Nieuws

De richtlijn Palliatieve zorg bij hartfalen is gereed. De richtlijn is multidisciplinair en evidence-based gereviseerd en geautoriseerd door de betrokken wetenschappelijke, beroeps- en patiëntenverenigingen* en is sinds vandaag beschikbaar op Pallialine en als samenvatting in de webshop van IKNL en in de app PalliArts.

In 2017 zijn er in Nederland circa 110.000 nieuwe gevallen van kanker gediagnosticeerd. Dat blijkt uit nieuwe incidentiecijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), een databank die wordt onderhouden door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Kanker aan de spijsverteringsorganen (vooral darmkanker) was vorig jaar de meest voorkomende kanker. Dit heeft vooral te maken met toenemende vergrijzing van de Nederlandse bevolking. Sinds de invoering van het bevolkingsonderzoek nam de incidentie van darmkanker toe, maar die incidentie lijkt nu weer te dalen. Een andere opvallende vaststelling is dat de incidentie van longkanker bij vrouwen zich lijkt te stabiliseren. 

Chemotherapie met rituximab heeft tussen 2008-2015 geleid tot een significante verbetering van de relatieve overleving van patiënten in de leeftijd 80-84 jaar met diffuus grootcellig B-cel-lymfoom (DLBCL). Bij patiënten van 85 jaar en ouder is deze verbetering niet waargenomen, waarschijnlijk doordat in deze leeftijdsgroep minder of géén rituximab-bevattende chemotherapie werd gegeven. Dat concluderen Avinash Dinmohamed (IKNL en Erasmus MC) en collega’s op basis van een studie met data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De onderzoekers noemen de uitkomsten ‘onbevredigend’ en pleiten voor aanvullend onderzoek naar de klinische en biologische kenmerken van deze oudere leeftijdscategorie. 

Niet alle overlevenden die behandeld zijn voor dikkedarmkanker hebben behoefte aan voedingsondersteuning. Deze behoefte is er vaak wel bij jongere overlevenden, personen zonder partner, patiënten met een stoma of met diabetes en mensen met overgewicht of obesitas. Dat blijkt uit een studie van Meeke Hoedjes (VU, Tilburg University) en collega’s. Op basis van deze studie geven de auteurs  aanbevelingen om de behoefte aan voedings- en leefstijlondersteuning beter te identificeren en af te stemmen op de persoonlijke situatie van dikkedarmkanker overlevenden. Verder adviseren zij deze ondersteuning direct na de diagnose aan te bieden en aan te blijven bieden gedurende het gehele behandelproces en tijdens de follow-up. 

Circa 5% van alle patiënten met dikkedarmkanker (incl. endeldarmkanker) in Nederland heeft te maken met synchrone colorectale carcinomen. Deze diagnose hangt samen met uitgebreidere chirurgie, minder (neo)adjuvante therapie en lagere overlevingskansen in vergelijking met patiënten met één dikkedarmtumor. Dat blijkt uit een landelijke studie van Amanda Bos (IKNL) en collega’s gepubliceerd in Annals of Surgical Oncology met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Volgens de onderzoekers onderstrepen deze bevindingen het belang van preoperatieve diagnostiek van synchrone colorectale carcinomen, omdat deze informatie invloed heeft op het type operatie en eventueel aanvullende behandelingen. 

Vrouwen met oestrogeen- en HER2-positieve (ER+/HER2+) borstkanker die in de perimenopausale fase (45 jaar tot en met 55 jaar) zijn behandeld met overwegend aromataseremmers vertonen de beste recidiefvrije en algehele overleving. Dat blijkt uit een studie van Gwen Dackus (NKI/UMCU) en collega’s met gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Hormoontherapie met aromataseremmers zou volgens de onderzoekers daarom de voorkeursbehandeling moeten zijn bij ER+/HER2+patiënten in deze leeftijdsfase. Premenopausale vrouwen ontleenden geen extra voordeel aan aromataseremmers ten opzichte van tamoxifen, terwijl bij postmenopauzale vrouwen een klein, maar niet-significant, voordeel werd gezien na aromatasetherapie.

Bestaande handleidingen voor het actualiseren van klinische richtlijnen zijn niet optimaal qua methodiek. Ook wordt niet adequaat gerapporteerd over de gebruikte methodiek in geactualiseerde richtlijnen. Die conclusie trekt Robin Vernooij (IKNL) in zijn proefschrift ‘Updated clinical guidelines: improving their methods and reporting’. Hierin beschrijft hij de evaluatie van 35 richtlijnhandboeken, de ontwikkeling van een instrument (CheckUp) voor verbetering van het actualisatieproces en evaluatie van rapportages van 60 geactualiseerde richtlijnen. Een checkUp zou volgens de promovendus standaard onderdeel moeten uitmaken van elk actualisatieproces. De verdediging van het proefschrift vindt plaats op 16 februari aan de Universitat Autònoma de Barcelona.
 

Implementatie van de 8e stadiëringseditie van het American Joint Committee on Cancer (AJCC) zal naar verwachting geen grote invloed hebben op de onderverdeling in T1a en T1b van dunne melanomen (<1.0 mm) in Nederland. Die conclusie trekken Daniëlle Verver (Erasmus MC) en collega’s in een studie met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Daarin gingen ze na wat het effect is van classificatie volgens de 6e, 7e en de nieuwe (8e) editie voor patiënten met een dun melanoom. De onderzoekers verwachten dat het aantal patiënten met een schildwachtklierbiopsie ongeveer gelijk zal blijven en dat selectie van patiënten met een hoog risico pT1-melanoom op basis van een positieve uitslag waarschijnlijk zal verbeteren.