Melanoom op jonge(re) leeftijd

Huidkanker bij ouderen

Huidkanker komt vooral voor bij ouderen. Dit bleek wederom uit het rapport ‘Kankerzorg in beeld: de oudere patiënt’ van 2016. Zo stond te lezen:

• Basaalcelcarcinoom (BCC) is met een geschat aantal van bijna 40.000 nieuwe diagnoses in 2014 verreweg de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Ongeveer de helft van de BCC-patiënten is 70 jaar of ouder bij diagnose, bijna een vijfde is 80 jaar of ouder.
• Plaveiselcelcarcinoom (PCC) is de vorm van kanker die relatief het vaakst bij ouderen voorkomt: 72% van de patiënten is 70 jaar of ouder bij diagnose en bijna 40% is ouder dan 80 jaar.

De leeftijdsverdeling van de incidentie van melanoom vertoont - met 30% en 10% van de patiënten 70 respectievelijk 80 jaar of ouder bij diagnose (incidentiejaar 2016) - een iets ander patroon. Vergeleken met BCC en PCC komen melanomen relatief vaker voor op jongere leeftijd. 

Melanomen in de leeftijdsgroep 30 tot 60 jaar

Uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), gepubliceerd voor Huidkankerdag 2017, bleek dat melanoom de snelst stijgende vorm van kanker is in de leeftijdsgroep van 30 tot 60 jaar. De eerder genoemde groep 30- tot 60-jarigen was in 2016 goed voor 43% van de nieuwe melanoompatiënten, tegenover een aandeel van 23% in de totale incidentie voor alle kankersoorten datzelfde jaar.    

Melanoom bij jongvolwassenen

Bij de groep tussen 18 en pakweg 35 jaar komt kanker in het algemeen veel minder vaak voor, dit betreft circa 2% van de totale kankerincidentie in Nederland; zo’n 2.000 tot 2.500 nieuwe patiënten per jaar. Melanoom staat er in de top drie van meest voorkomende vormen van kanker. Patiëntenorganisatie Stichting Melanoom lanceerde vorige zomer de campagne ‘Discover Your Spot’  om vaak onwetende millennials bewuster te maken van het belang van het regelmatig checken van de huid op verdachte plekjes. Ze gebruikten daarvoor kanalen als Facebook en Instagram voor het verspreiden van video’s en blogs. Zo komt het onderwerp ook bij een breder publiek steeds meer in het vizier.

Zorg voor jongeren en jongvolwassenen vraagt een leeftijdsspecifieke aanpak. Het Nationaal AYA (Adolescents & Young Adults) ‘Jong & Kanker’ Platform is een kennis- en zorgnetwerk, opgericht om overleving en kwaliteit van leven van AYA’s te optimaliseren. Het platform bundelt alle kennis en kunde - van professionals, AYA’s en patiëntenorganisaties - rondom kanker op de AYA leeftijd. Zie voor meer informatie hierover de website van het AYA Zorgnetwerk.  

Melanoom bij kinderen

Melanoom op nóg jongere leeftijd (<18 jaar) is een zeer zeldzame aandoening. In Nederland gaat het om gemiddeld zo’n 20 (range 15-35) nieuwe patiënten per jaar. Dat is minder dan 0,5% van alle melanoompatiënten en circa 5% van alle kinderen met kanker.

Een melanoom op kinderleeftijd presenteert zich vaak ‘als een wolf in schaapskleren’. Deze melanomen hebben andere kenmerken dan melanomen bij volwassenen. Zo worden de ‘ABCDE’-karakteristieken van het volwassen melanoom bij maximaal 40% (van de jonge kinderen) tot 60% (van de adolescenten) gezien. Melanomen bij kinderen zijn dus vaak moeilijker te herkennen.   

Mede daarom legt een multidisciplinaire werkgroep van experts uit het Prinses Maxima Centrum voor kinderoncologie en enkele UMC’s (Amsterdam, Leiden, Rotterdam) de laatste hand aan een ‘richtlijn’ melanoom bij kinderen, met initiële diagnostiek en verwijzing als belangrijke aandachtspunten daarin. Het is de bedoeling deze als addendum toe te voegen aan de bestaande richtlijn melanoom.

Stijgende incidentie huidkanker

• Lees meer over huidkanker en het stijgende aantal diagnoses.
• Rapport over trends in diagnoses en behandelingen.
• Overleving huidkanker