Afname tabakgebruik in Europa, maar preventie blijft belangrijk en nodig
Bestrijding van het gebruik van tabak moet een topprioriteit blijven gelet op de bijdrage die tabakgebruik levert aan de totale kankerlast in Europa. Die conclusie trekken Joannie Lortet-Tieulent en collega's naar aanleiding van een studie naar rookgedrag tussen 1988 en 2010 in 26 Europese landen. Met name in Midden- en Oost-Europa, Zuid-Europa en de Baltische landen is extra preventie nodig. Het onderzoek was mogelijk dankzij een nieuwe databank van de European Cancer Observatory, waaraan ook de Nederlandse kankerregistratie een belangrijke bijdrage heeft geleverd.
Het aantal rokers onder mannen is tussen 1988 en 2010 in heel Europa gedaald, terwijl de trend onder vrouwen varieert in de Europese regio's. Om de impact van rookgedrag in het verleden te bestuderen, wordt in deze studie een uitgebreid overzicht gepresenteerd van de meest recente trends in incidentie in 26 EU-landen in de periode 1988 - 2010. Daarbij is gekeken naar de vier belangrijkste tumorsoorten in de luchtwegen en het bovenste deel van het maagdarmkanaal die geassocieerd worden met het roken van tabak.
Nieuwe databank
Voor de studie werden gegevens verzameld over tumoren in longen, strottehoofd, mondholte en keelholte en slokdarm afkomstig van 47 ‘population based' kankerregistraties via de nieuwe databank van European Cancer Observatory. De afgekapte en voor leeftijd gestandaardiseerde incidentiecijfers (35 - 74 jaar) werden berekend per kalenderjaar en voor de gemiddelde jaarlijkse, procentuele verandering in incidentie tussen 1998 - 2007. De prevalentie van roken in bepaalde landen werd verzameld via de databank van de Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) en de World Health Organisation (WHO).
Uit de analyses komt een grote, maar veranderende, variatie in incidentie van aan roken gerelateerde kankers tevoorschijn in de Europese regio. In het algemeen is de hoge incidentie onder mannen gedaald, terwijl de incidentie onder vrouwen juist toeneemt. Dat leidt tot een wisseling van de incidentie-aantallen. In Denemarken, IJsland en Zweden ligt het percentage vrouwen met longkanker (35-64 jaar) nu boven dat van mannen.
Longen en strottehoofd
Bij kanker aan longen en strottenhoofd vormt roken de belangrijkste risicofactor. De incidentie van beide tumorsoorten was het hoogst in Midden- en Oost-Europa, Zuid-Europa en de Baltische landen. Ondanks een daling van de prevalentie van roken bij vrouwen nam de incidentie van long-, strottenhoofd- en mondholtekanker toe in de meeste delen van Europa, terwijl deze stabiel bleef in de Baltische landen. Gemengde trends waren zichtbaar ten aanzien van slokdarmkanker. Waarschijnlijk zijn deze te verklaren door verschillende risicofactoren voor de twee belangrijkste histologische subtypes.
De nieuwe databank van de European Cancer Observatory biedt de mogelijkheid om de verscheidenheid aan incidentietrends te tonen tussen mannen en vrouwen in de Europese landen. De gevonden patronen en trends weerspiegelen de gevarieerde blootstelling aan risicofactoren. Gelet op de zware kankerlast die wordt toegeschreven aan het gebruik van tabak en het feit dat het gebruik van tabak volledig is te voorkomen, blijft bestrijding van tabaksgebruik een topprioriteit in Europa. Joannie Lortet-Tieulent stellen om die reden dat de inspanningen rond preventie opgevoerd moeten worden, in het bijzonder in Midden- en Oost-Europa, Zuid-Europa en de Baltische landen.
-
Joannie Lortet-Tieulent, Elisenda Renteria, Linda Sharp, Elisabete Weiderpass, Harry Comber, Paul Baas, Freddie Bray, Jan Willem Coebergh, Isabelle Soerjomataram: ‘Convergence of decreasing male and increasing female incidence rates in major tobacco-related cancers in Europe in 1988-2010'.
