Nieuws

De Dutch Upper GI Cancer Group (DUCG) en de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG) en IKNL hebben op 7 september 2016 twee reglementen getekend waarin onderlinge werkafspraken zijn vastgelegd om met elkaar de zorg voor patiënten met slokdarm-, maag- en alvleesklierkanker verder te kunnen verbeteren. In de twee registers, het Slokdarm- en maagkankerregister en het Alvleesklierkankerregister, combineren partijen hun gegevens. Aanvullend zijn afspraken gemaakt over het gebruik van de gegevens.

Onderzoekers van Radboud UMC, PALGA, Erasmus MC en IKNL hebben recent de eerste landelijke studie gepubliceerd, waarin de incidentie en origine van histologisch bevestigde levermetastasen is onderzocht. Het merendeel van de levermetastasen waren carcinomen, waarvan adenocarcinomen het meest voorkomende subtype was. De meest voorkomende primaire tumoren bij patiënten met adenocarcinomen waren colorectaal, pancreas- en borsttumoren. Deze en andere bevindingen vormen volgens Jannemarie de Ridder (Radboud UMC) en collega’s een belangrijke basis voor het ontwikkelen van nieuwe diagnostische strategieën. 

Patiënten met gemetastaseerde alvleesklierkanker die palliatieve systeemtherapie krijgen in een medisch centrum met een hoog behandelvolume hebben een betere overleving. Dat blijkt uit een studie van Nadia Haj Mohammad (AMC) en collega’s. De bevindingen liggen in lijn met publicaties over pancreaschirurgie, waarin een relatie tussen volume en uitkomst wordt beschreven. In de discussie gaan de onderzoekers in op een aantal beperkingen van deze population-based studie, waardoor er nog geen aanbevelingen voor de klinische praktijk gedaan kunnen worden. 

Patiënten met alvleesklierkanker die een pancreatoduodenectomie krijgen in een medisch centrum waar deze operatie 40 keer of vaker per jaar wordt uitgevoerd, hebben minder kans om binnen 90 dagen na de operatie te overlijden. Ook de langetermijnoverleving van deze patiënten is beter bij hogere operatievolumes. Dat blijkt uit onderzoek van Lydia van der Geest (IKNL) en Bengt van Rijssen (AMC) samen met de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG). Volgens de onderzoekers staat het optimale volumeplafond nog niet definitief vast. Hiervoor is vervolgonderzoek nodig naar onder meer de case-mix, multidisciplinaire zorg, reisafstanden en voorkeuren van de patiënt.

Oudere patiënten met pancreascarcinoom hebben profijt van centralisatie bij de chirurgische behandeling van pancreascarcinoom. Dat blijkt uit een studie van Lydia van der Geest en collega’s op basis van analyse van uitkomsten van chirurgische behandeling van oudere patiënten met pancreascarcinoom tussen 2005 en 2013. Vanwege het risico van postoperatieve sterfte en slechtere, algehele overleving behoren deze ouderen tot de categorie ‘patiënten met een hoog risico’. Om die reden adviseren de onderzoekers deze patiënten chirurgisch behandeling aan te bieden in ziekenhuizen met hoge operatievolumes. 

Hoewel het risico op sterfte op korte termijn na pancreasresectie hoger is onder 80-jarige patiënten, is de algehele overleving van deze ouderen op langere termijn vergelijkbaar met die van jongere patiënten. Het blijft echter balanceren tussen risico’s op korte en voordeel op langere termijn. Die conclusie staat te lezen in een publicatie van onderzoeker Lydia van der Geest (IKNL) en collega’s in Acta Oncologica. Door oudere patiënten zorgvuldig te screenen en te begeleiden, is een toename van het aantal chirurgische behandelingen mogelijk in combinatie met betere resultaten. Selectie van patiënten uitsluitend op basis van leeftijd lijkt niet gerechtvaardigd.

De naleving van de richtlijn Pancreascarcinoom kon beter in 2012, zo blijkt uit onderzoek van Bengt van Rijssen (AMC Amsterdam) in samenwerking met de richtlijnevaluatiecommissie en onderzoekers van IKNL. In de studie is gekeken naar de naleving van drie kwaliteitsindicatoren, waaronder bespreking van patiënten in een multidisciplinair overleg, toepassen van adjuvante chemotherapie na resectie en het starten van de behandeling binnen maximaal drie weken na het multidisciplinair overleg. Om de zorg voor deze patiënten verder te verbeteren, sluiten de onderzoekers af met een aantal aanbevelingen.

Patiënten met niet-uitgezaaid pancreascarcinoom hebben een grotere kans op het krijgen van een in opzet curatieve operatie wanneer de primaire diagnose is gesteld in een ziekenhuis dat pancreaschirurgie uitvoert. Indien de diagnose is gesteld in een niet-pancreascentrum is de kans op een operatie aanzienlijk kleiner. Het centrum van diagnose was niet geassocieerd met een verbeterde langetermijnoverleving indien gecorrigeerd voor de hogere kans op resectie in de pancreascentra. Dat blijkt uit een studie van Maikel Bakens (Catharina Ziekenhuis, IKNL) en collega’s die onlangs is verschenen in de British Journal of Surgery.