Nieuws

De verschillen in postoperatieve mortaliteit tussen oudere en jongere patiënten met colorectale kanker zijn tussen 2005 en 2016 sterk afgenomen in Nederland. Dat blijkt uit een publicatie van Nelleke Brouwer (Radboudumc) en collega’s in de European Journal of Cancer. In de laatste onderzoeksperiode (2015-2016) was de postoperatieve relatieve 1-jaarsoverleving voor oudere en jongere patiënten vrijwel gelijk. Deze informatie is van groot belang voor artsen en patiënten bij het samen kiezen voor een chirurgische behandeling. Volgens de auteurs is er geen noodzaak meer om chirurgie bij oudere patiënten met colorectale kanker te vermijden, mits er adequate, preoperatieve screening op kwetsbaarheid plaatsvindt én gedeelde besluitvorming.

Overlevenden van dikkedarmkanker die de aanbevelingen van het World Cancer Research Fund en American Institute for Cancer Research naleven, hebben een betere algehele gezondheidstoestand, functioneren beter en hebben minder last van vermoeidheid. Fysieke activiteit levert hieraan de grootste bijdrage, concluderen Merel van Veen (IKNL) en collega’s op basis van een PROFILES-studie. Een opmerkelijke bevinding is dat overlevenden die de aanbevelingen in hoge mate navolgden en hun dieet na de diagnose vaker hadden aangepast, juist minder vaak een voedingsadvies hadden ontvangen.
 

Het gebruik van gestandaardiseerde, gestructureerde verslagen door pathologen draagt bij aan verbetering van de zorg voor patiënten met darmkanker. Dat concluderen Caro Sluijter (Radboudumc, PALGA) en collega’s op basis van een studie met gegevens van bijna 73.000 patiënten. De gestandaardiseerde pathologieverslagen waren vollediger en van hogere kwaliteit vergeleken met traditionele pathologieverslagen. Dit heeft volgens de onderzoekers significante effecten op het geven van adjuvante therapie en de uitkomsten van behandeling, vooral bij patiënten met stadium II darmkanker met een hoog risico.

Het bepalen van het aantal potentieel verloren levensjaren ten gevolge van een ziekte (years of life lost; YLL) is een nieuwe methode om de prognose van patiënten te schatten en biedt aanknopingspunten voor gedeelde besluitvorming tussen arts en patiënt. Een patiënt van 80 jaar en ouder met dikkedarmkanker sterft bijvoorbeeld gemiddeld 2,2 jaar eerder in vergelijking tot leeftijdsgenoten uit de algemene bevolking. Voordat met dit model betrouwbare, individuele prognoses aan patiënten gegeven kunnen worden, is aanvullend onderzoek nodig. Met name naar de impact van comorbiditeiten en kwetsbaarheid (frailty), concludeert een internationale groep onderzoekers in de World Journal of Surgery.

De Dutch Peritoneal Oncology Group (DPOG) en IKNL zullen vanaf 2019 hun samenwerking intensiveren door een landelijke HIPEC-registratie te realiseren. De DPOG is een landelijke multidisciplinaire werkgroep die als doel heeft om de behandeling van peritoneale maligniteiten te verbeteren door het uitvoeren van multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek. In de HIPEC-registratie zullen aanvullende gegevens die betrekking hebben op de behandeling geregistreerd worden door de datamanagers van IKNL voor patiënten met peritoneaal metastasen (uitzaaiingen in het buikvlies) ten gevolge van een colorectaal carcinoom. 

Er zijn nog veel hiaten in de kennis over de diagnostiek en behandeling van darmkanker (CRC) in een vroeg stadium (T1) zoals dat wordt opgespoord in het bevolkingsonderzoek. Door het bevolkingsonderzoek (BVO) wordt darmkanker vaker in een vroeg stadium gediagnosticeerd: van 17% T1 CRC bij diagnose voor de start van het BVO betreft dit nu 40%. Het gebrek aan kennis rondom optimale behandeling van deze vroege tumoren heeft een groep medisch specialisten doen besluiten om samen kwalitatief hoogstaand onderzoek te doen naar de diagnostiek en behandeling. Zij hebben zich verenigd in de ‘T1 CRC-werkgroep’, waar inmiddels 51 ziekenhuizen bij zijn aangesloten. 

Darmkanker is met circa 15.000 nieuwe patiënten per jaar een veel voorkomende vorm van kanker in Nederland. Het totaal aantal diagnoses van dikkedarmkanker is in een periode van ruim 25 jaar gestegen van 4.600 in 1989 naar 10.000 in 2017 en van endeldarmkanker in dezelfde periode van 2.600 naar 4.500. Darmkanker staat in het rijtje van meest voorkomende kankersoorten op de tweede plaats, na huidkanker (exclusief basaalcelcarcinoom). Darmkanker is een ziekte die voornamelijk ouderen treft; 33% van alle patiënten is bij diagnose 75 jaar of ouder. In maart darmkankermaand licht IKNL de cijfers over darmkanker uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) toe.

Een deel van de patiënten met stadium II dikkedarmkanker heeft baat bij adjuvante chemotherapie na het ondergaan van een operatie waarbij de dikke darm gedeeltelijk wordt verwijderd. Een nauwkeurige selectie van patiënten is van groot belang om patiënten enerzijds optimale overlevingskansen te bieden en anderzijds de toxiciteit van onnodige chemotherapie te besparen. De huidige manier van selecteren is grotendeels gebaseerd op klinische en pathologische factoren, maar inmiddels maken moleculaire technieken een betere prognostische classificatie mogelijk. De PATTERN-studie richt zich op het verbeteren van deze selectie voor adjuvante therapie.