Palliatieve zorg in Nederland in vergelijking met Europa: EAPC Atlas
Tijdens het European Association for Palliative Care congress in Berlijn mei jl. is de EAPC Atlas of Palliative Care in Europe 2019 gelanceerd. Het doel van deze Atlas is inzicht te geven in de huidige stand van zaken op het gebied van palliatieve zorg in de verschillende landen. Hiervoor wordt de ontwikkeling van palliatieve zorg op nationaal niveau gemeten en vergeleken. Dit sluit aan bij de visie van PZNL: door meer inzicht in de palliatieve zorg te vergaren (op internationaal niveau) kan de palliatieve zorg verder ontwikkeld en verbeterd worden.
We zetten een aantal opvallende bevindingen uit de EAPC Atlas voor palliatieve zorg in Nederland op een rijtje:
Nederland heeft relatief weinig gespecialiseerde voorzieningen
In vergelijking met omliggende landen heeft Nederland relatief weinig gespecialiseerde voorzieningen per inwoner (0,9 per 100.000 inwoners). Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat Nederland ervoor gekozen heeft om palliatieve zorg als generalistische zorg te benaderen. Hierdoor wordt palliatieve zorg verleend door generalistische hulpverleners en ondersteund door gespecialiseerde hulpverleners in palliatieve zorg wanneer nodig.
Aandacht voor palliatieve zorg in opleidingen, maar facultatief
De Atlas laat zien dat in Nederland alle medische faculteiten in hun curricula aandacht besteden aan palliatieve zorg, net zoals in alle Noord Europese landen. In de meeste medische opleidingen is het onderdeel palliatieve zorg niet verplicht. Dit blijkt ook uit onderzoek van de Bruin et al. Op dit moment wordt er in verschillende landelijke projecten (PASAMECO en O2PZ) gewerkt aan de verdere inbedding van palliatieve zorg in de verschillende curricula van zowel medische als verpleegkundige opleidingen.
Nederland draagt bij aan integratie van palliatieve zorg in oncologische zorg
In Nederland zijn er 14 ESMO designated centers of integrated oncology and palliative care, hiermee staat Nederland op plaats 4 in Europa. De ESMO accreditatie is internationale erkenning voor centra die hoogwaardige geïntegreerde palliatieve en oncologische zorg bieden. Voor deze accreditatie dienen centra aan strenge eisen voor kwalitatief goede palliatieve zorg bij patiënten met kanker te voldoen. Ook draagt Nederland significant bij aan wetenschappelijke publicaties over de integratie van palliatieve zorg in oncologische zorg. Daarnaast is het opvallend dat er nog geen klinische (interventie)studies naar het effect van vroegtijdige integratie van palliatieve zorg in de oncologische zorg in Nederland is geregistreerd in ClinicalTrials.gov.
Nederland heeft aandacht voor palliatieve zorg in de cardiologie
Nederland is, samen met het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Denemarken, Spanje en Italië één van de weinige landen in Europa met een richtlijn over palliatieve zorg binnen de cardiologie, namelijk de richtlijn palliatieve zorg voor mensen met gevorderd hartfalen.
Nederland voorop met palliatieve zorg voor kinderen
Ook op het gebied van palliatieve zorg voor kinderen loopt Nederland voorop in de ontwikkelingen. Zo heeft Nederland als een van de weinige landen een Kenniscentrum Kinderpalliatieve zorg en zijn er relatief veel voorzieningen voor kinderen die ongeneeslijk ziek zijn.
Tot stand komen EAPC Atlas
Palliactief en PZNL hebben in gezamenlijkheid de gegevens over Nederland opgehaald bij de betreffende organisaties, om zo de juiste cijfers aan te kunnen leveren over Nederland. Voor vragen hierover kunt u contact opnemen met Jeroen Hasselaar (Palliactief, jeroen.hasselaar@radboudumc.nl) en Natasja Raijmakers (PZNL, n.raijmakers@iknl.nl)
Referenties
de Bruin J, Verhoef MJ, Slaets JPJ, van Bodegom D.
End-of-life care in the Dutch medical curricula.
Perspect Med Educ. 2018 Sep 5.
