Meer samenwerking nodig om financiële problemen bij kanker te voorkomen

De ziekte kanker brengt hoge kosten met zich mee en kan bij (ex-)patiënten leiden tot financiële problemen. Onder financiële problemen worden financiële lasten en moeilijkheden verstaan veroorzaakt door kanker en behandeling van deze ziekte. De mogelijkheid om te kunnen werken draagt bij aan de financiële positie van mensen, terwijl verlies of beperking van de werkgelegenheid en daling van inkomsten kunnen bijdragen aan het ontstaan van financiële problemen.

Studieopzet

In deze studie is onderzoek gedaan naar bewijs voor de samenhang tussen financiële problemen en de werkgelegenheidsstatus van overlevenden van kanker. De onderzoekers zochten systematisch naar wetenschappelijke publicaties over dit onderwerp via PubMed, Web of Science, CINAHL en PsycINFO met zoektermen als "cancer", "financial toxicity" en "employment".

Resultaten

Van de gevonden publicaties voldeden 31 studies aan de inclusiecriteria. Dertien studies waren aangeduid als ‘hoge kwaliteit’, zestien als ‘adequaat’ en twee hadden een lage kwaliteit. Behandelend worden voor kanker had serieuze, negatieve consequenties voor werk en medische uitgaven. Werkloosheid, ander of minder werk, ziektedagen, minder kans om te kunnen werken en verandering van werk hingen samen met een hoger risico op financiële problemen.

Patiënten die jonger waren, niet-blank, ongetrouwd, een lagere opleiding, laag inkomen, lagere sociaaleconomische status, samenlevend met hulpbehoevenden en wonend in gebieden zonder stedelijke voorzieningen liepen een groter risico op financiële problemen. Andere variabelen die samenhangen met financiële problemen waren een hypotheek / persoonlijke lening, hogere uitgaven en huishoudelijke uitgaven, een beperkte levensverzekering, een ernstigere ziekte, actieve behandeling, lager fysiek functioneren of kwaliteit van leven.

Conclusie en aanbevelingen

Floortje Mols en collega’s concluderen dat de ziekte kanker een negatieve invloed heeft op het hebben van werk en dat veranderingen rond werk op significante wijze bijdragen aan het ontstaan of hebben van financiële problemen. Onderzoekers, zorgprofessionals, arbeidsfunctionarissen en patiënten zelf zouden met elkaar moeten samenwerken om deze complexe problematiek op te lossen. Want het aanpakken van deze problemen draagt bij aan toegang tot de gezondheidszorg, rechtvaardigheid van zorg en kan zelfs belangrijke invloed hebben op de uitkomsten van zorg.

De kans op financiële problemen neemt toe, naarmate er meer tijd is verstreken sinds de diagnose, zo blijkt uit een Australische studie. Dat is dus een belangrijke variabele om rekening mee te houden. Daarom zouden zorgverleners patiënten tijdens het zorgtraject moeten screenen op financiële problemen, de uitkomsten daarvan bespreken en indien nodig als pleitbezorger op te treden richting verzekeringsmaatschappij. Dit is met name relevant in landen zonder universeel toegankelijk gezondheidsstelsel, zoals de Verenigde Staten.

Verschillen tussen landen

Meer onderzoek is volgens de onderzoekers ook nodig, vanwege grote verschillen in gezondheidszorg en zorgverzekeringssystemen tussen diverse landen. Zo is het zorgstelsel in Ierland opgesplitst in een privaat en publiek deel; de laatste met een inkomenslimiet. Patiënten boven de inkomenslimiet zijn aangewezen op private gezondheidszorg met als gevolg hogere financiële lasten. In sommige landen, waaronder de VS, is werk nauw verbonden aan het hebben van een zorgverzekering. Met andere woorden: in de VS betekent het verliezen van werk door kanker ook het verliezen van je zorgverzekering. Deze combinatie vormt dus een groot risico om in financiële problemen te komen.

Daarnaast zijn er aanwijzingen dat verschillen tussen landen rond de inrichting van het sociale zekerheidssysteem een rol spelen. Tegelijkertijd blijkt dat patiënten met kanker met een private zorgverzekering en betaald ziekteverlof minder risico lopen om financiële problemen te krijgen vergeleken met patiënten met een publieke zorgverzekering, een slechte verzekering, onverzekerden en patiënten met een verzekering met beperkte toegang tot medicijnen. Verder zijn er verschillen tussen landen in mogelijkheden om terug te keren naar werk, wetgeving en stimuleringsmaatregelen. Daarom is volgens de onderzoekers meer onderzoek nodig naar de impact van deze verschillen.

• Floortje Mols, Bianca Tomalin, Alison Pearce, Billingsley Kaambwa, Bogda Koczwara: Financial toxicity and employment status in cancer survivors. A systematic literature review. Review Support Care Cancer. 2020 Aug 31.
• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl