Nieuws

Het bepalen van het aantal potentieel verloren levensjaren ten gevolge van een ziekte (years of life lost; YLL) is een nieuwe methode om de prognose van patiënten te schatten en biedt aanknopingspunten voor gedeelde besluitvorming tussen arts en patiënt. Een patiënt van 80 jaar en ouder met dikkedarmkanker sterft bijvoorbeeld gemiddeld 2,2 jaar eerder in vergelijking tot leeftijdsgenoten uit de algemene bevolking. Voordat met dit model betrouwbare, individuele prognoses aan patiënten gegeven kunnen worden, is aanvullend onderzoek nodig. Met name naar de impact van comorbiditeiten en kwetsbaarheid (frailty), concludeert een internationale groep onderzoekers in de World Journal of Surgery.

De Dutch Peritoneal Oncology Group (DPOG) en IKNL zullen vanaf 2019 hun samenwerking intensiveren door een landelijke HIPEC-registratie te realiseren. De DPOG is een landelijke multidisciplinaire werkgroep die als doel heeft om de behandeling van peritoneale maligniteiten te verbeteren door het uitvoeren van multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek. In de HIPEC-registratie zullen aanvullende gegevens die betrekking hebben op de behandeling geregistreerd worden door de datamanagers van IKNL voor patiënten met peritoneaal metastasen (uitzaaiingen in het buikvlies) ten gevolge van een colorectaal carcinoom. 

Er zijn nog veel hiaten in de kennis over de diagnostiek en behandeling van darmkanker (CRC) in een vroeg stadium (T1) zoals dat wordt opgespoord in het bevolkingsonderzoek. Door het bevolkingsonderzoek (BVO) wordt darmkanker vaker in een vroeg stadium gediagnosticeerd: van 17% T1 CRC bij diagnose voor de start van het BVO betreft dit nu 40%. Het gebrek aan kennis rondom optimale behandeling van deze vroege tumoren heeft een groep medisch specialisten doen besluiten om samen kwalitatief hoogstaand onderzoek te doen naar de diagnostiek en behandeling. Zij hebben zich verenigd in de ‘T1 CRC-werkgroep’, waar inmiddels 51 ziekenhuizen bij zijn aangesloten. 

Darmkanker is met circa 15.000 nieuwe patiënten per jaar een veel voorkomende vorm van kanker in Nederland. Het totaal aantal diagnoses van dikkedarmkanker is in een periode van ruim 25 jaar gestegen van 4.600 in 1989 naar 10.000 in 2017 en van endeldarmkanker in dezelfde periode van 2.600 naar 4.500. Darmkanker staat in het rijtje van meest voorkomende kankersoorten op de tweede plaats, na huidkanker (exclusief basaalcelcarcinoom). Darmkanker is een ziekte die voornamelijk ouderen treft; 33% van alle patiënten is bij diagnose 75 jaar of ouder. In maart darmkankermaand licht IKNL de cijfers over darmkanker uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) toe.

Een deel van de patiënten met stadium II dikkedarmkanker heeft baat bij adjuvante chemotherapie na het ondergaan van een operatie waarbij de dikke darm gedeeltelijk wordt verwijderd. Een nauwkeurige selectie van patiënten is van groot belang om patiënten enerzijds optimale overlevingskansen te bieden en anderzijds de toxiciteit van onnodige chemotherapie te besparen. De huidige manier van selecteren is grotendeels gebaseerd op klinische en pathologische factoren, maar inmiddels maken moleculaire technieken een betere prognostische classificatie mogelijk. De PATTERN-studie richt zich op het verbeteren van deze selectie voor adjuvante therapie. 

Patiënten met lokaal gevorderde endeldarmkanker (cT4) die behandeld zijn in ziekenhuizen met een hoog behandelvolume (≥10 resecties per jaar) hebben een significant betere overleving vergeleken met patiënten behandeld in ziekenhuizen met een gemiddeld (5-9) of laag aantal (1-4) resecties per jaar. Dat blijkt uit onderzoek van Jan Hagemans (Erasmus MC) en collega’s met gegevens van ruim 16.000 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Verdere centralisatie van zorg lijkt gerechtvaardigd om de uitkomsten voor deze patiëntengroep te verbeteren. De onderzoekers vonden bij patiënten met cT1-3 endeldarmkanker geen relatie tussen het aantal operaties per ziekenhuis en de overleving.

De herziene richtlijn Ileus is beschikbaar. Anders dan in de voorgaande richtlijn uit 2010 is deze versie waar mogelijk evidence based. Nieuw is de beslisboom die op basis van deze richtlijn nu wordt ontwikkeld en de patiëntensamenvatting die op kanker.nl is te vinden.

De kankersterfte onder vrouwen in Nederland is de hoogste van alle landen in West-Europa. In Europa scoren maar liefst 34 landen beter als het gaat om de kankersterfte onder vrouwen. Slechts in zes Europese landen is deze sterfte hoger dan in Nederland. Dat blijkt uit een publicatie in het European Journal of Cancer. De kankersoorten waar de meeste vrouwen aan overlijden zijn longkanker, darmkanker en borstkanker. Deze kankersoorten komen bij vrouwen in Nederland vaker voor dan elders. Om de kankersterfte terug te dringen zijn daarom verdergaande preventieve maatregelen nodig.