'Hij moet toch eten?' Psychosociale gevolgen van onvermogen tot eten
De psychosociale gevolgen van het onvermogen tot eten en ongewenst gewichtsverlies is binnen de oncologische en palliatieve zorg een onderbelicht thema. Patiënten met kanker kunnen door klachten vaak niet voldoende eten, met gewichtsverlies tot gevolg. Zorginstituut Nederland heeft in november 2017 subsidie beschikbaar gesteld aan IKNL voor het onderzoeksproject ‘Hij moet toch eten?’.
Dit project is afgerond in eind 2019. Het richtte zich op het sneller signaleren en bespreekbaar maken van de psychosociale last van het onvermogen tot eten en ongewenst gewichtsverlies. Sandra Beijer, senior onderzoeker voeding en kanker was de projectleider. Natasja Raijmakers, postdoc onderzoeker palliatieve zorg en Nora Lize, junior onderzoeker, waren ook bij het project betrokken.
Zowel patiënten als naasten maken zich zorgen over dit onvermogen tot eten en ervaren het gewichtsverlies als confronterend. Voor de naasten is het moeilijk om te zien dat de patiënt gewicht verliest. Het verdwijnen van het plezier in eten heeft niet alleen fysieke en mentale gevolgen, maar ook sociale gevolgen voor de patiënt en de omgeving.
De dagelijkse maaltijd brengt ritme en regelmaat aan op de dag en het gezamenlijk genieten van een maaltijd heeft een sociale functie. Deze functies kunnen wegvallen als de patiënt niet of nauwelijks meer kan eten. Soms ontstaan er conflicten tussen de patiënt en de naasten over eten. En zowel de patiënt als diens naasten kunnen gebukt gaan onder gevoelens van boosheid, zorgen, hulpeloosheid en wanhoop.
Patiënten en naasten rapporteren een gebrek aan aandacht voor deze problematiek onder zorgverleners. Zorgverleners geven aan het onderwerp te vermijden omdat ze geen adequate oplossing voor het gewichtsverlies voorhanden hebben. Patiënt en naasten lijken voornamelijk behoefte te hebben aan informatie en professionele begeleiding. Ze voelen zich vaak slecht geïnformeerd en niet goed voorbereid op de situatie.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Sandra Beijer, projectleider en senior onderzoeker voeding en kanker.
De psychosociale gevolgen van het onvermogen tot eten worden vaak over het hoofd gezien
Ongeveer de helft van de patiënten met kanker ervaart voedingsproblemen als gevolg van de ziekte of de behandelingen. Dit kan leiden tot slechte eetlust, moeite met slikken of gewichtsverlies. Minder bekend is dat deze eetproblemen ook psychosociale gevolgen hebben zoals boosheid, teleurstelling en verdriet. Dat blijkt uit het proefschrift ‘Food is more than nutrition – psychosocial consequences of a reduced ability to eat in patients with cancer' van Nora Lize. Ze promoveerde op 3 juli aan Tilburg University.
lees verder
