Nieuws

Aantal nieuwe kankerpatiënten weer in lijn met de verwachting voor de covid19-epidemie

In 2021 werd bij 124.000 patiënten kanker vastgesteld, 11.000 meer dan in 2020 en 4.000 meer dan in 2019. De stijging ten opzichte van 2019 (gemiddeld 2.000 per jaar) is volgens verwachting op basis van de bevolkingstoename en het groeiende aandeel ouderen in de bevolking. Het aantal kankerdiagnoses was in 2020 lager dan in 2019 door uitstel van (huis)artsbezoek, het tijdelijk stopzetten van bevolkingsonderzoeken naar kanker en afschaling van de zorg in de eerste maanden van de covid19-epidemie. In 2021 kwam het aantal diagnoses weer overeen met de verwachting bij alle soorten kanker. Dit blijkt uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie die Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) deelt vanwege Wereldkankerdag morgen 4 februari.

De relatieve 5-jaarsoverleving van patiënten met morbus Waldenström, ook wel de ziekte van Waldenström, is sinds 1989 aanzienlijk gestegen, maar is in de meest recente jaren gestagneerd. Dat concluderen Karima Amaador (Amsterdam UMC) en collega’s van Amsterdam UMC, UMC Utrecht, Reinier de Graaf Gasthuis en IKNL op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). In dit onderzoek keken Amaador en collega’s naar trends in behandelingen en overleving bij patiënten met morbus Waldenström van 1989 tot en met 2018. Met name de introductie van rituximab in het begin van de jaren 2000 had veel effect op de overleving.

In zestien jaar steeg de incidentie van melanomen stadium I en III, nam de vijfjaarsoverleving voor stadium II, III en IV toe en verdrievoudigde het aantal schildwachtklierbiopsieën. Dat schrijven senioronderzoeker dr. Marieke Louwman (IKNL) en collega’s op basis van gegevens van ruim 60 duizend patiënten. Het artikel verscheen in het European Journal of Cancer.

Recent onderzoek toont aan dat de incidentie van een tumor in de hoge urinewegen in Nederland tussen 1993 en 2017 met meer dan 50% is toegenomen, terwijl de relatieve overleving gelijk bleef. Dit publiceert een team van onderzoekers in het World Journal of Urology. Preventieve maatregelen tegen blootstelling aan risicofactoren, vroege detectie van ziekte en effectievere behandelmethoden zijn nodig om de overleving van patiënten met deze vorm van kanker verbeteren.

Ziekenhuizen kunnen vanaf oktober gebruikmaken van de Monitor Oncologische Zorg. In de online omgeving kunnen ziekenhuizen de kankerdiagnoses en behandelingen in het eigen ziekenhuis vergelijken met regionale en landelijke gemiddelden. De monitor is een resultaat van de geïntensiveerde samenwerking tussen het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en DHD. Deze snelle stuurinformatie heeft ziekenhuizen het afgelopen jaar ondersteund bij het realiseren van inhaalzorg en is ook in de huidige coronapiek weer van cruciaal belang.

De incidentie van hematologische maligniteiten is over de afgelopen 30 jaar meer dan verdubbeld en zal de komende jaren aanzienlijk blijven toenemen. Dit blijkt uit het rapport ‘Hemato-oncologische zorg in Nederland’ dat Integraal Kankercentrum Nederland vandaag uitbrengt. De 5-jaarsoverleving is over het algemeen toegenomen gedurende die tijd, maar dit is minder het geval voor patiënten met myelodysplastische syndromen en voor oudere patiënten. Daarom luidt één van de aanbevelingen van dit rapport ‘Extra aandacht voor de oudere patiënt’. Dit kan onder andere door het opzetten van klinische trials voor patiënten die hiervoor door hun leeftijd, fitheid, comorbiditeit of een combinatie normaliter uitgesloten worden.

De uitdaging van onderzoek naar zeldzame kankers ligt in de zeldzaamheid, dat geldt ook voor speekselkliertumoren. Eén van de onderzoekers die in de zeldzaamheid van speekselkliertumoren juist kansen zag voor interessante onderzoeksprojecten, is Matthijs Valstar. Hij illustreert aan de hand van de verschillende onderzoeken met collega’s wat de mogelijkheden zijn binnen onderzoek naar zeldzame tumoren en tot welke interessante en bruikbare bevindingen die onderzoeken hebben geleid.

Tussen 1989 en 2017 is de incidentie van eerste, primaire borstkanker in Nederland aanzienlijk gestegen, hoewel in recente jaren een veelbelovende daling is te zien. De overleving van patiënten verbeterde aanzienlijk voor de meeste vormen van borstkanker door minder intensieve chirurgie en toegenomen gebruik van systemische therapieën en/of combinaties met andere behandelingen. Overeenkomstig daalde de sterfte substantieel, ongeacht de leeftijd van deze vrouwen. Dat blijkt uit onderzoek van Daniël van der Meer (NKI) en collega’s met data uit de NKR.