Keuzehulpen kunnen beter door aandacht voor communicatieve aspecten
Keuzehulpen voor de behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker kunnen verder worden verbeterd door aandacht te besteden aan communicatieve aspecten, zoals gepersonaliseerde uitkomstvoorspellingen en interactiemogelijkheden. Dat stellen Ruben Vromans (Tilburg University) en collega’s naar aanleiding van een systematische evaluatie van negentien (inter)nationale keuzehulpen. Ze adviseren artsen die keuzehulpen gebruiken of (gaan) ontwikkelen om aandacht te besteden aan de communicatieve aspecten om de deelname van patiënten aan gezamenlijke besluitvorming verder te vergroten.
Ondanks toenemende belangstelling voor het ontwikkelen en gebruiken van keuzehulpen voor patiënten met gelokaliseerde prostaatkanker, is er tot dusver weinig aandacht besteed aan de communicatieve aspecten van dergelijke instrumenten. In deze systematische evaluatie zijn keuzehulpen voor behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker geïdentificeerd en verschillende communicatieve aspecten van deze hulpmiddelen geëvalueerd.
Opzet
Keuzehulpen werden geïdentificeerd op basis van zowel gepubliceerde literatuur (MEDLINE, Embase, CINAHL, CENTRAL, en PsycINFO over de periode 1990-2018) als online bronnen in overeenstemming met de richtlijnen voor Preferred Reporting Items for Systematic Review and Meta-Analyses. De gevonden keuzehulpen werden beoordeeld volgens criteria van de International Patient Decision Aid Standards (IPDAS) en geanalyseerd op een aantal communicatieve aspecten, waaronder de wijze van presentatie, personalisatie, interactie, informatiecontrole, toegankelijkheid, geschiktheid en bron van informatie. In totaal werden negentien keuzehulpen geïdentificeerd.
Resultaten
De IPDAS-scores varieerden sterk tussen de keuzehulpen. Cruciaal was dat er substantiële verschillen werden gevonden in het gebruik van communicatieve aspecten in deze keuzehulpen. Slechts enkele keuzehulpen gebruikten visuele hulpmiddelen om statistische informatie te communiceren. Geen enkele keuzehulp gaf gepersonaliseerde informatie in termen van behandeluitkomsten of communicatiemodus.
Een minderheid van de keuzehulpen maakte gebruik van interactieve methoden om de waarden en voorkeuren van patiënten op te wekken. Verder werden in de meeste keuzehulpen vertekende kruistabellen gebruikt om de voor-en nadelen van behandelopties te vergelijken. Tot slot signaleerden de auteurs problemen in geschiktheid en toegankelijkheid die implementatie in de klinische praktijk zouden kunnen belemmeren.
Conclusie en aanbevelingen
Ruben Vromans en collega’s concluderen dat de uitkomsten van dit onderzoek suggereren dat keuzehulpen voor patiënten met gelokaliseerde prostaatkanker verder kunnen worden verbeterd door communicatieve aspecten zoals gepersonaliseerde uitkomstvoorspellingen, visuele hulpmiddelen en interactiemogelijkheden toe te voegen. Artsen die dergelijke hulpmiddelen gebruiken of (gaan) ontwikkelen, kunnen overwegen gebruik te maken van deze communicatieve aspecten om de deelname van patiënten bij besluitvorming over de behandeling te vergroten.
Genoemde mogelijkheden ter verbetering van keuzehulpen zijn niet beperkt tot de zorg voor patiënten met prostaatkanker, maar kunnen ook nuttig zijn voor vele andere besluitvormingsprocessen binnen de gezondheidszorg in situaties wanneer niet één duidelijk beste behandeloptie beschikbaar is. De auteurs zijn daarom van mening dat deze bevindingen implicaties hebben voor zowel clinici die keuzehulpen gebruiken in de dagelijkse klinische praktijk, als voor clinici die betrokken zijn bij de ontwikkeling van dergelijke tools voor patiënten.
- Vromans RD, van Eenbergen MC, Pauws SC, Geleijnse G, van der Poel HG, van de Poll-Franse LV, Krahmer EJ. ‘Communicative aspects of decision aids for localized prostate cancer treatment - A systematic review.’ Urol Oncol. 2019 Apr 30.
- Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
