Nieuws

Mensen die na de behandeling van dikkedarmkanker gezonder eten en meer bewegen, ervaren een betere kwaliteit van leven dan lotgenoten. Patiënten krijgen echter vaak geen of weinig voorlichting over leefstijl en voeding. Merel van Veen (IKNL, Wageningen University) concludeert in haar proefschrift dat zorgprofessionals al tijdens de behandeling dienen te beginnen met het geven van voedingsinformatie en niet moeten wachten tot patiënten of naasten daar naar vragen. Een voorwaarde is dat zorgverleners meer kennis krijgen over voeding en leefstijl, want dat inzicht is momenteel beperkt. Artsen zouden het belang van een gezonde leefstijl bovendien meer moeten benadrukken, met een leidende rol voor diëtisten in dit proces.

Patiënten met dikkedarmkanker of longkanker in de laatste levensfase maken in Nederland veel gebruik van intensieve ziekenhuiszorg. Dit kan volgens Yvonne de Man (Radboudumc) en collega’s duiden op overmatig gebruik van zorg, in het bijzonder spoedeisende hulp, intensive care en aantal CT-scans. Het geven van chemotherapie of radiotherapie in de laatste levensmaand blijkt significant samen te hangen met een toename van intensieve zorg. Tegelijkertijd signaleren de onderzoekers dat het aantal palliatieve consultaties bij deze patiënten laag is. Ze adviseren patiënten duidelijker te informeren over de intensiteit van ziekenhuiszorg, ruimere inzet van palliatieve consulenten en meer aandacht te geven aan ‘advanced care planning’.

Een operatie heeft, mits ingebed in een onco-geriatrisch zorgpad, een positief effect op de kwaliteit van leven van oudere patiënten met dikkedarmkanker met een functionele afhankelijkheid. Matig functionele afhankelijkheid mag volgens Daniël Souwer (HagaZiekenhuis) en collega’s géén generieke reden zijn om een operatie bij ouderen achterwege te laten. Een belangrijke bevinding die artsen dienen te betrekken bij gedeelde besluitvorming. Aanvullend onderzoek kan uitwijzen of onco-geriatrische zorg op zichzelf de negatieve impact van chirurgie beperkt of dat deze zelfs bijdraagt aan verbetering van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven van oudere patiënten met dikkedarmkanker.

Patiënten met endeldarmkanker zijn in Nederland tussen 2005 en 2015 steeds vaker behandeld met lokale excisie of een totale mesorectale excisie (TME) als primaire behandeling. Lokale excisie lijkt een veilige optie te zijn voor patiënten met stadium pT1 en pT2 endeldarmkanker met vergelijkbare resultaten op lange termijn als na TME-chirurgie. Dat blijkt uit onderzoek van Mareille Verseveld (Franciscus Gasthuis, Erasmus MC) en collega’s met gegevens van bijna 6.200 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De onderzoekers wijzen er op dat níet onomstotelijk is vastgesteld dat lokale excisie altijd veilig is bij patiënten met pT2 endeldarmkanker.

Onder zeer oude patiënten (85 jaar en ouder) met colorectale kanker blijft het sterftecijfer hoog in het eerste jaar na de behandeling. Dat concluderen Amanda Bos (IKNL) en collega’s in een studie met gegevens van ruim 52.000 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) die tussen 2008 en 2013 zijn geopereerd. Hoewel de leeftijdsgebonden overlevingsverschillen verdwenen na correctie voor sterfte door andere oorzaken, zagen de onderzoekers gunstige trends in de tijd ten aanzien van de 1-jaarsmortaliteit na colorectale chirurgie. Deze bevinding onderstreept dat de overleving van ouderen na een ingrijpende operatie beïnvloedbaar is.

De verschillen in postoperatieve mortaliteit tussen oudere en jongere patiënten met colorectale kanker zijn tussen 2005 en 2016 sterk afgenomen in Nederland. Dat blijkt uit een publicatie van Nelleke Brouwer (Radboudumc) en collega’s in de European Journal of Cancer. In de laatste onderzoeksperiode (2015-2016) was de postoperatieve relatieve 1-jaarsoverleving voor oudere en jongere patiënten vrijwel gelijk. Deze informatie is van groot belang voor artsen en patiënten bij het samen kiezen voor een chirurgische behandeling. Volgens de auteurs is er geen noodzaak meer om chirurgie bij oudere patiënten met colorectale kanker te vermijden, mits er adequate, preoperatieve screening op kwetsbaarheid plaatsvindt én gedeelde besluitvorming.

Overlevenden van dikkedarmkanker die de aanbevelingen van het World Cancer Research Fund en American Institute for Cancer Research naleven, hebben een betere algehele gezondheidstoestand, functioneren beter en hebben minder last van vermoeidheid. Fysieke activiteit levert hieraan de grootste bijdrage, concluderen Merel van Veen (IKNL) en collega’s op basis van een PROFILES-studie. Een opmerkelijke bevinding is dat overlevenden die de aanbevelingen in hoge mate navolgden en hun dieet na de diagnose vaker hadden aangepast, juist minder vaak een voedingsadvies hadden ontvangen.
 

Het gebruik van gestandaardiseerde, gestructureerde verslagen door pathologen draagt bij aan verbetering van de zorg voor patiënten met darmkanker. Dat concluderen Caro Sluijter (Radboudumc, PALGA) en collega’s op basis van een studie met gegevens van bijna 73.000 patiënten. De gestandaardiseerde pathologieverslagen waren vollediger en van hogere kwaliteit vergeleken met traditionele pathologieverslagen. Dit heeft volgens de onderzoekers significante effecten op het geven van adjuvante therapie en de uitkomsten van behandeling, vooral bij patiënten met stadium II darmkanker met een hoog risico.