Aanpassingsstoornis

Veel (ex-)kankerpatiënten hebben naast lichamelijke ook psychische klachten. Tijdens de Pilot Aanpassingsstoornis kregen (ex-)kankerpatiënten met psychische klachten (aanpassingsproblemen) de behandeling tijdelijk weer vergoed. Ook vond onderzoek plaats naar de kosteneffectiviteit. Aan de hand van de resultaten moet duidelijk worden of structurele vergoeding vanuit de basisverzekering haalbaar is. De pilot liep vanaf 1 maart 2018 tot 1 september 2021. 

De vergoeding voor behandeling van een aanpassingsstoornis is in 2012 uit het basispakket gehaald. Dat heeft gevolgen voor veel (ex-)kankerpatiënten met psychische klachten: zij krijgen niet de zorg waar zij behoefte aan hebben, vergoed. In 2016 is de richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker opgesteld. Daarmee is het mogelijk om de psychosociale zorg duurzaam in te richten. Daaraan dragen de resultaten van deze pilot bij. 

Resultaten pilot

Met deze pilot is geëvalueerd wat de invloed is van zorg volgens de richtlijn Aanpassingsstoornis bij kanker op het welzijn van patiënten. Doel was om inzicht te krijgen in: 

  • het effect van de behandeling op de kwaliteit van leven van patiënten; 
  • de omvang van de doelgroep: hoeveel patiënten met kanker lijden aan een aanpassingsstoornis;
  • de zorgkosten.  

Mensen met kanker die binnen de pilot behandeld zijn volgens de richtlijn Aanpassingsstoornis bij kanker rapporteren een verbeterde kwaliteit van leven dan die van voor de behandeling. De deelnemers ervaren een betere fysieke en emotionele gezondheid, hebben minder belemmeringen in het dagelijks en sociaal leven en hebben minder last van cognitieve problemen. De resultaten uit deze pilot dringen aan om de behandeling voor een aanpassingsstoornis permanent beschikbaar te maken met een structurele vergoeding vanuit de basisverzekering. 

Doelgroep

Patiënten met een voorgeschiedenis met kanker bij wie aanwijzingen zijn voor de aanwezigheid van een aanpassingsstoornis (psychische klachten) behoren tot de doelgroep van de pilot. Deze patiënten: 

  • waren 18 jaar of ouder; 
  • hadden de acute fase van diagnostiek en intensieve behandeling (operatie, radiotherapie, chemotherapie) afgerond;
  • ​hadden een curatief of palliatief perspectief. 

Wie behandelden in de pilot 

De behandelaren waren in de oncologie gespecialiseerde BIG-geregistreerde behandelaren uit het deskundigenbestand van de NVPO. Dit waren de volgende disciplines: 

  • GZ-psycholoog 
  • psychotherapeut 
  • klinisch psychloog
  • ​psychiater 

Behandelaren uit het NVPO-deskundigenbestand die deelnamen aan de pilot hadden een aanvullende training gevolgd voor de behandeling conform de richtlijn Aanpassingsstoornis.   

 De pilot werd gecoördineerd door ZonMw in samenwerking met IKNL en het Landelijk Overleg Paramedische en Psychosociale Oncologische Zorg (LOPPSOZ). Dit is een samenwerkingsverband van KWF Kankerbestrijding, IKNL, NFK, NVPO, IPSO, V&VN Oncologie, KNGF-NVFL en PAZ/LVMP. LOPPSOZ zet zich al jaren in voor goede toegankelijkheid van passende psychosociale zorg voor (ex)kankerpatiënten. 

Meer informatie