Nieuws 20 jaar Zorgpad Stervensfase: prof. dr. Lia van Zuylen maakt de balans op

Portretfoto van Lia van Zuylen, een vrouw met kort bruin haar, en bril met donker montuur.

20 jaar Zorgpad Stervensfase: prof. dr. Lia van Zuylen maakt de balans op

Laatst gewijzigd op: 9 maart 2023

Sinds 20 jaar maken veel zorgorganisaties gebruik van het Zorgpad Stervensfase. Prof. dr. Lia van Zuylen, internist-oncoloog in Amsterdam UMC en hoogleraar klinische palliatieve zorg, is vanaf het eerste uur betrokken bij de ontwikkeling van het zorgpad. Zij wil opnieuw een lans breken voor dit hulpmiddel. In een interview in Pallium legt ze uit waarom.

Waarom is het nodig om na 20 jaar dit hulpmiddel weer onder de aandacht te brengen? “We kunnen nu niet tevreden achterover leunen. Want goed kan altijd beter. Er zijn nog altijd veel organisaties die niet met het zorgpad werken. Terwijl onderzoek heef aangetoond dat de kwaliteit van zorg in de stervensfase toeneemt door gebruik van het zorgpad. Ook ervaren de zorgverleners zelf meerwaarde van het werken met het zorgpad. Het geef structuur, je kunt niets vergeten of over het hoofd zien. Er is aandacht voor alle symptomen tijdens de stervensfase.

Hulpgids digitalisering

Een van de redenen is dat men opziet tegen het gedoe van het integreren van het digitale zorgpad in het elektronisch patiëntendossier. De omschakeling van een papieren naar elektronisch patiëntendossier was destijds ingrijpend. Je had te maken met diverse systemen van verschillende ICT-leveranciers. Sommige leveranciers hebben het zorgpad heel goed opgenomen in het elektronisch dossier, andere niet. Nu is het landschap van elektronische patiëntendossiers tot rust gekomen. Dit is dan ook het goede moment om het digitale zorgpad te promoten. IKNL heeft de Hulpgids digitalisering ontwikkeld om het digitale zorgpad beschikbaar te maken in het dossier en kan desgewenst adviseren. Misschien kan dit organisaties over de streep trekken”, hoopt Van Zuylen.

Praten over de dood

Van Zuylen vervolgt: “Daarnaast is het natuurlijk niet alleen een praktisch ICT-probleem. De aandacht voor palliatieve zorg is nog niet vanzelfsprekend. De zorg – zeker in de ziekenhuizen – is nog steeds gericht op genezing of als dat niet kan op zo lang mogelijk leven. Praten over doodgaan als je patiënt ongeneeslijk ziek is, zit minder in de genen van dokters. De systematiek van het zorgpad ondersteunt de zorgvuldige communicatie. Zoals het markeringsgesprek dat de arts met de patiënt en zijn naasten moet voeren wanneer het overlijden wordt verwacht binnen een aantal dagen. Maar ook de onderlinge communicatie binnen een multidisciplinair team verbetert aanzienlijk door inzet van het zorgpad.”

Zorgpad Stervensfase is nu beter inzetbaar door nieuw ontwikkelde tools

Na 20 jaar zorgpad zijn er nieuwe implementatiematerialen ontwikkeld, in samenspraak met het werkveld. Hierdoor wordt het voor de betrokken projectleiders en zorgverleners nog gemakkelijker om het Zorgpad Stervensfase te implementeren in de eigen organisatie.
Het gratis online implementatietraject bestaat uit vier onderdelen:

E-learning (online basismodule)
Online startbijeenkomst (bekijk de agenda op deze pagina voor de eerstvolgende startbijeenkomst)
Online stappenplan
Interactieve kwartaalbijeenkomsten

Lees het artikel in Pallium
Informatie over het Zorgpad Stervensfase op Palliaweb

Zorgpad Stervensfase in de praktijk

Een verpleegkundige palliatieve en oncologische zorg bij een woonzorggroep legt de meerwaarde uit van gebruik van het zorgpad: “Voorheen was het zorgteam vooral gericht op de primaire behoeftes, zoals wisselligging ter voorkoming van decubitus en het blijven toedienen van vocht en voeding. Dat zijn de normale zorgtaken. Maar door het volgen van het Zorgpad Stervensfase kijk je vooral naar de behoeftes van de patiënt in de laatste fase van zijn leven. Dan komt er bijvoorbeeld een ander matras, zodat wisselligging niet meer nodig is, of krijgt mondzorg meer aandacht. Het zorgpad maakt dat je aandacht hebt voor alle aspecten.”

Gerelateerd nieuws

15 februari 2024

Voorkom niet-passende zorg door vroegtijdige inzet gespecialiseerde palliatieve zorg

Een aanzienlijk aantal patiënten met levensbedreigende ziekten zoals kanker ontvangt potentieel niet-passende zorg in de laatste 30 dagen van het leven, zoals spoedeisende hulp-bezoeken, ziekenhuis- of IC-opnames of overlijden in het ziekenhuis. Dit blijkt uit een onderzoek van Manon Boddaert en collega’s, waarover onlangs gepubliceerd werd in het special issue ‘Palliative Care for Patients with Cancer’ van Cancers. Het verbeteren van de kwaliteit van zorg aan het einde van het leven is een prioriteit voor patiënten en hun families en voor de volksgezondheid. De onderzoekers onderstrepen het belang van vroegtijdige inzet van gespecialiseerde palliatieve zorg in complexe sitaties als integraal onderdeel van de reguliere zorg. lees verder

4 december 2023

Tijdig integreren van palliatieve zorg in de oncologie; hoe gaat dat in de praktijk?

Uit onderzoek weten we dat voor mensen met ongeneeslijke kanker en voor hun naasten tijdige inzet van palliatieve zorg heel belangrijk is. Het verhoogt de kwaliteit van leven en de kans op passende zorg. Ook kan het de symptoomlast en de last op mantelzorgers verlagen. Het onderzoeksproject Tijdige Integratie Palliatieve Zorg in de Oncologie (TIPZO) wil deze tijdige inzet van palliatieve zorg bevorderen. In dit project werkt IKNL samen met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK), het UMC Groningen en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Senior-onderzoeker palliatieve zorg bij IKNL Dr. Natasja Raijmakers en internist-oncoloog Dr. Filip de Vos zijn betrokken bij het project. We spraken hen over het belang van tijdig integreren van palliatieve zorg en over waar we nu staan in het project.

lees verder