Incidentie hersentumoren

De diagnose primaire hersentumor wordt jaarlijks bij circa 1.400 mensen gesteld, zo blijkt uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De verdeling tussen mannen en vrouwen is ongeveer 60/40. De piek qua incidentie ligt tussen het 50ste en 75ste levensjaar.

Onderstaande grafiek toont de primaire hersentumoren (in meerderheid gliomen) en meningeomen (hersenvlieskanker). Hypofysetumoren worden in onderstaande grafiek niet getoond.

In absolute aantallen is er een flinke stijging in diagnoses. Echter, gecorrigeerd voor vergrijzing en groei van de bevolking is de incidentie licht gestegen. In onderstaande grafiek toont de incidentie gecorrigeerd voor leeftijdsopbouw en omvang van de bevolking, de European Standardized Rate (ESR).

Gliomen

Gliomen, de grootste groep primaire tumoren uit het hersenweefsel, zijn meestal kwaadaardig. Jaarlijks krijgen ongeveer 1.200 volwassen patiënten de diagnose glioom. Gliomen vormen een brede verzameling van ziekten die onderling sterk verschillen in gedrag en daarmee in hun prognose voor patiënten. Op basis van het celtype en moleculaire eigenschappen zijn verschillende soorten gliomen te onderscheiden. Het glioblastoom is de meest voorkomende vorm en heeft helaas ook de slechtste prognose. Ongeveer driekwart van de pathologisch bevestigde cases betreft een glioblastoom. Het aantal menggliomen neemt over de tijd af, voornamelijk door verbeterde diagnostiek met moleculaire bepalingen. Op basis hiervan kunnen tumoren worden herleid tot de astrocytaire of de oligodendrogliale lijn.

Hypofysetumoren

De incidentie van hypofysetumoren wordt geschat op ongeveer 450 per jaar. Precieze bepaling van incidentie en prevalentie is lastig omdat een deel van de tumoren subklinisch aanwezig is.

Meningeomen

Meningeomen ontstaan vanuit de hersenvliezen en zijn naast gliomen de meest voorkomende maligniteit in de neuro-oncologie. Ze beslaan tussen de 13-26% van alle primaire (symptomatische) hersentumoren. In tegenstelling tot gliomen zijn meningeomen veelal goedaardig van karakter.

Hersenmetastasen

Het optreden van hersenmetastasen (secundaire hersentumoren) is de meest voorkomende neurologische complicatie bij patiënten met solide tumoren (vooral van long- en mammacarcinoom, melanoom). Ongeveer 10-30% van de patiënten die te maken krijgen met een gemetastaseerde, solide tumor ontwikkelt ook hersenmetastasen.

De verwachting is dat door toegenomen overleving van patiënten met kanker de incidentie van hersenmetastasen zal toenemen. Ook de toegenomen screening op asymptomatische metastasen draagt hieraan bij. Meer over uitgezaaide kanker in ons rapport Uitgezaaide kanker in beeld.

Prognose incidentie tot en met 2032

In het rapport 'Kanker in Nederland: Trends en prognoses tot en met 2032' zijn prognoses over de incidentie van tumoren van het centraal zenuwstelsel opgenomen. Kanker van het centraal zenuwstelsel omvat hier kwaadaardige tumoren in de hersenen, de hersenvliezen, het ruggenmerg en de hersenzenuwen.

Het risico op de diagnose kwaadaardige tumor in het centraal zenuwstelsel steeg kort na de millenniumwisseling licht. De stijging wordt mogelijk verklaard door een completere signalering van tumoren zonder pathologische bevestiging. Na 2000 is het risico gestabiliseerd en dat blijft naar verwachting de komende jaren zo. Het verschil tussen vrouwen en mannen blijft hierin hetzelfde. Door de vergrijzing neemt het aantal diagnoses toe van 579 vrouwen in 2019 tot ongeveer 645 in 2032 en van 906 mannen in 2019 naar ongeveer 960 in 2032.

Meer informatie

Lees meer over de behandeling, overleving en trends en prognoses in prevalentie en sterfte van hersentumoren.