Nieuws Promotieonderzoek brengt effectiviteit longkankerbehandelingen in de praktijk in kaart

Promotieonderzoek brengt effectiviteit longkankerbehandelingen in de praktijk in kaart

Laatst gewijzigd op: 22 april 2025

Welke behandelingen bieden patiënten met uitgezaaide longkanker daadwerkelijk overlevingswinst? En hoe ervaren langetermijnoverlevers hun kwaliteit van leven? Longarts Rolof Gijtenbeek (Frisius MC) deed promotieonderzoek naar deze vragen aan de hand van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), patiëntinterviews en een systematische literatuuranalyse. Zijn onderzoek biedt belangrijke inzichten voor behandelkeuzes bij zowel fitte als kwetsbare patiënten met niet-kleincellige longkanker.

Overlevingswinst in de dagelijkse praktijk

In het eerste deel van het proefschrift onderzocht Gijtenbeek de behandelresultaten van patiënten met uitgezaaide longkanker met een EGFR-mutatie. In twee studies gebaseerd op data uit de NKR vergeleek hij in een real-world setting de effectiviteit van verschillende doelgerichte therapieën. Ook analyseerde hij de NVALT-17-studie, waarin werd gekeken of toevoeging van chemotherapie aan doelgerichte middelen effect heeft. De resultaten toonden aan dat de tumor later terugkwam, maar dat dit niet leidde tot langere overleving.

Bestaande vragenlijsten vatten ervaringen langetermijnoverlevers onvoldoende

Een opvallend onderdeel van Gijtenbeeks onderzoek is een interviewstudie onder langetermijnoverlevers. Deze patiënten vertelden over hun kwaliteit van leven en de impact van onverwacht langdurige overleving. Bestaande vragenlijsten schoten tekort om hun ervaringen goed te vatten, wat wijst op de noodzaak van aanvullend onderzoek.

Behandeling bij kwetsbare patiënten

Het tweede deel van het proefschrift betreft een Cochrane-analyse van studies naar behandelingen bij patiënten met een verminderde lichamelijke conditie (ECOG-performance status 2 of hoger). Hoewel deze groep een kwart van de klinische populatie vormt, wordt zij vaak uitgesloten van klinische trials. Dat betekent dat er relatief weinig bekend is over de waarde van actieve behandeling bij deze groep. De analyse laat zien dat chemotherapie met platinum overwogen moet worden. Over het effect van immunotherapie bij deze patiënten is nog onvoldoende bekend.

Balans tussen effectiviteit en kwaliteit van leven

‘Dit proefschrift laat zien dat de effectiviteit van medicijnen in academische studies kan verschillen van die in de dagelijkse praktijk,’ aldus Gijtenbeek. ‘Elke patiënt heeft unieke factoren die de prognose beïnvloeden. We moeten een balans vinden tussen effectiviteit en kwaliteit van leven, zowel op korte als lange termijn.’

Meer weten?

Rolof Gijtenbeek promoveerde 7 april aan de Rijksuniversiteit Groningen. (Co)promotoren waren prof. dr. H.J.M. (Harry) Groen, dr. W.H. van Geffen en dr. A.J. van der Wekken.

Lees meer over (langer) leven met kanker op doorlevenmetkanker.nl
Bekijk Gijtenbeeks volledige proefschrift
Eerder onderzoek van Gijtenbeek: NKR-studie naar doelgerichte middelen bij longkanker

Gerelateerd nieuws

27 juni 2023

Snellere start behandeling hangt niet samen met betere overleving bij niet-kleincellige longkanker

Over het algemeen wordt gedacht dat het goed is om zo snel als kan te starten met de behandeling van patiënten met niet-kleincellige longkanker (NSCLC). In een recente Nederlandse studie werd echter geen bewijs gevonden voor een gunstig effect van snelle start bij niet-kleincellige longkanker stadium III en IV. Dat staat te lezen in het artikel over het onderzoek van Sosse Klarenbeek van RadboudUMC en collega’s, dat zij uitvoerden op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie.

lees verder

23 februari 2023

Duurdere tumorgroeiremmer slechts voor beperkte groep longkankerpatiënten beter

De voorkeursbehandeling bij patiënten met een zogenaamde EGFR-mutatie bij een vergevorderd (stadium IV) niet-kleincellige longkanker, bestaat uit doelgerichte behandeling met een tyrosinekinaseremmer. Dit type medicijn is bedoeld om de groei van de tumor te remmen. Met deze tabletten ervaren patiënten minder bijwerkingen en een langere overleving dan met chemotherapie¹. De Flaura trial² rapporteerde eerder dat een nieuwe variant van dit medicijn, osimertinib, beter zou werken dan de oude varianten gefitinib en erlotinib. Osimertinib is aanzienlijk duurder, wordt vanaf 2020 vergoed in Nederland en is tegenwoordig standaard behandeling³. In een recente Nederlandse studie op basis van data uit de NKR werden de resultaten van osimertinib vergeleken met de oudere en goedkopere middelen. Uit deze studie bleek, dat het duurdere osimertinib slechts voor een beperkte groep longkankerpatiënten beter werkt dan de standaard tumorgroeiremmers.