Voorkomen van burn-out bij zorgprofessionals in palliatieve zorg vergt meer dan individuele aanpak
Hoewel bijna alle zorgprofessionals in de palliatieve zorg zelf verschillende activiteiten ondernemen om in balans te blijven, geeft ongeveer een kwart aan dat dit onvoldoende is. Dit blijkt uit de cross-sectionele studie van Anne-Floor Dijxhoorn (IKNL) en collega’s. Om werk-gerelateerde stress en burn-out te voorkomen, zijn ook interventies nodig die gericht zijn op veranderingen binnen het team en de organisatie.
Zorgprofessionals in de palliatieve zorg ervaren hun werk als heel waardevol. Tegelijk vraagt dit werk ook veel van hen, onder andere door de vier dimensionale benadering van palliatieve zorg. Daarnaast worden zij geconfronteerd met lijden en sterven. Bijna een op de vijf van de respondenten geeft aan last te hebben (gehad) van klachten als gevolg van werk-gerelateerde stress. Dit terwijl er een groeiende behoefte is aan palliatieve zorg in de komende jaren, onder andere door vergrijzing en omdat mensen langer leven met levensbedreigende ziekten. Een gezond personeelsbestand in de palliatieve zorg is daarom van vitaal belang.
Zorgprofessionals doen zelf al veel
Van de 179 respondenten uit de studie, allen leden van de beroepsvereniging Palliactief, had 69% een gemiddelde Burn-Out score en 2% scoorde hoog of heel hoog. Verder heeft 7% zich wel eens ziek moeten melden wegens symptomen van burn-out. De zorgprofessionals die stress op het werk ervaren lopen vooral aan tegen organisatorische problemen, zoals hoge werkdruk, administratieve lasten en lange werkdagen. Anne-Floor Dijxhoorn: 'Zelf doen zorgprofessionals al van alles om hun werk-privébalans gezond te houden. Zij praten met collega’s over impactvolle gebeurtenissen en ondernemen dingen in hun vrije tijd, zoals wandelen, sporten of tuinieren. Toch geeft bijna een kwart van hen aan, dat deze individuele activiteiten niet voldoende zijn.'
Aanpak op meer niveaus nodig
Een benadering op zowel individueel als op team- en organisatieniveau is nodig om het risico op burn-out effectief te verkleinen. Waar de zorgprofessionals behoefte aan hebben is het kunnen delen van impactvolle gebeurtenissen binnen het team, zich emotioneel veilig voelen binnen hun team en een minder hoge werkdruk. Onderwijs over palliatieve zorg lijkt een beschermende factor te zijn tegen de impact van het verlenen van palliatieve zorg. De meeste respondenten in deze studie hebben ruime ervaring met het verlenen van palliatieve zorg. Dat en een hogere leeftijd, lijken eveneens van invloed te zijn op het voorkomen van werk-gerelateerde stress.
Bewustzijn en verantwoordelijkheid
Als gevolg van de huidige COVID-19-pandemie is het bewustzijn van het belang van het psychosociale welzijn van zorgprofessionals toegenomen. Veel zorgorganisaties zijn tijdens deze uitbraak begonnen met psychosociale ondersteuning van zorgverleners. Hopelijk draagt deze toegenomen bewustwording bij aan een duurzame verandering in de mindset van zorgorganisaties over hun verantwoordelijkheid bij het aanpakken van het psychosociale welzijn van hun zorgprofessionals en het voorkomen van werk-gerelateerde stress, ook in de palliatieve zorg.
- Dijxhoorn AQ, Brom L, van der Linden YM, Leget C, Raijmakers NJ. Healthcare professionals' work-related stress in palliative care: a cross-sectional survey. J Pain Symptom Manage. 2021 Apr 14:S0885-3924(21)00284-0. doi: 10.1016/j.jpainsymman.2021.04.004.
