt en diens naasten. In de palliatieve fase is het van belang om in overleg met de patiënt en naasten af te stemmen of en hoe een delier behandeld wordt. 

Aandacht voor signalering, preventie en behandeling delier

De nieuwe richtlijn is van belang omdat een delier grote impact kan hebben op de kwaliteit van leven en sterven. In de richtlijn zijn de meest actuele epidemiologische gegevens opgenomen van een delier in de palliatieve fase. Ook is er in de herziene richtlijn aandacht voor diagnostiek, preventie en behandeling in de palliatieve fase. Er wordt aanbevolen delier te behandelen met niet-medicamenteuze interventies, zoals bevordering van de oriëntatie van mensen, het optimaliseren van hun waarneming door een bril of hoortoestel (waar van toepassing), begrip tonen en een veilige omgeving creëren, in combinatie met de behandeling van mogelijke oorzaken waaronder de behandeling van pijn, urineretentie en/of obstipatie en infecties.

Overzicht voor dosering en toediening eventuele medicijnen

Als het delier met de behandeling van de oorzaken en de niet-medicamenteuze maatregelen niet onder controle komt, volgen er aanbevelingen voor medicamenteuze behandeling in de richtlijn. In deze nieuwe versie staan overzichtstabellen van doseringen en toedieningsvormen per medicamenteuze behandeling. Deze overzichten bieden praktische handvatten, met aandacht voor de noodzaak van hogere doseringen bij psychiatrische co-morbiditeit en lagere doseringen bij dementiële co-morbiditeit.   

Organisatie van zorg

In de nieuwe richtlijn is organisatie van zorg toegevoegd, met daarin advies voor zorgverleners over hoe om te gaan met delier in de laatste levensfase voor zowel opgenomen patiënten als patiënten die thuis verblijven. Focus ligt op het betrekken van naasten en handvatten geven aan mantelzorgers. Het is vooral in de thuissituatie van belang om de zorg rondom de patiënt veilig te organiseren in een multidisciplinair palliatief team.

Meer informatie

De nieuwe richtlijn staat op Pallialine;  De beslisboom voor zorgprofessionals, die hoort bij deze richtlijn, staat op Palliaguide. In de webshop van IKNL is een samenvattingskaart van de richtlijn te vinden en gratis te downloaden. In de app PalliArts, die gratis te downloaden is voor Android en iOS, is binnenkort een samenvatting van de richtlijn beschikbaar.

Meer informatie over delier en ondersteunende middelen zijn te vinden op de themapagina over delier op Palliaweb. Patiëntinformatie over dit onderwerp is te vinden op de website van Overpalliatievezorg.