Vulvakanker
Jaarlijks krijgen ruim 400 vrouwen te horen dat zij vulvakanker hebben (ook wel schaamlipkanker genoemd). De meesten zijn ouder dan 70 jaar, maar het kan ook op jongere leeftijd ontstaan. Er zijn twee belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van vulvakanker. Zo hebben vrouwen met de huidaandoening Lichen sclerosus een grotere kans om vulvakanker te krijgen. Dat geldt ook voor vrouwen met een langdurige besmetting met HPV.
Toename vulvakanker
Het aantal diagnoses van vulvakanker is de afgelopen twintig jaar bijna verdubbeld naar 450 nieuwe gevallen per jaar. De toename is vooral zichtbaar bij vrouwen in de leeftijd van 45 jaar en ouder. Ook het aantal sterfgevallen is toegenomen. In 2000 stierven 79 vrouwen aan vulvakanker, in 2022 waren dat er 144, waarvan het grootste deel 75 jaar of ouder is. De relatieve 5-jaars overleving laat de afgelopen decennia slechts een lichte stijging zien, van 73% naar 76%. Dat is de overleving die gecorrigeerd is voor de normale levensverwachting van de Nederlandse bevolking met dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht.
Er zijn verschillende soorten vulvakanker. In de meeste gevallen gaat het om een plaveiselcelcarcinoom. De andere vormen (basaalcelcarcinoom, adenocarcinoom en melanoom) komen minder vaak voor. De behandeling en prognose is afhankelijk van het tumortype.
Grote gevolgen
Hoewel vulvakanker zichtbaar en voelbaar is aan de buitenkant, wordt de ziekte in een kwart van de gevallen pas ontdekt in een gevorderd stadium. De klachten van vulvakanker, zoals irritatie of jeuk, worden door de huisarts vaak niet direct in verband gebracht met kanker. Wellicht speelt het taboe op vaginale klachten ook een rol, waardoor vrouwen langer met symptomen doorlopen.
De gevolgen van vulvakanker zijn ingrijpend. Meestal wordt de tumor weggesneden. Daarbij moeten soms de gehele schaamlippen en clitoris verwijderd worden. Een aantal vrouwen krijgt daarna nog bestraling in hetzelfde gebied, waardoor wondgenezing en een eventuele reconstructie moeilijker wordt.
Naast de lichamelijke gevolgen is de psychische en sociale impact van vulvakanker op het leven van (ex-)patiënten en hun partners groot.
Informatie voor patiënten
Op kanker.nl vindt u informatie over vulvakanker voor patiënten en naasten. Op de website van patiëntenvereniging Olijf kunt u onder meer terecht voor lotgenotencontact.
Wilt u informatie over klinische studies (trials) naar vulvakanker waar op dit moment patiënten aan deelnemen, dan kunt u kijken op onderzoekbijkanker.nl.
Informatie voor (zorg-)professionals
Via NKR Cijfers kunt u zelf cijfers samenstellen over de incidentie, overleving, prevalentie en sterfte bij vulva/schaamlipkanker. Op deze pagina zijn meer cijfers en rapportages te vinden op basis van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Ook biedt IKNL op verzoek cijfers op maat.
Meer informatie over openstaande trials rond vulvakanker kunt u vinden op onderzoekbijkanker.nl.
Contact
Bent u zorgprofessional of onderzoeker en wilt u meer informatie over de registratie of over wetenschappelijk onderzoek naar vulvakanker? Neem dan contact op met:
- Maaike van der Aa, hoofdonderzoeker
- Hans Wenzel, post-doc onderzoeker
