Eén op de vijf patiënten met spierinvasief blaaskanker krijgt geen tumorgerichte behandeling
Eén op de vijf patiënten met spierinvasieve blaaskanker zonder afstandsmetastasen krijgt geen tumorgerichte behandeling. Uit recent onderzoek van de 'BlaaskankerZorg In Beeld' studiegroep (BlaZIB) bleek dat de leeftijd van de patiënt een belangrijke rol speelt in het al dan niet behandelen van deze onderbelichte patiëntengroep. Dat schrijft het team van onderzoekers, waaronder twee IKNL’ers, in het tijdschrift BJUI. De overleving van zowel onbehandelde patiënten jonger dan 75, als 75 jaar en ouder, was beduidend slechter dan die van behandelde patiënten in dezelfde leeftijdsgroep met prognostisch vergelijkbare patiënt- en tumorkarakteristieken. Of patiënten wel of niet behandeld werden, verschilde per ziekenhuis. Het team concludeert dat een deel van deze patiënten mogelijk onterecht niet behandeld wordt.
In dit onderzoek zijn alle patiënten geïdentificeerd die tussen 2009 en 2018 zijn gediagnosticeerd met spierinvasieve blaaskanker zonder afstandsmetastasen (cT2-4a,N0/X,M0/X) en opgenomen in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Voor patiënten gediagnosticeerd tussen 1 november 2017 en 1 november 2019 werd als onderdeel van het landelijke populatie-gebaseerde BlaZIB-cohort extra informatie verzameld. Het team onderzocht welke factoren samenhingen met de keuze om niet te behandelen, zoals leeftijd of de algemene fitheid van een patiënt (performance status). Daarnaast werden onbehandelde patiënten gematcht met behandelde patiënten met vergelijkbare patiënt- en tumorkarakteristieken. Zo kon het team onderzoeken of er verschil was in de overleving van behandelde versus onbehandelde patiënten.
Wel of niet behandelen: afhankelijk van leeftijd
Het percentage onbehandelde patiënten nam toe met toenemende leeftijd. Bij patiënten jonger dan 75 jaar werd 10% niet behandeld. Terwijl dit percentage bij patiënten ouder dan 75 jaarsteeg naar 34%. In de groep patiënten onder de 75 jaar waren algemene fitheid, nierfunctie en een hoger ziektestadium significant geassocieerd met het niet behandeld worden. In de groep van 75 jaar en ouder bleek leeftijd ook significant geassocieerd. De mediane overleving van onbehandelde patiënten was iets meer dan 6 maanden (6,4; betrouwbaarheidsinterval: 5,1-7,3), terwijl de mediane overleving van behandelde patiënten 16 maanden was (betrouwbaarheidsinterval: 13,5-19,1). De overleving blijkt dus significant slechter als patiënten geen behandeling krijgen. Dit verschil in overleving bleef bestaan, ook na correctie voor prognostische verschillen tussen behandelde en niet-behandelde patiënten.
Verschillen tussen ziekenhuizen
Daarnaast onderzocht het team wat de kans was om wel of niet behandeld te worden per ziekenhuis. Zo konden ze zien of er verschillen bestaan tussen ziekenhuizen. De ziekenhuisvariatie was het grootst bij patiënten die ouder waren dan 75 jaar. Zelfs na correctie voor verschillende factoren, zoals leeftijd, algemene fitheid of ziektestadium, varieerde de ziekenhuis specifieke kans om niet behandeld te worden tussen de 37-69%.
Biologische leeftijd van patiënt
Uit het huidige onderzoek blijkt dat leeftijd een belangrijke rol speelt in de keuze om patiënten met spierinvasieve blaaskanker niet te behandelen. Toch was de overleving van zowel onbehandelde patiënten jonger dan 75 als 75 jaar en ouder beduidend slechter dan die van behandelde patiënten in dezelfde leeftijdsgroep met prognostisch vergelijkbare patiënt- en tumorkarakteristieken. Gezien dit verschil in overleving en de aanzienlijke variatie tussen ziekenhuizen, is het mogelijk dat in de huidige klinische praktijk een deel van de patiënten onterecht niet behandeld wordt. Daarom zou, naast patiënten voorkeur, niet de kalenderleeftijd, maar de biologische leeftijd van de patiënt moeten worden meegewogen in de behandelkeuze.
Bron
- van Hoogstraten LMC, Witjes JA, Meijer RP, Ripping TM; BlaZIB study group, Kiemeney LA, Aben KKH. Non-metastatic muscle-invasive bladder cancer: the role of age in receiving treatment with curative intent. BJU Int. 2022 Jan 22. doi: 10.1111/bju.15697. Epub ahead of print. PMID: 35064953.
BlaZIB
- De BlaZIB-studie is gefinancierd door KWF (2015–7914).
- Lees hier meer over BlaZIB of kijk op www.blazib.nl
