Nieuws over prostaatkanker

De tumorspecifieke kwaliteitskaders voor long-, prostaat-, mamma- en colorectaalcarcinoom zijn door IKNL geactualiseerd aan de hand van de laatste normen en richtlijnen. De kwaliteitskaders zijn een hulpmiddel voor zorgprofessionals en zorginstellingen om na te gaan of zij (nog) voldoen aan de geldende normen voor organisatie van de oncologische zorg. Ook kunnen de kwaliteitskaders helpen om de samenwerking tussen professionals binnen de organisatie te versterken en de samenhang in de hele keten te verbeteren. IKNL biedt hiervoor een webbased vragenlijst aan.

IKNL heeft diverse formats ontwikkeld voor de zorgpaden long-, prostaat-, mamma-, ovarium- en colorectaalcarcinoom en een niet-tumorspecifiek format. Deze formats zijn onlangs geactualiseerd. In samenwerking met AMC, Erasmus MC, OLVG en VUmc heeft IKNL ook een format ontwikkeld voor het zorgpad ‘Verdenking perihilair cholangiocarcinoom’. Tumorspecifieke, transmurale zorgpaden dragen bij aan het optimaliseren van een continu zorgproces, waarbij overdrachtsmomenten naadloos op elkaar aansluiten.  

Medio 2014 is in negentien Nederlandse ziekenhuizen een trial gestart naar het gebruik van een web-based keuzehulp bij gedeelde besluitvorming voor patiënten met een vroeg stadium van prostaatkanker. In het vakblad Trials zetten Maarten Cuypers (Tilburg Universitiy) en collega’s uiteen hoe de studie is opgezet en welke afwegingen daarbij een rol hebben gespeeld. De primaire uitkomstmaat van de studie is gericht op het toetsen van verschillen van inzicht rond de behandelkeuze. Maar er zal ook worden gekeken naar secundaire aandachtspunten bij gedeelde besluitvorming, zoals kennis, tevredenheid over de informatievoorziening en de rol binnen de besluitvorming.

IKNL presenteert binnenkort een rapport, waarin specifiek aandacht wordt geschonken aan de variatie in zorg tussen jongere en ouderen patiënten met verschillende vormen van kanker. Prostaatkanker is één van de tumoren die in dit rapport aan de orde komt. In het kader van Movember worden in dit artikel alvast enkele uitkomsten gepresenteerd op basis van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van mannen die in 2013 in Nederland zijn gediagnosticeerd met prostaatkanker.

Een visitatiecommissie van IKNL heeft 28 juni 2015 de tumorspecifieke zorgpaden voor long- en prostaatcarcinoom getoetst aan het tumorspecifiek kwaliteitskader bij Treant Zorggroep in Drenthe, voortgekomen uit een fusie van de ziekenhuizen in Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal. Tijdens deze visitatie is ook aandacht besteed aan ketenafspraken met de eerstelijn en andere zorgverleners.    

Door de uitkomsten van behandelingen onderling te vergelijken hebben zes topklinische opleidingsziekenhuizen, verenigd in de ziekenhuisketen Santeon, de zorg voor patiënten met kanker dit jaar verbeterd. Onder de noemer ‘Zorg voor Uitkomst’ maken de zes ziekenhuizen de uitkomstindicatoren voor behandelingen van onder meer long- en prostaatkanker sinds vorig jaar openbaar op www.zorgvooruitkomst.nl. De vergelijkingen zijn gebaseerd op data uit de NKR. 

De recente publicatie van Leonard Bokhorst (Erasmus MC) en collega’s waarin staat vermeld dat screenen op prostaatkanker gunstiger lijkt te zijn dan diagnose via de gangbare klinische praktijk, heeft geleid tot een redactioneel commentaar van dr. Sigrid V. Carlsson en Peter C. Albertsen in European Urology. 

Hoewel mannen met prostaatkanker in de controle-arm van de European randomized study of screening for prostate cancer (ERSPC/Rotterdam) meer hebben kunnen profiteren van zorginnovaties tijdens de looptijd van deze studie, is de ziektevrije overleving van mannen in de screeningsarm (bij wie de prostaatkanker eerder is ontdekt door middel van screening) toch vergelijkbaar of beter. Dat blijkt uit een studie van Leonard Bokhorst (Erasmus MC) en collega’s in samenwerking met IKNL.