20 jaar Zorgpad Stervensfase: prof. dr. Lia van Zuylen maakt de balans op
Sinds 20 jaar maken veel zorgorganisaties gebruik van het Zorgpad Stervensfase. Prof. dr. Lia van Zuylen, internist-oncoloog in Amsterdam UMC en hoogleraar klinische palliatieve zorg, is vanaf het eerste uur betrokken bij de ontwikkeling van het zorgpad. Zij wil opnieuw een lans breken voor dit hulpmiddel. In een interview in Pallium legt ze uit waarom.
Waarom is het nodig om na 20 jaar dit hulpmiddel weer onder de aandacht te brengen? “We kunnen nu niet tevreden achterover leunen. Want goed kan altijd beter. Er zijn nog altijd veel organisaties die niet met het zorgpad werken. Terwijl onderzoek heef aangetoond dat de kwaliteit van zorg in de stervensfase toeneemt door gebruik van het zorgpad. Ook ervaren de zorgverleners zelf meerwaarde van het werken met het zorgpad. Het geef structuur, je kunt niets vergeten of over het hoofd zien. Er is aandacht voor alle symptomen tijdens de stervensfase.
Hulpgids digitalisering
Een van de redenen is dat men opziet tegen het gedoe van het integreren van het digitale zorgpad in het elektronisch patiëntendossier. De omschakeling van een papieren naar elektronisch patiëntendossier was destijds ingrijpend. Je had te maken met diverse systemen van verschillende ICT-leveranciers. Sommige leveranciers hebben het zorgpad heel goed opgenomen in het elektronisch dossier, andere niet. Nu is het landschap van elektronische patiëntendossiers tot rust gekomen. Dit is dan ook het goede moment om het digitale zorgpad te promoten. IKNL heeft de Hulpgids digitalisering ontwikkeld om het digitale zorgpad beschikbaar te maken in het dossier en kan desgewenst adviseren. Misschien kan dit organisaties over de streep trekken”, hoopt Van Zuylen.
Praten over de dood
Van Zuylen vervolgt: “Daarnaast is het natuurlijk niet alleen een praktisch ICT-probleem. De aandacht voor palliatieve zorg is nog niet vanzelfsprekend. De zorg – zeker in de ziekenhuizen – is nog steeds gericht op genezing of als dat niet kan op zo lang mogelijk leven. Praten over doodgaan als je patiënt ongeneeslijk ziek is, zit minder in de genen van dokters. De systematiek van het zorgpad ondersteunt de zorgvuldige communicatie. Zoals het markeringsgesprek dat de arts met de patiënt en zijn naasten moet voeren wanneer het overlijden wordt verwacht binnen een aantal dagen. Maar ook de onderlinge communicatie binnen een multidisciplinair team verbetert aanzienlijk door inzet van het zorgpad.”
Zorgpad Stervensfase is nu beter inzetbaar door nieuw ontwikkelde tools
Na 20 jaar zorgpad zijn er nieuwe implementatiematerialen ontwikkeld, in samenspraak met het werkveld. Hierdoor wordt het voor de betrokken projectleiders en zorgverleners nog gemakkelijker om het Zorgpad Stervensfase te implementeren in de eigen organisatie.
Het gratis online implementatietraject bestaat uit vier onderdelen:
- E-learning (online basismodule)
- Online startbijeenkomst (bekijk de agenda op deze pagina voor de eerstvolgende startbijeenkomst)
- Online stappenplan
- Interactieve kwartaalbijeenkomsten
Lees het artikel in Pallium
Informatie over het Zorgpad Stervensfase op Palliaweb
Zorgpad Stervensfase in de praktijk
Een verpleegkundige palliatieve en oncologische zorg bij een woonzorggroep legt de meerwaarde uit van gebruik van het zorgpad: “Voorheen was het zorgteam vooral gericht op de primaire behoeftes, zoals wisselligging ter voorkoming van decubitus en het blijven toedienen van vocht en voeding. Dat zijn de normale zorgtaken. Maar door het volgen van het Zorgpad Stervensfase kijk je vooral naar de behoeftes van de patiënt in de laatste fase van zijn leven. Dan komt er bijvoorbeeld een ander matras, zodat wisselligging niet meer nodig is, of krijgt mondzorg meer aandacht. Het zorgpad maakt dat je aandacht hebt voor alle aspecten.”
Oproep tweede pilot proactief gegevens delen in de palliatieve fase
Proactieve zorgplanning houdt in dat zorgprofessionals de persoonlijke wensen en grenzen van patiënten met hen en hun naasten bespreken, vastleggen en zo nodig herzien. De uitkomsten van die gesprekken zijn op verschillende momenten en in verschillende zorgomgevingen relevant. Echter, proactieve zorgplanning gebeurt niet bij één zorgverlener of –organisatie. Ook de gekozen technische oplossing voor het delen van gegevens over proactieve zorgplanning beperkt zich in de praktijk niet tot één softwaresysteem of zorgproces. Binnen het project ‘Proactief gegevens delen in de palliatieve fase’ gaat eind januari 2024 de tweede pilot van start ten behoeve van het delen van gegevens tussen zorgorganisaties. Zorgorganisaties die hulp kunnen gebruiken bij het digitaliseren van gegevens over palliatieve zorg of bij het digitaal delen van deze gegevens tussen zorgorganisaties, kunnen zich nu aanmelden voor deelname aan de pilot.
lees verderGeslaagde demonstratie van idee om gegevens te delen in de palliatieve fase
Verschillende zorgprofessionals uit eerste, tweede en derde lijn, een vertegenwoordiger van Patiëntenfederatie Nederland, evenals diverse leveranciers van zorginformatiesystemen, medewerkers van Nictiz, VWS en andere geïnteresseerden kwamen allemaal begin juni bijeen. Onder de bezielende leiding van dr. Manon Boddaert kregen zij een demonstratie door de projectgroep ‘Proactief gegevens delen in de palliatieve fase’. Hierin werd de haalbaarheid aangetoond van een concept waarmee steeds de meest actueel vastgelegde wensen en behandelgrenzen van patiënten in de palliatieve fase digitaal met elkaar gedeeld kunnen worden.
lees verder
