Grote internationale variatie in resecties bij patiënten met alvleesklierkanker
Het aandeel resecties bij patiënten met alvleesklierkanker laat internationaal een grote variatie zien. In Denemarken, de Verenigde Staten, maar vooral in Nederland nam het aandeel resecties toe. In ons land was de toename van het algehele aandeel resecties bij patiënten met alvleesklierkanker het grootst met een stijging van 8% in 2003-2004 naar 18% in 2013-2014. Dat blijkt uit een internationale studie met gegevens van zes Europese population-based kankerregistraties (waaronder de Nederlandse Kankerregistratie; NKR) en de Amerikaanse databank van het ‘Surveillance, Epidemiology and End Results (SEER) Program’ uit de periode 2003-2016.
Met deze gegevens werden leeftijdgestandaardiseerde proporties gereseceerde patiënten berekend van alle stadia tezamen en van stadium I-II resectabele alvleesklierkanker. De samenhang tussen resectie en demografische en klinische parameters werd beoordeeld met behulp van multivariabele logistische regressiemodellen.
Inclusie patiënten
In totaal werden gegevens van ruim 150.000 patiënten geïncludeerd en geanalyseerd. In de population-based kankerregistraties varieerde het aandeel resecties van alle stadia van resectabele alvleesklierkanker in de periode 2012-2014 van 13,2% (Estland) tot 21,2% (Slovenië) en bij patiënten met stadium I-II tumoren van 34,8% (Noorwegen) tot 68,7% (Denemarken), met daartussen grote internationale variaties. In de periode 2003-2014 nam het aandeel resecties alleen toe in de Verenigde Staten, Nederland en Denemarken.
Patiënten met een gevorderd tumorstadium (stadium III of IV versus stadium I of II) kregen sporadisch een resectie in de diverse onderzochte landen. Ook patiënten met een hogere leeftijd (70-79 jaar & 80 jaar en ouder versus patiënten tot 60 jaar) werden in de diverse landen beduidend minder vaak geopereerd. Een meerderheid van de patiënten die géén resectie kreeg, had een gevorderd tumorstadium (stadium III-IV, variatie tussen landen: 64% tot 81%) en ruim de helft van deze patiënten was 70 jaar of ouder (variatie: 53-60%). Ook de conditie van de patiënt (WHO performance status), tumorlocatie en tumorgrootte hingen samen met de kans op een resectie.
Conclusie en aanbevelingen
Lei Huang (DKFZ, Heidelberg) en collega’s concluderen dat er in de periode 2003-2014 grote internationale variatie is te zien in de chirurgische behandeling van patiënten met alvleesklierkanker in Europa en de VS. Verder waren er verschillen in de stadiëring van tumoren te zien in de diverse landen die kunnen duiden op variatie in de kwaliteit van zorg. In Denemarken en Estland werden bijvoorbeeld bijna alle patiënten met alvleesklierkanker besproken in een multidisciplinair overleg. In België steeg het aantal besproken patiënten van 55% in 2005 naar 85% in 2012. En in Nederland werd in 2012 circa tweederde besproken in een MDO.
Aan deze studie werkten mee onderzoekers en specialisten van Deutsches Krebsforschungszentrum (DKFZ, Heidelberg), Deutsches Konsortium für Translationale Krebsforschung (DKTK, Heidelbrg), Nationales Centrum für Tumorerkrankungen (NCT, Heidelberg), Centro Nacional de Investigaciones Oncológicas (CNIO, Madrid), Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), Belgische Kankerregistratie (BCR, Brussel), Cancer Registry of Norway (CRN, Oslo), Danish Pancreatic Cancer Database (DPCD, Odense), Danish Pancreatic Cancer Group (Odense), Institute of Oncology (Ljubljana), Estonian Cancer Registry (Tallinn), Pancreatic Cancer Registry of Reggio Emilia Province (IRCCS), Friedrich-Alexander-University Erlangen-Nürnberg, Portuguese Oncology Institute of Porto (IPOP, Oporto), University of Pécs (Hongarije), St. Istvan and St. Laszlo Hospital (Boedapest), Jules Bordet Institute (IJB, Brussel), Nederlands Kankerinstituut (NKI, Amsterdam), Istituto Nazionale dei Tumori (INT, Milan), Universitat Pompeu Fabra (Barcelona), Alcala University (Madrid), Universitat Autonoma de Barcelona (UAB, Barcelona) en de Dutch Pancreatic Cancer Group (AMC, Amsterdam).
- Huang L, Jansen L, Balavarca Y, Molina-Montes E, Babaei M, van der Geest L, Lemmens V, Van Eycken L, De Schutter H, Johannesen TB, Fristrup CW, Mortensen MB, Primic-Žakelj M, Zadnik V, Becker N, Hackert T, Mägi M, Cassetti T, Sassatelli R, Grützmann R, Merkel S, Gonçalves AF, Bento MJ, Hegyi P, Lakatos G, Szentesi A, Moreau M, van de Velde T, Broeks A, Sant M, Minicozzi P, Mazzaferro V, Real FX, Carrato A, Molero X, Besselink MG, Malats N, Büchler MW, Schrotz-King P en Brenner H. ‘Resection of pancreatic cancer in Europe and USA: an international large-scale study highlighting large variations.’ Gut. 2017 Nov 20.
- Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
