Herziene richtlijn palliatieve sedatie
De Multidisciplinaire Richtlijn Palliatieve Sedatie is herzien. De nieuwe richtlijn is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten en ontwikkeld conform de wetenschappelijke methodologie. De herziening is tot stand gekomen op basis van een analyse van knelpunten die zorgprofessionals in de praktijk ervaren. Ook input van een grote groep patiënten en naasten is meegenomen en er is gebruik gemaakt van ethische en juridische expertise.
Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase. Het betreft medisch handelen dat kan worden ingezet om ondraaglijk lijden te verlichten als dit op geen andere manier kan. Bijvoorbeeld wanneer iemand veel pijn heeft of benauwd is. Palliatieve sedatie kan worden ingezet als aan een aantal strikte voorwaarden is voldaan. Zo moet er sprake zijn van een beperkte levensverwachting (bij continue palliatieve sedatie maximaal twee weken) en van lijden dat niet op een andere manier afdoende onder controle gekregen kan worden.
Multidisciplinair
De richtlijn is op een aantal punten herzien. Zo staat een multidisciplinaire en multi-dimensionele aanpak centraal in de zorg voor ernstig zieke patiënten met meerdere complexe symptomen. Artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals komen in nauwe samenwerking met elkaar tot de best mogelijke zorg om het lijden van deze patiënten zo goed mogelijk te verlichten. In deze herziene versie van de richtlijn blijft de indicatiestelling voor palliatieve sedatie de verantwoordelijkheid van artsen. De vereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) heeft ervoor gekozen om de multidisciplinaire richtlijn niet te autoriseren. Zij had graag gezien dat verpleegkundig specialisten deze indicatie ook mogen stellen. De richtlijn is bedoeld voor alle zorgprofessionals die betrokken zijn bij palliatieve sedatie.
Belangrijkste aanpassingen
Belangrijke aanpassingen ten opzichte van de vorige richtlijn zijn:
- Het doseringsschema van medicatie is aangepast op basis van voortschrijdend medisch inzicht. Er is meer aandacht voor proportionele sedatie;
- Het onderwerp acute sedatie is toegevoegd;
- Er is in de richtlijn meer aandacht voor het vroegtijdig en proactief bespreken van palliatieve sedatie als onderdeel van de algemene palliatieve zorg. Door tijdig het gesprek over mogelijkheden van behandelingen en wensen rondom het sterven te voeren, kunnen patiënten hun persoonlijke keuzes op tijd maken en kenbaar maken. Er worden in de richtlijn concrete handvatten voor voorlichting aan patiënten en naasten gegeven;
- Het lijden hoeft niet alleen lichamelijk van aard te zijn, existentieel lijden speelt ook een rol.
- Er is aandacht voor mensen met dementie en voor mensen met een verstandelijke beperking;
- Er wordt in de richtlijn aangesloten bij de term regiebehandelaar in plaats van hoofdbehandelaar.
Meer informatie
De nieuwe richtlijn staat in doorzoekbare PDF-vorm op www.pallialine.nl/sedatie. In de loop van juli 2022 wordt Pallialine in een nieuw jasje gestoken (en gehost door Palliaweb). Vanaf dan is de richtlijn via dezelfde link ook in webversie beschikbaar. De beslisboom voor zorgprofessionals, die hoort bij deze richtlijn, staat op Palliaguide. In de app PalliArts, die gratis te downloaden is voor Android en iOS, is een samenvatting van de richtlijn te vinden, net als in de webshop van IKNL. Meer informatie over palliatieve sedatie en ondersteunende middelen zijn te vinden op de themapagina Palliatieve sedatie op Palliaweb. Patiënteninformatie over dit onderwerp is te vinden op de website Overpalliatievezorg.
