Evaluatie van lymfeklieren bij micro-invasieve baarmoederhalskanker

Evaluatie van lymfeklieren bij micro-invasieve baarmoederhalskanker

Bij patiënten met baarmoederhalskanker met een invasiediepte van maximaal 5 mm en meer dan 7 mm horizontale uitbreiding, is evaluatie van de lymfeklieren essentieel bij elke tumor met vaso-invasie evenals bij adenocarcinomen met een invasiediepte van 3-5 mm. Dat concluderen Hans Wenzel (IKNL, UMCG) en collega’s. Deze bevinding heeft belangrijke gevolgen voor de behandeling van een specifieke subgroep van patiënten met micro-invasieve baarmoederhalskanker. Daarnaast wordt de schildwachtklierprocedure voorgesteld als alternatief voor een bekkenklierdissectie.

Baarmoederhalskanker met een invasiediepte van maximaal 5 mm en meer dan 7 mm horizontale spreiding wordt geclassificeerd als FIGO 1A, in plaats van FIGO 1B, in de herziene FIGO-classificatie. Dit komt doordat horizontale spreiding niet langer wordt meegenomen in de vaststelling van het stadium. Het doel van deze studie was om de incidentie van lymfekliermetastasen vast te stellen en daaruit volgend de noodzaak van evaluatie van lymfeklieren in het bekken te bepalen.

Studieopzet

De onderzoekers identificeerden alle patiënten in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) die tussen januari 2015 en mei 2019 zijn gediagnosticeerd met baarmoederhalskanker FIGO stadium IB (editie 2009) met een invasiediepte van maximaal 5 mm en een horizontale spreiding van meer dan 7 mm. Vervolgens werden zowel de samenhang tussen ziektekarakteristieken en lymfekliermetastasen als de algehele overleving geëvalueerd.

Resultaten

Van de 170 geïncludeerde patiënten hadden zes patiënten (3,5%) lymfekliermetastasen. Vergeleken op histologisch subtype hadden 4/53 patiënten een adenocarcinoom (7,6%) en 2/117 (1,9%) een plaveiselcelcarcinoom. De algehele 4-jaarsoverleving was 98%. Lymfekliermetastasen werden vaker waargenomen bij tumoren met vaso-invasie, namelijk 4/43 patiënten (9,3%) tegenover 2/117 patiënten (1,7%) zonder vaso-invasie.

Bij adenocarcinomen met een invasiediepte van 3-5 mm was het percentage lymfekliermetastasen 10% (4/40). Bij geen enkele van de volgende tumoren werden lymfekliermetastasen gevonden: plaveiselcelcarcinomen zonder vaso-invasie (0/74), adenocarcinomen met een invasiediepte van minder dan 3 mm (0/13) en carcinomen met minder dan 3 mm invasie zonder vaso-invasie.

Conclusie en aanbevelingen

Hans Wenzel en collega’s concluderen dat evaluatie van de lymfeklieren niet alleen essentieel is bij elke tumor met vaso-invasie, maar óók bij adenocarcinomen met een invasiediepte van 3-5 mm. Evaluatie kan achterwege blijven bij plaveiselcelcarcinomen met een invasiediepte minder dan 3 mm en bij alle tumoren zonder vaso-invasie en een invasiediepte van minder dan 3 mm.

De onderzoekers benadrukken dat deze bevindingen belangrijke gevolgen hebben voor de behandeling van patiënten met baarmoederhalskanker met een invasiediepte van maximaal 5 mm en horizontale spreiding van meer dan 7 mm. In deze studie is aangetoond dat de incidentie van pathologisch bevestigde lymfekliermetastasen, en bij gevolg het voordeel van lymfeklierevaluatie, samenhangt met de aanwezigheid van vaso-invasie en histologisch subtype.

Alternatieve procedure

Volgens de huidige richtlijnen wordt lymfeklierdissectie in het bekken aanbevolen bij patiënten met baarmoederhalskanker FIGO-stadium IA voor het vaststellen lymfekliermetastasen, uitgezonderd stadium IA1 zonder vaso-invasie. De incidentie van lymfekliermetastasen (3,5%) in deze studie roept volgens de onderzoekers de vraag op of een lymfeklierdissectie in het bekken, met risico op significante morbiditeit, raadzaam is bij patiënten met een stadium IA tumor met meer dan 7 mm horizontale spreiding. In wetenschappelijke literatuur wordt de schildwachtklierprocedure voorgesteld als alternatief, met minder morbiditeit, voor het detecteren van lymfekliermetastasen.

Gerelateerd nieuws

Nieuw onderzoeksproject naar lymfekliermetastasen bij cervixcarcinoom

Begin 2020 is het KWF-project ‘Chasing nodes, saving lives?’ van start gegaan. Per januari 2020 is Ester Olthof aangesteld als junior onderzoeker voor dit project, onder leiding van dr. Maaike van der Aa, senior onderzoeker bij IKNL. Het project, wat vier jaar zal duren, hoopt vragen te beantwoorden over de diagnostiek en behandeling van lymfekliermetastasen bij het cervixcarcinoom.

lees verder

Bevolkingsonderzoeken: hoge deelnametrouw en vroege opsporing

Bevolkingsonderzoeken: hoge deelnametrouw en vroege opsporing

IKNL verzorgt in opdracht van het RIVM de monitoring van de bevolkingsonderzoeken naar darm-, borst- en baarmoederhalskanker met als doel de kwaliteit van deze screenings te bewaken en waar nodig te verbeteren. Uit deze monitoring blijkt onder andere dat deze bijdragen aan vroege opsporing van kanker en dat de deelnamegraad hoog is. Dit duidt op een hoog vertrouwen in deze bevolkingsonderzoeken.

lees verder