Gevolgen van kanker

Bewegingsinterventies hebben geen significant effect op het verminderen van slaapstoornissen bij patiënten met kanker. Ook de slaapkwaliteit neemt niet significant toe na deelname aan bewegingsinterventies. Dat concludeert een internationale onderzoeksgroep na analyse van gegevens van 2.173 volwassenen patiënten. Volgens de auteurs dienen bewegingsinterventies daarom vooralsnog beschouwd te worden als “aanvullende therapie” ten opzichte van andere behandelingen bij slaapproblemen. In toekomstig onderzoek zouden uitgebreidere metingen uitgevoerd moeten worden, bijvoorbeeld met de Insomnia Severity Index en de Sleep Disorders Questionnaire.  

De pilot Aanpassingsstoornis bij kanker is verlengd tot 1 september 2021. Dit betekent dat meer mensen met kanker gebruik kunnen maken van deze zorg en verwijzers ((huis)artsen, bedrijfsartsen, POH-GGZ (via de huisarts) en verpleegkundige specialisten) mensen met kanker met een vermoeden op een aanpassingsstoornis anderhalf jaar langer kunnen verwijzen voor een behandeling in het kader van de pilot.

Een aanzienlijk deel van de overlevenden van kanker in Nederland beschouwt internet als een belangrijke bron van informatie over hun ziekte. Hoewel het internetgebruik onder overlevenden de afgelopen 15 jaar met circa 25% is gestegen, blijkt er weinig te zijn veranderd in de prioriteiten en wensen ten aanzien van dit internetgebruik. Dat concluderen Mies van Eenbergen (IKNL) en collega’s. De wensen die overlevenden in 2005 hadden, blijken nauwkeurig overeen te komen met het feitelijk internetgebruik door de meeste ex-patiënten in 2017. Deze uitkomsten ondersteunen de overtuiging dat zorgverleners hun online diensten kunnen verbeteren en uitbreiden door deze nog beter af te stemmen op de behoeften van hun patiënten.

De gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (HRQOL) van overlevenden van kanker kan in longitudinale studies met patiëntgerapporteerde uitkomsten (PROMs) een overschat beeld opleveren, doordat specifieke deelnemers eerder afhaken. Dit zijn veelal ex-patiënten die een slechtere kwaliteit van leven hebben, blijkt uit onderzoek van Imogen Ramsey (IKNL, University of South Australia) en collega’s. Hierbij werd gekeken naar personen die stopten met het invullen van vragenlijsten via het patiëntenvolgsysteem PROFILES. Optimalisatie van PROFILES kan een middel zijn om deze mensen betrokken te houden bij wetenschappelijk onderzoek middels informatievoorziening en toegang tot ondersteuning.

De ‘Opschalingsgids psychosociale oncologie’ van IKNL is gericht op het bevorderen van succesvolle landelijke implementatie van evidence-based psychosociale innovaties. Dit is nodig omdat ondanks de toenemende inzet op het gebied van implementatie en implementatieonderzoek, de beschikbaarheid van deze innovaties voor patiënten achterblijft.

Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd als auteur en presentator van wetenschappelijke onderzoek naar kanker. Dat concluderen Willemieke Dijksterhuis (IKNL) en collega’s op basis van presentaties gehouden tijdens congressen van de American Society of Clinical Oncology (ASCO) en de European Society for Medical Oncology (ESMO) tussen 2008 en 2018. Slechts 28% van de auteurs van de besproken publicaties tijdens de belangrijkste sessies was vrouw en slechts 21% werd gepresenteerd door een vrouw. Gebrek aan zichtbaarheid van vrouwelijke presentatoren kan de erkenning van hun onderzoek en academische carrière schaden, en zelfs de heterogeniteit van wetenschappelijk onderzoek belemmeren.

Dit voorjaar is een landelijke inventarisatie van de nazorg voor patiënten met borstkanker gestart waarin IKNL, BVN, V&VN Oncologie en de Santeon ziekenhuizen nauw samenwerken. Doordat de overlevingskansen van vrouwen na borstkanker de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd zijn, is aandacht nodig voor de zorg voor de gevolgen van kanker. Goede nazorg en nacontrole betekent dat patiënten en ex-patiënten de zorg ontvangen die ze nodig hebben, zodat late gevolgen van de behandeling worden voorkomen of tijdig worden herkend. Echter, onduidelijk is hoe deze nazorg efficiënt en doelmatig ingezet kan worden, rekening houdend met de wensen van de patiënt.

De meeste gezondheidssymptomen die na de behandeling van borstkanker optreden, hangen samen met een verminderd functioneren van deze vrouwen in het dagelijks leven. Dat concluderen Kelly de Ligt (IKNL) en collega’s aan de hand van een studie met gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Zorgprofessionals zouden meer ondersteuning kunnen bieden aan (ex-)patiënten om deze behandelgerelateerde gezondheidssymptomen te verlichten of hen te helpen hiermee om te gaan. Zelfs jaren na de behandeling zijn er mogelijkheden om het functioneren van overlevenden van borstkanker te verbeteren.