Tijdig signaleren in palliatieve fase waardevol bij mensen met dementie
Om professionals te ondersteunen bij het tijdig signaleren van zorgproblemen in de palliatieve fase bij zorgvragers met dementie, heeft IKNL de methodiek ‘Signalering in de palliatieve fase’ uitgebreid. In de praktijk blijkt signaleren en rapporteren een uitdaging op zich aangezien (potentiële) zorgproblemen soms lastig te herkennen en te omschrijven zijn. Dit geldt zeker bij zorgvragers met dementie die zelf vaak niet meer goed kunnen aangeven hoe zij zich voelen en welke problemen de meeste last veroorzaken.
In augustus 2015 is IKNL daarom samen met experts gestart met het aanvullen van de methodiek Signalering voor zorgvragers met dementie. Deze aanvullingen zijn getoetst in tien pilotinstellingen en voorgelegd aan een klankbordgroep met vertegenwoordigers van patiënten (via Stichting Alzheimer Nederland), brancheorganisaties in de ouderenzorg (via Actiz) en docenten (via IKNL-consulenten en ROC Koning Willem I College).
Het methodisch signaleren in de palliatieve fase verloopt vaak op vergelijkbare wijze, ongeacht het ziektebeeld. Wel is aanvullende achtergrondinformatie voor zorgvragers met dementie nodig, omdat zij andere zorgproblemen ervaren en het soms lastiger is om de aard van deze problemen te achterhalen. Het project heeft ertoe geleid dat specifieke symptomen zoals onbegrepen gedrag, spierspanning en problemen met eten en drinken zijn opgenomen in de methodiek.
Vernieuwde set Signalering
De instellingen die deelnamen aan de pilot hebben de methodiek Signalering in de palliatieve fase geïmplementeerd en de specifieke aanvullingen voor dementie toegepast. De verbeterpunten zijn meegenomen en hebben geresulteerd in een herziening van de methodiek. Meetinstrumenten zijn toegevoegd zodat zorgverleners handvatten hebben om in te spelen op de non-verbale reacties die patiënten geven.
Ook is er meer aandacht voor contact met mantelzorgers. De vernieuwde set Signalering in de palliatieve fase is beschikbaar, in print en digitaal (PDF). Op 22 november 2016 is onder ruime belangstelling de vernieuwde set Signalering gepresenteerd. Deelnemers van de pilotinstellingen hebben hun ervaringen gedeeld met andere instellingen die de methodiek eventueel willen toepassen.
Implementatiehandreiking
Naast aanpassingen in de methodiek heeft IKNL een vernieuwde implementatiehandreiking en een implementatieformat geschreven voor het duurzaam borgen van de signalering binnen de organisatie. Met het afronden van de pilot en het aanpassen van de methodiek stopt de ontwikkeling niet. De zorgverleners kunnen hun hun wensen en ervaringen met het gebruik ervan kenbaar blijven maken.
Bij herziening van richtlijnen in de palliatieve zorg wordt de methodiek gescreend. Ook blijft IKNL betrokken bij implementatietrajecten binnen zorginstellingen, bundelt ervaringen en past indien nodig de implementatiehandreiking en het format implementatieplan aan.
-
De herziening van de set Signalering in de palliatieve fase en het huidige lespakket zijn mogelijk gemaakt door een subsidie van ZonMw. Met deze VIMP-subsidie stimuleert ZonMW de implementatie van verbeteringen van de zorg in de praktijk. (VIMP: Verspreidings- en Implementatie-impuls)
-
De set Signalering in de palliatieve fase is een uitgave van IKNL en vanaf nu zowel in drukwerk als in digitale vorm in de webshop verkrijgbaar. Hier vindt u ook de handreiking en het implementatieformat.
-
Heeft u vragen over de methodiek of wilt u zorgprofessionals leren werken aan de hand van de methode Signalering in de palliatieve fase? Neem dan contact op met Marjolein Verkammen, m.verkammen@iknl.nl.
