Nieuws

Borstkankerpatiënten met metastasen in het centraal zenuwstelsel die hiervoor kunnen worden behandeld, laten een betere overleving zien. Het maakt echter geen verschil of metastasen synchroon (tegelijk met de primaire tumor) of metachroon zijn gediagnosticeerd, hoewel bij de laatste groep de tijd tussen primaire behandeling en ontdekking van de metastasen wél van belang is. Voor patiënten bij wie dit meer dan een jaar bedraagt, is de prognose gunstiger. Dat blijkt uit een studie van Vincent Ho (IKNL) in samenwerking met het Radboudumc (Nijmegen), Antoni van Leeuwenhoek (Amsterdam) en St Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg).

De naleving van de richtlijn Pancreascarcinoom kon beter in 2012, zo blijkt uit onderzoek van Bengt van Rijssen (AMC Amsterdam) in samenwerking met de richtlijnevaluatiecommissie en onderzoekers van IKNL. In de studie is gekeken naar de naleving van drie kwaliteitsindicatoren, waaronder bespreking van patiënten in een multidisciplinair overleg, toepassen van adjuvante chemotherapie na resectie en het starten van de behandeling binnen maximaal drie weken na het multidisciplinair overleg. Om de zorg voor deze patiënten verder te verbeteren, sluiten de onderzoekers af met een aantal aanbevelingen.

Er is meer onderzoek nodig naar patiëntgerapporteerde uitkomsten bij mensen met kanker én diabetes. Die aanbeveling doen Pauline Vissers (IKNL) en collega’s naar aanleiding van een literatuurstudie. Uit het geringe aantal beschikbare studies blijkt dat patiënten met kanker én diabetes vaker klachten rapporteren, met name met betrekking tot kwaliteit van leven, vergeleken met patiënten met één van beide ziekten. Vanwege het beperkt aantal studies kunnen hieraan nog geen sterke conclusies worden verbonden. In toekomstige studies is daarom meer aandacht nodig voor patiëntgerapporteerde uitkomsten, zoals depressie, zelfzorg en zelfmanagement. 

Patiënten met niet-uitgezaaid pancreascarcinoom hebben een grotere kans op het krijgen van een in opzet curatieve operatie wanneer de primaire diagnose is gesteld in een ziekenhuis dat pancreaschirurgie uitvoert. Indien de diagnose is gesteld in een niet-pancreascentrum is de kans op een operatie aanzienlijk kleiner. Het centrum van diagnose was niet geassocieerd met een verbeterde langetermijnoverleving indien gecorrigeerd voor de hogere kans op resectie in de pancreascentra. Dat blijkt uit een studie van Maikel Bakens (Catharina Ziekenhuis, IKNL) en collega’s die onlangs is verschenen in de British Journal of Surgery.  

De overlevingskansen van patiënten met een primaire kwaadaardige hersentumor zijn nog steeds slecht. Dat blijkt uit onderzoek van Otto Visser (hoofd registratie bij IKNL) en collega’s van 86 kankerregistraties in Europa. De onderzoekers signaleren een stijging van de relatieve 1-jaarsoverleving met circa 10% tussen 1999 en 2007, vooral bij patiënten tussen de 45 en 74 jaar in Centraal- en Noord-Europa. In de loop van de tijd namen de verschillen in overleving tussen landen toe. Volgens de onderzoekers duidt dit op variatie per land in de toegang van patiënten tot de nieuwste behandelmogelijkheden. 

Medio 2014 is in negentien Nederlandse ziekenhuizen een trial gestart naar het gebruik van een web-based keuzehulp bij gedeelde besluitvorming voor patiënten met een vroeg stadium van prostaatkanker. In het vakblad Trials zetten Maarten Cuypers (Tilburg Universitiy) en collega’s uiteen hoe de studie is opgezet en welke afwegingen daarbij een rol hebben gespeeld. De primaire uitkomstmaat van de studie is gericht op het toetsen van verschillen van inzicht rond de behandelkeuze. Maar er zal ook worden gekeken naar secundaire aandachtspunten bij gedeelde besluitvorming, zoals kennis, tevredenheid over de informatievoorziening en de rol binnen de besluitvorming.

IKNL presenteert binnenkort een rapport, waarin specifiek aandacht wordt geschonken aan de variatie in zorg tussen jongere en ouderen patiënten met verschillende vormen van kanker. Prostaatkanker is één van de tumoren die in dit rapport aan de orde komt. In het kader van Movember worden in dit artikel alvast enkele uitkomsten gepresenteerd op basis van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van mannen die in 2013 in Nederland zijn gediagnosticeerd met prostaatkanker.

Het RIVM, de regionale screeningsorganisaties en IKNL hebben op 15 oktober 2015 een overeenkomst getekend voor het gezamenlijk ontwikkelen en beheren van een datawarehouse. Hierin worden gegevens geladen vanuit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en de databank van het bevolkingsonderzoek, zoals het aantal verzonden uitnodigingen, de deelnamegraad en de verwijzingen. De landelijke monitor en evaluatie van het bevolkingsonderzoek borstkanker worden in het datawarehouse ondergebracht. Achterliggend idee is dat de gegevens zo makkelijker beschikbaar komen.