Nieuws Expertpanel optimaliseert behandeling leveruitzaaiingen bij darmkanker

kaft proefschrift Marinde Bond schuin geplaatst op lichtblauwe achtergrond

Expertpanel optimaliseert behandeling leveruitzaaiingen bij darmkanker

Laatst gewijzigd op: 9 januari 2025

Patiënten met darmkanker met tot de lever beperkte uitzaaiingen zijn wat betreft overleving het meest gebaat bij een operatie van die leveruitzaaiingen. Het is alleen niet altijd duidelijk wanneer leveruitzaaiingen technisch (potentieel) operabel zijn en of dit biologisch zinvol is. Marinde Bond (UMC Utrecht) laat in haar proefschrift zien dat een leverexpertpanel hier uitkomst kan bieden, met een gestructureerde en transparante aanpak om patiënten met aanvankelijk niet-operabele levermetastasen effectief te beoordelen en zo goed mogelijk te behandelen.

Onderzoek in vogelvlucht

Bond onderzocht aan de hand van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en resultaten uit de CAIRO5-studie behandelstrategieën voor patiënten met aanvankelijk niet-operabele leveruitzaaiingen bij darmkanker. Ze vergeleek verschillende systemische behandelingen die als doel hebben om de leveruitzaaiingen te verkleinen zodat deze te opereren waren. Daarnaast laat Bond in haar proefschrift de meerwaarde zien van multidisciplinaire beoordeling door een leverexpertpanel voor een landelijk uniforme en optimale beoordeling om te opereren of niet.

De rol van het leverexpertpanel

Een belangrijke vernieuwing binnen de CAIRO5-studie was het gebruik van een leverexpertpanel voor het beoordelen van de operabiliteit van de uitzaaiingen van darmkanker in de lever. Het leverexpertpanel bestaat uit gespecialiseerde leverchirurgen en radiologen die gezamenlijk de operabiliteit van leveruitzaaiingen bij darmkanker beoordelen. Door regelmatige herbeoordelingen tijdens systemische therapie en het opstellen van technische behandelplannen, zorgt het panel voor een eenduidige en transparante besluitvorming, waardoor meer patiënten aan hun leveruitzaaiingen geopereerd kunnen worden. Dit leidt hopelijk ook tot verbetering in de overleving bij deze patiëntengroep.

De meest effectieve systemische therapie

Voor patiënten met aanvankelijk niet-operabele uitzaaiingen is het doel om de tumoren te verkleinen met systemische behandeling, zodat ze alsnog geopereerd kunnen worden. Bond keek daarom binnen de CAIRO5-studie naar de effectiviteit van verschillende combinaties van chemotherapie en doelgerichte therapie. De behandeling werd afgestemd op de locatie van de oorspronkelijke darmtumor (rechtszijdig of linkszijdig) en de aanwezigheid van mutaties in de RAS- en BRAF-genen.

FOLFOX of FOLFIRI met bevacizumab goede optie

Bij rechtszijdige tumoren of tumoren met RAS/BRAF-mutaties bleek de combinatie FOLFOXIRI-bevacizumab te zorgen voor een langere tijd zonder ziekteprogressie. Ook verhoogde het de kans op operabiliteit van de uitzaaiingen. Maar de totale overleving was niet verschillend in vergelijking met FOLFOX-bevacizumab of FOLFIRI-bevacizumab. Bij linkszijdige tumoren zonder RAS/BRAF-mutaties werd FOLFOX of FOLFIRI gecombineerd met panitumumab of bevacizumab. Hoewel panitumumab zorgde voor een sterkere tumorverkleining, leidde dit niet tot meer operaties of langere tijd zonder ziekteprogressie. Bovendien veroorzaakte panitumumab meer bijwerkingen, zoals huidproblemen. Bij alle patiënten met aanvankelijk niet-operabele leveruitzaaiingen noemt Bond de combinatie van FOLFOX of FOLFIRI met bevacizumab daarom als goede optie.

Multidisciplinaire beoordeling sleutel voor verbeteren behandeling

Bonds onderzoek laat zien dat een gerichte behandeling en een gestructureerde, multidisciplinaire aanpak het verschil kunnen maken voor patiënten met uitzaaiingen in de lever bij darmkanker. Om ervoor te zorgen dat alle patiënten die in aanmerking komen voor een operatie dat ook daadwerkelijk aangeboden krijgen, pleit Bond daarom voor de invoering van een leverexpertpanel in de dagelijkse praktijk.

Meer informatie

Marinde Bond promoveert 14 januari aan Universiteit Utrecht. Promotoren zijn prof. dr. C.J.A. Punt (UMCU) en prof. dr. A.M. May (UMCU), copromotor is R.J. Swijnenburg (Amsterdam UMC). Bekijk ook het agendaitem over Marindes verdediging op de website van Universiteit Utrecht.

Gerelateerd nieuws

29 januari 2018

Patiënt met synchrone colorectale carcinomen heeft slechtere overleving

Circa 5% van alle patiënten met dikkedarmkanker (incl. endeldarmkanker) in Nederland heeft te maken met synchrone colorectale carcinomen. Deze diagnose hangt samen met uitgebreidere chirurgie, minder (neo)adjuvante therapie en lagere overlevingskansen in vergelijking met patiënten met één dikkedarmtumor. Dat blijkt uit een landelijke studie van Amanda Bos (IKNL) en collega’s gepubliceerd in Annals of Surgical Oncology met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Volgens de onderzoekers onderstrepen deze bevindingen het belang van preoperatieve diagnostiek van synchrone colorectale carcinomen, omdat deze informatie invloed heeft op het type operatie en eventueel aanvullende behandelingen.

lees verder

27 september 2017

eQuiPe krijgt vervolg: observationele cohortstudie naar gevorderde kanker

IKNL is begin 2017 gestart met het eQuiPe-project, een onderzoek naar de kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg zoals patiënten met gevorderde kanker én hun naasten dit ervaren. Het gaat hierbij om een prospectieve, observationele cohortstudie die openstaat voor deelname door zowel patiënten als hun naasten. Primair komen in aanmerking patiënten die gediagnosticeerd zijn met een gevorderd stadium (IV) van long-, dikkedarm-, hoofd-hals-, prostaat- of borstkanker (met metastasen in meerdere orgaansystemen) en pancreas- of slokdarmkanker. Doel is met deze kennis de palliatieve zorg verder te optimaliseren. De eerste resultaten van een kwalitatieve voorstudie worden in dit nieuwsbericht gepresenteerd.