Groei van aantal nieuwe gevallen van kanker neemt af
In 2015 kregen 105.000 Nederlanders de diagnose kanker. Dit blijkt uit voorlopige cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), die IKNL ter gelegenheid van Wereldkankerdag bekendmaakte. In 1990 werden nog 58.000 nieuwe patiënten geregistreerd. De afgelopen 25 jaar is dit aantal dus fors gestegen maar de laatste vijf jaar stijgt dit aantal veel langzamer: voorheen 3-4% per jaar en vanaf 2011 nog geen 1% per jaar. De meest voorkomende kankersoorten in Nederland zijn darmkanker (15.550, waarvan 8.870 mannen en 6.680 vrouwen), huidkanker (exclusief basaalcelcarcinoom, 14.740, waarvan 7.770 mannen en 6.970 vrouwen) en borstkanker (100 mannen en 14.450 vrouwen).
Verschillen tussen soorten kanker
Naast het positieve bericht over de geringere stijging van het totaal aantal gevallen van kanker in Nederland blijven de verschillen in incidentie en overleving tussen de kankersoorten groot. Net als 2014 laat 2015 een groot aantal nieuwe gevallen zien van darmkanker. In 2014 is het bevolkingsonderzoek naar darmkanker gestart. De stijgingen zitten in de leeftijdsgroepen die worden uitgenodigd voor dit bevolkingsonderzoek. Bij huidkanker neemt vooral melanoom nog steeds toe, terwijl het aantal plaveiselcelcarcinomen van de huid na een forse stijging nu weer een licht daling vertoont. Ook het aantal gevallen van prostaatkanker is de afgelopen jaren iets gedaald na een eerdere sterke stijging.
Nog veel onbekend
Ieder jaar worden 2.000 patiënten (één op de vijftig) geconfronteerd met de diagnose 'primaire tumor onbekend' (PTO). Daarmee staat PTO zelfs in de top tien van kanker. Deze patiënten krijgen de boodschap uitgezaaide kanker te hebben terwijl de bron (de primaire lokalisatie) van de kanker onbekend blijft. Daardoor is het moeilijk de beste behandeling te kiezen. Veel kostbare tijd gaat verloren met vaak risicovol, aanvullend onderzoek en twee op de drie patiënten blijft onbehandeld. De onzekerheid over het verloop van hun ziekte is voor deze patiënten groot. De helft van de patiënten overlijdt binnen twee maanden en de overleving na een jaar is nog geen 20%. Daarmee heeft deze groep een van de slechtste kansen op overleving van alle vormen van kanker in Nederland.
Verschillen tussen mannen en vrouwen
Mannen krijgen vaker kanker (54.650) dan vrouwen (50.350). De laatste jaren daalt het aantal mannen met longkanker. Het aantal vrouwen met longkanker stijgt daarentegen. Het verschil tussen mannen en vrouwen wordt bij longkanker steeds kleiner. Inmiddels zijn er alleen boven de 65 jaar nog meer mannen met longkanker dan vrouwen. Vijf jaar geleden lag de grens bij zestig jaar (en over vijf jaar zal die bij zeventig jaar liggen). Ook bij andere aan roken gerelateerde soorten kanker wordt het verschil tussen mannen en vrouwen steeds kleiner.
Sterfte en overleving
Europese cijfers laten zien dat in Nederland kanker verantwoordelijk is voor een relatief groot percentage van alle sterfgevallen. Dit effect wordt echter niet veroorzaakt door lagere overlevingskansen van kankerpatiënten, maar relatief lagere sterfte aan andere oorzaken dan kanker. Zo is de sterfte aan hart- en vaatziekten in Nederland de afgelopen decennia zeer sterk gedaald, waardoor er nu meer mensen overlijden aan kanker dan aan hart- en vaatziekten. In veel Europese landen is de sterfte aan hart- en vaatziekten juist hoger dan aan kanker.
Wereldkankerdag
4 februari is door de Union for International Cancer Control (UICC) uitgeroepen tot Wereldkankerdag. Wereldwijd werken organisaties samen om het bewustzijn rondom kanker te vergroten. Ook in Nederland bundelen vele organisaties hun krachten en worden tientallen speciale activiteiten georganiseerd die te vinden zijn op www.wereldkankerdag.nl.
Er wordt aandacht gevraagd voor het belang van (onderzoek naar) preventie, vroegontdekking, diagnose en behandeling. Daarnaast is het ook de dag om het belang te benadrukken van een goede kwaliteit van leven voor mensen die kanker hebben of hebben gehad. De deelnemende en samenwerkende organisaties zijn KWF Kankerbestrijding, IPSO, Wereld Kanker Onderzoek Fonds, Leven met Kanker, Integraal Kankercentrum Nederland, Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Radboudumc, VUmc Cancer Center Amsterdam, Stichting Pijn bij Kanker, Nederlandse Vereniging voor Psychosociale Oncologie, Kanker Onderzoeksfonds Limburg, Care for Cancer, Kanker in Beeld en V&VN.
De voorlopige incidentiecijfers over 2015 uit de Nederlandse Kankerregistratie zijn bijgewerkt op: NKR-cijfers
