Nieuws

Het overlijden van een naaste is één van de meest stressvolle gebeurtenissen in het leven. Een gebeurtenis die invloed heeft op de mentale gezondheid van nabestaanden. De impact ervan verschilt echter per persoon. Onderzoeker Laurien Ham en haar collega’s onderzochten het emotioneel functioneren van nabestaanden na de dood van hun naaste met uitgezaaide kanker. Ook gingen ze na wat de factoren zijn die hiermee samenhangen, om zo kwetsbare personen snel te kunnen herkennen en ondersteunen.

Artsen en verpleegkundigen ervaren de emotionele impact van het verlenen van palliatieve zorg als groot. Het is intensief en vraagt veel van de zorgprofessional. Tegelijkertijd geeft het verlenen van palliatieve zorg veel voldoening. Je wordt je bewuster van wat belangrijk is in het leven en vaak leidt het tot persoonlijke groei. Dit vertelden zorgprofessionals die hun ervaringen rond het verlenen van palliatieve zorg deelden ten behoeve van het onderzoek van Anne-Floor Dijxhoorn en collega’s. De resultaten uit dit onderzoek onderschrijven het belang van een brede benadering in de aandacht voor de emotionele impact van het verlenen van palliatieve zorg.

In Nederland zijn regionale consultteams palliatieve zorg telefonisch beschikbaar om zorgverleners te ondersteunen in het geven van palliatieve zorg. Rolf Snijders (IKNL) en collega’s van PZNL, stichting PaTz en Thuiszorg Groot Gelre onderzochten trends in aantallen en onderwerpen van deze telefonische consulten over de periode 2004-2019, aan de hand van data uit de landelijke registratie van deze telefonische consulten (PRADO).

Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) heeft 1242 oudere Nederlanders, 1165 patiënten en 1011 zorgverleners bevraagd over hun ervaringen met en perspectief op proactieve zorg en ondersteuning in de laatste levensfase. Uit deze drie peilingen blijkt dat veel mensen over zorg en ondersteuning in de laatste levensfase nadenken en ook behoefte hebben hierover te spreken met zorgverleners. Echter in de praktijk gebeurt dat nog weinig.

Een delier is plotseling optredende verwardheid en heeft altijd een lichamelijke oorzaak. Meer dan de helft van de patiënten die in een hospice worden opgenomen krijgt een delier. Een delier heeft veel negatieve gevolgen, zoals een verstoorde communicatie, angst en ontrust bij patiënten, naasten en zorgverleners. Het vroegtijdig vaststellen van het risico op het ontwikkelen van een delier via de 10-item Risk Score List (RSL) kan veel gevolgen van een delier voorkomen. Professor Yvette van der Linden en haar collega’s van het Expertisecentrum Palliatieve Zorg in Leiden onderzochten de RSL en ontdekten dat deze kan worden vereenvoudigd tot vier items.

De richtlijnen Ascites, Hypercalciëmie en Koorts in de palliatieve fase worden herzien. Daarom vragen we zorgprofessionals om knelpunten in de zorg door te geven.

• Ascites betekent vocht in de buikholte. In de palliatieve fase komt dit meestal door kanker. Het vaakst komt dit voor bij eierstokkanker.
• Hypercalciëmie (te veel calcium in het bloed) komt meestal doordat botweefsel wordt afgebroken. Dit komt vooral voor bij de ziekte van Kahler (multipel myeloom) en uitzaaiingen in de botten, bijvoorbeeld bij longkanker of borstkanker.
• Koorts in de palliatieve fase kan verschillende oorzaken hebben. Eén daarvan is koorts door kanker (tumorkoorts).

Dehydratie betekent een tekort aan lichaamswater. Terminale dehydratie is dehydratie bij een stervende patiënt, waarbij deze niet meer in staat is de benodigde hoeveelheid vocht tot zich te nemen. Het is een voorbode van het naderende sterven. In de huidige richtlijn Dehydratie en vochttoediening wordt vooral ingegaan op de symptomen van dehydratie en op de afwegingen die een rol spelen bij de beslissing om al dan niet vocht toe te dienen aan patiënten met een levensverwachting van dagen tot maximaal één à twee weken.

Sinds 20 jaar maken veel zorgorganisaties gebruik van het Zorgpad Stervensfase. Prof. dr. Lia van Zuylen, internist-oncoloog in Amsterdam UMC en hoogleraar klinische palliatieve zorg, is vanaf het eerste uur betrokken bij de ontwikkeling van het zorgpad. Zij wil opnieuw een lans breken voor dit hulpmiddel. In een interview in Pallium legt ze uit waarom.