Integrale richtlijn Pijn bij levensbedreigende aandoeningen

Het gaat om pijn bij zowel patiënten met kanker (in de curatieve én de palliatieve fase) en om pijn bij patiënten met andere levensbedreigende aandoeningen, zoals vergevorderde stadia van COPD en hartfalen. De richtlijn is bestemd voor alle professionals die betrokken zijn bij de zorg voor deze patiënten. Naar verwachting gaat de richtlijn rond februari 2018 de landelijke commentaarfase in. De NVA is de eigenaar van de richtlijn en is verantwoordelijk voor de inhoud en het bijhouden van de actualiteit van de richtlijn.

Achtergrond richtlijnen Pijn
De eerste versie van de consensus-based richtlijn Pijn in de palliatieve fase werd in 1996 geschreven. Hierna heeft de richtlijn meerdere revisies ondergaan en de meest recente versie dateert van 2010. Deze is te vinden op Pallialine. In 2016 is een kleine aanpassing doorgevoerd in de (opioïdentabel van de) richtlijn in verband met de publicatie van de NVA-richtlijn (zie verder).

De herziening van de richtlijn Pijn in de palliatieve fase wordt nodig geacht omdat:

• Het onderdeel doorbraakpijn niet meer actueel is.

• Er een professionaliseringsslag en een breder draagvlak nodig is voor de richtlijn. De vorige versie was een consensus-based richtlijn, opgesteld zonder mandaten van wetenschappelijke, beroeps- en patiëntenverenigingen en zonder officiële landelijke commentaar- en autorisatiefase. Het wordt noodzakelijk geacht om te komen tot een evidence-based richtlijn, ontwikkeld met mandaten van de relevante wetenschappelijke, beroeps- en patiëntenverenigingen, die voldoet aan de hedendaagse kwaliteitscriteria.

De eerste versie van de evidence-based NVA-richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker verscheen in 2008. In 2015 is een aantal van de modules herzien.

Samenvoeging richtlijnen
In de aankomende integrale richtlijn worden de NVA-richtlijn en de IKNL-richtlijn samengevoegd. Daarbij worden de onderdelen van de NVA-richtlijn die in 2015 niet herzien zijn, grotendeels evidence-based (op basis van aanvullend literatuuronderzoek) aangepast. Ze worden aangevuld met evidence-based en consensus-based teksten over de diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD en hartfalen. De onderdelen van de NVA-richtlijn die in 2015 wel zijn herzien, worden ongewijzigd overgenomen. In de richtlijn komen diagnostiek en behandeling (niet-medicamenteus, medicamenteus en invasief) van pijn aan bod.

Richtlijnwerkgroep
IKNL is verantwoordelijk voor de procesbegeleiding en de financiering. De werkgroepleden zijn gemandateerd namens hun wetenschappelijke, beroeps- en patiëntenverenigingen. De volgende verenigingen zijn direct betrokken bij het revisietraject: NVA, NIV, V&VN, NHG, Verenso, Palliactief, NVZA, KNMP, NVKG, NVVC, NVN, NVALT en de Nederlandse Patiëntenfederatie. 

Pallialine, PalliArts en IKNL-webshop
De gereviseerde richtlijn Pijn bij patiënten met levensbedreigende aandoeningen komt beschikbaar op Pallialine en wordt aangeboden aan de Richtlijnendatabase (Federatie Medisch Specialisten) en het Register (Zorginstituut Nederland).

Alle richtlijnen palliatieve zorg staan op Pallialine en zijn te downloaden als pdf of als e-book, voor smartphone of tablet. Een notificatieservice stuurt u, indien u hierop geabonneerd bent, een bericht als er een nieuwe of gewijzigde richtlijn beschikbaar is. 
V

ia de app PalliArts zijn samenvattingen van richtlijnen (inclusief medicatietabellen) beschikbaar en kunt u belangrijke regionale informatie over palliatieve zorg vinden. Deze app is kosteloos te downloaden in de App Store en Google Playstore. Van een aantal richtlijnen zijn (digitale en gedrukte) samenvattingskaarten beschikbaar in de IKNL-webshop.

Meer informatie over de richtlijn Pijn bij patiënten met levensbedreigende aandoeningen is verkrijgbaar bij Marieke Gilsing.