Kwaliteitskader: krachtige impuls ter verbetering palliatieve zorg

Multidisciplinaire teams 
Volgens het normeringsrapport van de Stichting Oncologische Samenwerking (Soncos) moet ieder ziekenhuis dat oncologische zorg levert in 2017 over een multidisciplinair team palliatieve zorg beschikken. De ziekenhuizen werken daarom nu vrijwel allemaal aan structurele verbeteringen op het gebied van palliatieve zorg. Dat blijkt uit een online-enquête die IKNL en Palliactief in samenwerking met Erasmus MC voor de zomer hebben gehouden. Deze enquête, met een respons van 80% van de Nederlandse ziekenhuizen, laat zien dat consultatieteams op zoek zijn gegaan naar het invullen van goede palliatieve zorg en onder andere behoefte blijken te hebben aan kwaliteitscriteria. Dit bleek ook uit de werkbezoeken die IKNL aflegde aan een aantal ziekenhuizen.

• Resultaten palliatieve zorg in ziekenhuizen (2015)

Enquête onder ziekenhuizen 
De 74 participerende ziekenhuizen hebben inmiddels een team palliatieve zorg of zijn van plan zo’n team binnenkort te implementeren. Er zijn echter nog grote verschillen in werkwijze, samenstelling en doelgroepen van de teams. Zo is er bijvoorbeeld weinig uniformiteit in de vorm en mate waarin de teams transmuraal (samen)werken. In de Soncos-normen staat dat de transmurale overdracht gestructureerd en tijdig moet zijn. De helft van de teams is beschikbaar voor reeds bekende patiënten in de thuissituatie. En bijna een kwart van de teams kan geconsulteerd worden over nog onbekende patiënten die thuis (of elders) verblijven.

Veel teams palliatieve zorg hebben bovendien een of meer disciplines in het kernteam die de transmurale functie versterken, bijvoorbeeld een huisarts, hospicearts, specialist ouderengeneeskunde, wijkverpleegkundige of een consulent uit het regionale team. Verder is een belangrijke vraag – zo blijkt uit de enquête – of de palliatieve zorg ècht van de grond kan komen zolang de financiële voorwaarden niet voldoende geregeld zijn. Behalve de behoefte aan kwaliteitseisen is het dus ook nodig de financiering te verbeteren.

Kwaliteitskader en verbeteren financieringsstructuur
Het project ‘Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland’ bestaat uit twee deelprojecten: het ontwikkelen van een gedragen kwaliteitskader en het optimaliseren van de bekostigingsstructuur. Het gezamenlijke project van IKNL, de verenigingen van artsen, verpleegkundigen en patiënten heeft een looptijd van twee jaar. Het is onder andere gebaseerd op recente rapporten van de KNMG en ZonMw-programma’s van de afgelopen jaren. Partijen stemmen met het NPPZ af hoe het kwaliteitskader zich verhoudt tot de door experts ontwikkelde, eerste versie van de zorgmodule, die basale aandachtspunten van goede palliatieve zorg beschrijft.

De wens is één eindproduct op te leveren, waarmee partijen tegemoet komen aan de initiatieven om de palliatieve zorg in Nederland verder te professionaliseren. De projectorganisatie heeft inmiddels het mandaat van de wetenschappelijke en de beroepsverenigingen en zal nauw samenwerken met de netwerken palliatieve zorg, universitaire expertisecentra palliatieve zorg, de Associatie Hospicezorg Nederland, Vrijwilligers Palliatief Terminale Thuiszorg, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de Nederlandse Zorgautoriteit en Zorgverzekeraars Nederland.

Resultaat
In 2017 bieden het kwaliteitskader, de modellen voor de multidisciplinaire, transmurale teams palliatieve zorg en passende financiering ondersteuning bij de ontwikkeling en uitvoering van palliatieve zorg in Nederland. Dit maakt kwalitatief hoogwaardige, veilige en doelmatige zorg op maat mogelijk voor alle patiënten in de palliatieve fase, op het juiste moment en op de juiste plek. Palliatieve zorgverlening is dan een vanzelfsprekend onderdeel van de zorgketen.

• Meer informatie over het project Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland is verkrijgbaar bij Elske van der Pol.