Project: psychosociale gevolgen van onvermogen tot eten

Zowel patiënten als naasten maken zich zorgen over dit onvermogen tot eten en ervaren het gewichtsverlies als confronterend. Voor de naasten is het moeilijk om te zien dat de patiënt gewicht verliest. Het verdwijnen van het plezier in eten heeft niet alleen fysieke en mentale gevolgen, maar ook sociale gevolgen voor de patiënt en de omgeving.

Sociale functie
De dagelijkse maaltijd brengt ritme en regelmaat aan op de dag en het gezamenlijk genieten van een maaltijd heeft een sociale functie. Deze functies kunnen wegvallen als de patiënt niet of nauwelijks meer kan eten. Soms ontstaan er conflicten tussen de patiënt en de naasten over eten. En zowel de patiënt als diens naasten kunnen gebukt gaan onder gevoelens van boosheid, zorgen, hulpeloosheid en wanhoop.

Geen adequate oplossing
Daarnaast rapporteren patiënten en naasten een gebrek aan aandacht voor deze problematiek onder zorgverleners. Zorgverleners geven aan het onderwerp te vermijden omdat ze geen adequate oplossing voor het gewichtsverlies voorhanden hebben. Patiënt en naasten lijken voornamelijk  behoefte te hebben aan informatie en professionele begeleiding. Ze voelen zich vaak slecht geïnformeerd en niet goed voorbereid op de situatie.

Signaleren en bespreken
Met het project ‘Hij moet toch eten?’ wil het onderzoeksteam van IKNL de psychosociale last van het onvermogen tot eten en ongewenst gewichtsverlies sneller signaleren en bespreekbaar maken. Het project gaat van start met een serie kwalitatieve interviews met patiënten en naasten en het uitzetten van vragenlijsten in een grotere populatie patiënten met kanker. De resultaten van deze interviews en vragenlijsten dienen als basis om digitaal beschikbare informatie over deze problematiek te ontwikkelen.

Zo wordt een informatiesheet en zelfhulptool voor de patiënt en de naasten ontwikkeld  die helpt om deze problematiek bespreekbaar te maken, zowel met elkaar als met de zorgverleners. Daarnaast ontwikkelt IKNL een e-learning-module voor verpleegkundigen over het onvermogen tot eten en ongewenst gewichtsverlies. Deze module moet bijdragen aan het onder de aandacht brengen van deze problematiek bij zorgverleners.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Sandra Beijer, projectleider en senior onderzoeker voeding en kanker IKNL, Natasja Raijmakers, projectmedewerker postdoc onderzoeker palliatieve zorg IKNL en Nora Lize, projectmedewerker en junior onderzoeker IKNL.