Gratis webinar over rol van bewegen bij revalidatie van kanker op 18 juni

Positieve effecten bewegen bij kanker

Bewegen tijdens en na kanker heeft positieve effecten op een aantal (late) gevolgen van kanker bij mensen die leven met en na kanker, zoals bijvoorbeeld vermoeidheid. Ook is meer bewegen geassocieerd met betere overlevingskansen bij sommige kankersoorten. De meest recente aanbevelingen over bewegen zijn vorig jaar gepubliceerd door een internationale groep onderzoekers, naar aanleiding van een multidisciplinaire ronde-tafelconferentie georganiseerd door de American College of Sports Medicine (ACSM).

Martijn Stuiver, die samen met prof. dr. Anne May de Nederlandse delegatie vormde tijdens deze conferentie en één van de auteurs van de aanbevelingen, zegt: ‘Voor een aantal [late] gevolgen is er sterk bewijs dat bewegen tijdens en na de behandeling van kanker werkt. Het helpt vermoeidheid, angst en depressie tegen te gaan.’ Hij vervolgt: ‘Ook draagt bewegen bij aan een betere fysieke gesteldheid en kwaliteit van leven van mensen die leven met en na kanker. Dit helpt bij het functioneren in de maatschappij, zoals bij werk.’ Niet alleen dat, maar bewegen kan ook positief effect hebben op de overleving. Stuiver: ‘Onderzoek lijkt er ook op te wijzen dat meer bewegen voor mensen na de diagnose borst-, dikkedarm- en prostaatkanker samengaat met een betere overlevingskans. Een andere bevinding is dat beweging het risico verlaagt op zeven veelvoorkomende vormen van kanker: dikke darm, borst, endometrium, nier, blaas, slokdarm en maag.’

Bespreek bewegen in spreekkamer

 ‘Veel mensen die leven met en na kanker ervaren dat ze onvoldoende ondersteunende zorg krijgen. Dat bleek ook uit het rapport 'Kanker zorg in beeld: over leven met en na kanker' (IKNL, 2019). Beweegzorg is één van de fundamentele onderdelen van die ondersteunende zorg,’ zegt Stuiver. ‘Het zit nog niet standaard in de routine van elke zorgprofessional om in de spreekkamer te vragen naar bewegen en of iemand daarbij hulp nodig heeft. Mogelijk hebben zorgverleners voor hun eigen gevoel ook onvoldoende kennis hierover. De aanbevelingen in de papers van de ACSM kunnen hen hierbij helpen,’ aldus Stuiver. ‘Daarnaast is het van belang dat het vragen naar bewegen, en het inschatten van de noodzaak voor eventuele hulp daarbij, in de standaard checklist en behandelprotocollen van zorgverleners komt.’

Op verschillende plekken wordt nagedacht over en gewerkt aan het ontwikkelen van triagetools voor zorgverleners. Stuiver: ‘Een triagetool zou moeten helpen bepalen welke soort beweegzorg iemand nodig heeft en waar deze te vinden is. Die tool moet onder meer rekening houdt met de vaardigheden en voorkeuren van een patiënt en met het risico dat iemand loopt op basis van bijvoorbeeld co-morbiditeit.’ Hij voegt toe: ‘Ook dit kan de zorgprofessional en de patiënt helpen bij het inzetten en vinden van de meest passende beweegzorg of -ondersteuning. In het AVL en in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam werken wij momenteel aan zo'n tool gericht op mensen met prostaatkanker.'

Financiële drempels wegnemen

Een terugkerend knelpunt bij de implementatie is de financiering van beweegzorg. Stuiver: ‘Beweegzorg bij kanker in de eerste lijn is geen vergoede zorg vanuit de basisverzekering. Voor veel patiënten is dit een drempel om aan deze zorg deel te nemen. Voor de tweede lijn wordt beweegzorg beschouwd als een onderdeel van de somatische Diagnose Behandel Combinatie (DBC), maar daarbinnen moet het concurreren met andere belangrijke vormen van medische en ondersteunende zorg. Alleen de beweegzorg in de derde lijn, medisch specialistische revalidatie bij oncologie, wordt voldoende bekostigd. Deze zorg is voor een specifieke groep patiënten met complexe problematiek.’

Voor mensen die beweegzorg echt nodig hebben, zou geld geen belemmering moeten zijn.

Stuiver vervolgt: ‘Er is ruim voldoende beschikbaarheid van diverse vormen van beweegzorg in Nederland [zie de Verwijsgids Kanker, red.]. Alleen de financiering van deze zorg kan en moet beter voor mensen die het echt nodig hebben. Ik besef dat keuzes moeten worden gemaakt. Maar voor mensen die beweegzorg echt nodig hebben, zou geld geen belemmering moeten zijn,’ stelt hij.  ‘Kanker overkomt je, het is geen keuze. We vinden het normaal dat de behandeling van kanker wordt vergoed. Dan zouden we mensen ook moeten helpen bij de opstap naar gezond worden, denk ik. Daarom zijn we vanuit verschillende geledingen in gesprek over de financiering met het ministerie, bijvoorbeeld via de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie binnen de Lymfologie en Oncologie (NVFL) en via de Taskforce Cancer Survivorship Care.’

Webinar

Naast Martijn Stuiver namen een aantal andere internationale experts deel aan de webinar: Dr. Kathryn Schmitz PhD, MPH Penn State University, dr. Nicole L. Stout DPT, FAPTA West Virginia University en dr. Morten Quist PhD, PT Copenhagen University Hospital. Daarom is het grootste gedeelte van de webinar in het Engels. De experts bespraken met elkaar (en de deelnemers) de volgende onderwerpen:

• Wat zijn kansen en bedreigingen bij implementatie van beweegzorg?
• Beweegzorg bij kanker: Een lifestylekeuze, zorg of beide?
• Wat is er nodig om de bewustwording rondom het belang van beweegzorg en de implementatie ervan te vergroten?
• Wat is er nodig om mensen die leven met en na kanker tijdens en na het zorgproces te helpen bij het vinden van passende beweegzorg?

Terugkijken

De webinar is gratis terug te kijken op het YouTube-kanaal van Edisciences, de uitgever van the Journal of Cancer Rehabilitation.