Vrouwen met diabetes type 2 hebben grotere kans op agressieve borstkanker

Het doel van deze studie was om te onderzoeken of vrouwen met diabetes type 2 een verder gevorderd stadium van borstkanker ontwikkelen. Daarnaast werd binnen de groep borstkankerpatiënten met diabetes type 2 gekeken of behandeling met (analogen van) insuline samenhangt met specifieke kenmerken van borstkanker.

Opzet

Voor deze case-control-studie werden vrouwen die tussen 2002 en 2014 gediagnosticeerd zijn met borstkanker geselecteerd uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en gekoppeld aan apotheekgegevens uit de databank van het PHARMO Institute (Utrecht). Type 2-diabetes werd gedefinieerd als het ontvangen van twee of meer recepten van bloedglucoseverlagende geneesmiddelen (geen insuline) in de vier jaar voorafgaand aan de diagnose borstkanker. 

Uiteindelijk werden de gegevens van 1.567 vrouwen met diabetes type 2 vergeleken met 6.267 vrouwen zonder diabetes met vergelijkbare leeftijd. Borstkankerkarakteristieken, waaronder TNM-stadium, morfologie, differentiatiegraad, oestrogeen- en progesteronreceptor, HER-2 en moleculair subtype, werden vergeleken tussen borstkankerpatiënten met en zonder diabetes. Vervolgens werden dezelfde borstkankerkarakteristieken vergeleken bij borstkankerpatiënten met diabetes type 2 die wel versus geen insuline gebruikten.

Resultaten

Vrouwen met type 2-diabetes (n = 1.567) werden vaker gediagnosticeerd met een gevorderd tumorstadium (odds ratio 1,28) en een hogere tumorgraad (odds ratio 1,22), hoewel minder vaak met een negatieve progesteronreceptorstatus (odds ratio 0,77) dan vrouwen zonder diabetes (n = 6.267). De onderzoekers vonden geen samenhang voor de andere kenmerken van borstkanker. Vrouwen met type 2-diabetes die insuline gebruikten (n = 388) werden niet gediagnosticeerd met verschillende borstkankerkenmerken vergeleken met vrouwen met type 2-diabetes die geen insuline gebruikten (n = 1.179).

Conclusie en nabeschouwing

Jetty Overbeek en collega’s concluderen dat vrouwen met diabetes type 2, in vergelijking met vrouwen zonder diabetes type 2, een verhoogd risico hebben om gediagnosticeerd te worden met een agressievere vorm van borstkanker (grotere tumor, gevorderde lymfeklierstatus, hoger stadium, hogere tumorgraad en een kleinere kans op een negatieve progesteronreceptor). Er werd geen bewijs gevonden dat het gebruik van (analogen van) insuline samenhangen met de ontwikkeling van gevorderde borsttumoren.

Een mogelijke verklaring voor de samenhang tussen diabetes type 2 en borstkanker is hyperinsulinemie, gerelateerd aan onderliggende insulineresistentie die de tumorgroei zou kunnen stimuleren. Insuline kan een direct uitwerking hebben op epitheelcellen of indirect door het activeren van insulineachtige groeifactoren of het veranderen van geslachtshormonen. Insulineniveaus zijn al hoog bij mensen met een verstoorde glucosetolerantie op het moment dat de diagnose diabetes wordt gesteld.

De onderzoekers wijzen er op dat de uitkomsten van deze studie voorzichtig geïnterpreteerd dienen te worden, aangezien de aantallen patiënten ondanks de lange follow-up, relatief klein waren. Daarnaast was het niet mogelijk om voor alle potentieel verstorende factoren te corrigeren. Zo ver bekend is dit wel de eerste studie, waarin een koppeling is gemaakt tussen population-based patiëntengegevens met pathologische kenmerken van borstkanker (NKR) en gegevens over het gebruik van bloedglucoseverlagende geneesmiddelen (PHARMO). Door deze koppeling ontstond één van de grootste cohorten met gedetailleerde data van borstkankerkarakteristieken en medicatie gebruik.  

• Overbeek JA, van Herk-Sukel MPP, Vissers PAJ, van der Heijden AAWA, Bronsveld HK, Herings RMC, Schmidt MK, Nijpels G. ‘Type 2 Diabetes, but Not Insulin (Analog) Treatment, Is Associated With More Advanced Stages of Breast Cancer: A National Linkage of Cancer and Pharmacy Registries.’ Diabetes Care. 2019 Jan 24.
•  Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl