Ongeveer 90% van alle melanoompatiënten heeft een melanoom in een vroeg stadium. Toch overlijdt uiteindelijk een groot gedeelte van deze patiënten: gemiddeld 41% van alle jaarlijks overleden melanoompatiënten had bij diagnose een melanoom in een vroeg stadium. Daarom zijn methodes nodig waarmee betere voorspellingen van prognose gedaan kunnen worden bij melanomen in een vroeg stadium; in het bijzonder om te kunnen identificeren welke patiënten een groot risico hebben op ziekteprogressie met uitzaaiingen op afstand.
Het doel van het THREAT-project, dat loopt tot 2023, is patiënten met een stadium-I/II-melanoom die een hoog risico hebben op uitzaaiingen op afstand te identificeren op het moment van de eerste diagnose; zodat interventies tijdig kunnen plaatsvinden. Enerzijds door te onderzoeken welke patiënten weinig kans hebben om lymfekliermetastases te ontwikkelen en anderzijds door te onderzoeken welke patiënten een grote kans op ziekteprogressie hebben.
Dr. Loes Hollestein (Erasmus MC) en dr. ir. Marieke Louwman (IKNL) zijn projectleiders en Erik van den Berg (Erasmus MC) is promovendus op dit onderzoek.
Studieopzet
Het THREAT-project is een nested case control studie. De casussen zijn alle stadium-I/II-melanoompatiënten met metastasen op afstand uit de Dutch Melanoma Treatment Registry (DMTR) en de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Controlepatiënten zijn stadium-I/II-patiënten zóonder metastasen op afstand uit de NKR. De controles worden gematched op stadium om nieuwe voorspellers voor ziekteprogressie te vinden.
De studie gebruikt de PHARMO-database voor diagnosen van comorbiditeiten en medicatiegegevens van alle patiënten. Patiënten met veel comorbiditeiten en/of langdurig gebruik van immunosuppressiva hebben mogelijk een slechtere immunologische respons tegen de tumor en daardoor een hogere kans op metastasen op afstand.
Paraffineblokjes van het eerste melanoom van de geïncludeerde patiënten worden opgevraagd via het pathologisch anatomisch landelijk geautomatiseerd archief (PALGA). In samenwerking met SkylineDx wordt het RNA van de melanomen geïsoleerd om een genexpressieprofiel te genereren dat geassocieerd is met het risico op metastasen op afstand. Met multipleximmunohistochemie worden verschillende bekende (celcyclus, celdeling, immuunsysteem) en nieuw geïdentificeerde eiwitmarkers aangekleurd en kan de verdeling van tumor- en immuuncellen worden onderzocht.
Uitkomstmaat
Met de gecombineerde eigenschappen van de patiënt en (moleculaire) tumoreigenschappen wordt een voorspellend model ontworpen dat toepasbaar is in de klinische praktijk. De toepassing van dit model moet leiden tot het identificeren van een groep patiënten binnen de groep van stadium-I/II-melanoompatiënten, die een hoog risico op metastasen op afstand hebben, zodat er een interventie kan plaatsvinden (bijv. meer follow-up, beeldvorming of adjuvante chemotherapie). Door dergelijke tijdige interventies zou de sterfte in deze groep patiënten kunnen afnemen.
Meer weten?
Voor meer informatie over het THREAT-project kunt u de website van het Erasmus MC raadplegen, of contact opnemen met Marieke Louwman, senior onderzoeker.
