Betere resultaten na chemoradiatie met metformine bij NSCLC-patiënten

Het doel van deze studie was te onderzoeken of het gebruik van metformine bij gelijktijdige chemoradiotherapie tot betere behandelresultaten leidt bij patiënten met lokaal gevorderde, niet-kleincellige longkanker. Metformine is een medicijn dat wordt voorgeschreven bij diabetes en dat mogelijk ook het beloop van kanker kan beïnvloeden. In totaal werden 682 patiënten opgenomen in deze retrospectieve cohortstudie (59 metforminegebruikers, 623 controlepatiënten). 

Alle patiënten kregen chemoradiotherapie tussen januari 2008 en januari 2013 in een van de drie deelnemende radiotherapeutische afdelingen in Nederland. Het primaire eindpunt was locoregionaal recidiefvrije overleving. De secundaire eindpunten waren absolute overleving, progressievrije overleving en afstandsmetastasevrije overleving.

Verbeterde afstandsmetastasevrije overleving 
De onderzoekers vonden geen significante verschillen in locoregionaal recidiefvrije overleving of absolute overleving. Het gebruik van metformine hing wel samen met een verbeterde afstandsmetastasevrije overleving (74% versus 53% bij 2 jaar; p = 0,01) en progressievrije overleving (58% versus 37% bij 2 jaar en een mediane progressievrije overleving van 41 maanden versus 15 maanden; p = 0,01). Uit een multivariate Cox-regressieanalyse bleek dat het gebruik van metformine een statistisch significant onafhankelijke variabele is voor afstandsmetastasevrije overleving en progressievrije overleving (p = 0,02 en 0,03).

Krista Wink en collega’s concluderen dat het gebruik van metformine tijdens chemoradiotherapie samenhing met een significante verbetering van afstandsmetastasevrije overleving en progressievrije overleving bij patiënten met lokaal gevorderde, niet-kleincellige longkanker die metformine en gelijktijdige chemoradiotherapie kregen toegediend. Deze bevinding suggereert dat metformine ook een waardevolle aanvullende behandeling kan zijn voor patiënten zonder diabetes. 

Bevestigen via prospectieve studies 
De onderzoekers merken op dat bovenstaande conclusies voorzichtig geïnterpreteerd dienen te worden. Door de retrospectieve opzet van de studie kunnen verstorende factoren niet worden uitgesloten. Daarnaast zijn er nog een aantal onbeantwoorde vragen, zoals de mogelijke interactie van metformine met chemotherapie en/of radiotherapie of beide, en vooral of het effect van metformine ook bij niet-diabetische patiënten zal optreden. De Ontario Clinical Oncology Group is inmiddels begonnen met  een fase-II-trial in Canada en de Verenigde Staten om dit nader te onderzoeken.

De bevindingen van onderhavige studie in combinatie met de groeiende hoeveelheid (pre)klinische gegevens over de effectiviteit van metformine bij patiënten met kanker rechtvaardigt volgens de onderzoekers het uitvoeren van prospectieve studies, waarbij metformine als anti-kankermiddel wordt toegevoegd aan de bestaande oncologische behandelingen bij patiënten met lokaal gevorderde, niet-kleincellige longkanker.

• Wink KC, Belderbos JS, Dieleman EM, Rossi M, Rasch CR, Damhuis RA, Houben RM, Troost EG. ‘Improved progression free survival for patients with diabetes and locally advanced non-small cell lung cancer (NSCLC) using metformin during concurrent chemoradiotherapy’.

• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl